Moszczeński Franciszek Michał h. Nałęcz (zm. 1752), poseł na sejmy, podkomorzy inowrocławski, kasztelan brzesko-kujawski. Był synem Bogdana (Teodora), sędziego grodzkiego bydgoskiego, i Zofii Dąmbskiej. Był dziedzicem Żołędowa – klucza dóbr zwanych Żołędowszczyzną – Borowna i Strzelec pod Fordonem (w ziemi kujawskiej) i dóbr Chmielnik w ziemi wiślickiej z pięcioma wsiami. Działalność publiczną rozpoczął podczas bezkrólewia w r. 1696, podpisując 22 XI t.r. akt konfederacji województw brzesko-kujawskiego i inowrocławskiego, która przyjmowała postanowienia konfederacji generalnej warszawskiej. Dn. 27 VI 1697 wziął udział w elekcji Augusta II z woj. inowrocławskim. Dn. 22 I 1710 M., wówczas już jako chorąży brzesko-kujawski, na sejmiku w Radziejowie został wybrany na posła brzesko-kujawskiego na Walną Radę Warszawską z instrukcją, zawierającą zalecenie zachowania liberum veto, zwołania sejmu, gdyż Rada nie powinna zajmować się sprawami państwowymi, oraz usunięcia obcych wojsk posiłkowych i powołania specjalnej komisji do oceny wyrządzonych przez nie szkód. M. wypowiadał się na Walnej Radzie w sprawie tej komisji. W l.n. sprawował różnorodne funkcje publiczne, zlecone mu przez sejmik radziejowski. Po Walnej Radzie 1710 r. sejmik relacyjny wybrał M-ego i Andrzeja Dąmbskiego, starostę nakielskiego, jako posłów do króla z prośbą o uwolnienie województw kujawskich od stacjonujących tam wojsk rosyjskich. W r. 1714 M. został jednym z trzech asesorów izby komisarskiej woj. inowrocławskiego, a 11 XII 1716 otrzymał urząd podkomorzego inowrocławskiego. Sejmik radziejowski wyznaczył go w r. 1717 do kontroli rachunków poborców przy wypłacie rotmistrzom łanowego. Następnie 30 IX 1718 został wybrany na posła na sejm do Grodna z instrukcją polecającą między innymi dbałość o bezpieczeństwo zewnętrzne i zrównanie w podatkach prowincji małopolskiej z wielkopolską. W r. 1726 M. był delegowany przez sejmik do bpa kujawskiego Krzysztofa Szembeka, z którym porozumiewał się w sprawie ufundowania kolegium pijarów przy kościele farnym w Radziejowie; kolegium otwarte zostało w r.n. W r. 1727 M. sprawował na sejmiku funkcję marszałka koła braterskiego oraz został wybrany na komisarza na Trybunał Skarbowy w Radomiu z woj. brzesko-kujawskiego. W r. 1729 był posłem na sejm grodzieński. Dn. 24 XI 1731 otrzymał nominację na kasztelanię brzesko-kujawską. Po śmierci Augusta II podpisał 27 IV 1733 akt konfederacji konwokacyjnej. Następnie uczestniczył w sejmie pacyfikacyjnym 1736 r. i 9 VII złożył podpis na dyplomie elekcji Augusta III. Na sejmie warszawskim 1746 r. M. zabierał głos w dyskusji nad sprawą reformy wojskowo-skarbowej, o którą starał się na próżno dwór, popierany wówczas przez Czartoryskich, od r. 1736. M. domagał się wtedy sprawiedliwej kwarty, podniesienia miast z upadku, rozwoju handlu i reformy monetarnej. Był fundatorem kościoła w Chmielniku. Zmarł w r. 1752.
M. był żonaty z Cecylią Dorotą Jaraczewską, która słynęła z urody i gospodarności, otaczała opieką włościan, a po śmierci męża powiększyła jego dziedzictwo, dokupując łąki nad Brdą, przylegające do dóbr żołędowskich, oraz wieś Rzeszynek. Z małżeństwa tego M. pozostawił 2 synów: Teodora Wojciecha (zob.) i Andrzeja (zob.), oraz 6 córek: Ludwikę Judytę, żonę Ludwika Michała Ostrowskiego, żupnika województw wielkopolskich, Zofię Urszulę, żonę Józefa Wysockiego, skarbnika bydgoskiego, Apolinarę, wydaną za mąż za Stefana Bąkowskiego, stolnikowicza inowrocławskiego, Rozalię Krystynę, zamężną za Antonim Bagniewskim, bratem kasztelana elbląskiego, Teresę i Agnieszkę, wydaną za mąż za Jana Pławińskiego.
Borkowski, Almanach; Niesiecki; Uruski; Żychliński, XIX; – Diariusz Walnej Rady Warszawskiej z r. 1710, Wil. 1928; Diariusze sejmowe z w. XVIII, II; Dzieje ziemi kujawskiej, W. 1888 III, IV, V; Teka Podoskiego, III; Vol. leg., V 433, VI 296; – AGAD: Arch. Radziwiłłów dz. V, teka 219 nr 10077; B. Ossol.: rkp. 394.
Hanna Dymnicka-Wołoszyńska