Czechowicz Gabriel (1876–1938), ur. 2 X 1876 w Mińszczyźnie, z rodziny ziemiańskiej, syn Józefa i Stefanii ze Stabrowskich. Po ukończeniu wydziału prawnego na Uniwersytecie Petersburskim wstąpił do służby w Rosyjskim Banku Państwa. Po krótkiej praktyce w Petersburgu przeniesiony został do oddziału Banku w Rydze. W r. 1905 przeszedł do Izby Skarbowej w tymże mieście, posuwając się szybko po szczeblach kariery urzędniczej. Przeniesiony do Wozniesieńska, gubernii chersońskiej, na stanowisko inspektora podatkowego, powraca w r. 1910 do gubernii inflandzkiej i pracuje kolejno najpierw w Wałku, a następnie w Rydze. W r. 1917 Izba Skarbowa ryska ewakuowana została do Dorpatu, gdzie Cz. pełnił obowiązki prezesa tej instytucji. Po rewolucji bolszewickiej udał się najpierw do Jekatierynosławia, a następnie do Kijowa. W r. 1919 przybył do Polski i otrzymał stanowisko w wydziale skarbowym Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich, na którego czele stał Jerzy Osmołowski. Po likwidacji tego Zarządu dostał w r. 1923 nominację na prezesa Izby Skarbowej w Brześciu nad Bugiem. W r. 1925 mianowany dyrektorem departamentu podatkowego w Ministerstwie Skarbu; w r. 1926 podsekretarzem stanu w tymże ministerstwie. Po przewrocie majowym został ministrem skarbu w pierwszym gabinecie Bartla. Gdy gabinet ten po wyborze prezydenta Mościckiego, podał się do dymisji Cz. powrócił na stanowisko podsekretarza stanu. Dn. 1 X 1926 r. został ministrem skarbu w gabinecie marszałka Piłsudskiego i pozostał na tym stanowisku do 8 III 1929 r. Był to okres pomyślności skarbowej. Pomimo dokonanych podówczas przekroczeń budżetowych na sumę około 800 milionów zł., 3-letni okres skarbowy min. Cz-a zamknięty został nadwyżkami, wynoszącymi ponad 500 milionów zł. Za jego urzędowania zaciągnięta była Pożyczka Stabilizacyjna. Ustąpił na skutek ostrego konfliktu politycznego miedzy opozycyjną większością Sejmu i rządem. Sejm atakował rząd o wspomniane wyżej przekroczenia budżetowe, a w szczególności o sumę 8 milionów zł., wydaną z funduszu dyspozycyjnego prezesa Rady Min., którą to sumę, jak twierdziła opozycja, rząd zużył na wybory. Sejm kwalifikowaną większością głosów postawił Cz-a w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu. Na rozprawie przed trybunałem marszałek Piłsudski, przesłuchany jako świadek, przyjął na siebie całą odpowiedzialność za gospodarkę budżetową. Trybunał nie wydał wyroku, odraczając go do załatwienia przez Sejm zamknięć rachunkowych za rok 1927/8. Do ponownej rozprawy przed Trybunałem Stanu nie doszło; w r. 1930 nastąpiło rozwiązanie Sejmu i wybór nowego Trybunału przez większość rządową a nowy sejm uchwalił Rządowi absolutorium. Cz. przeszedłszy na emeryturę, rozpoczął działalność polityczną. Poprzednio w r. 1922 wstąpił do Unii Narodowo-Państwowej, która po nieudanych wyborach przestała istnieć. Od r. 1928 należał do Bezpartyjnego Bloku Współpr. z Rządem, ale wystąpił zeń po procesie. W r. 1934, po rozłamie w Partii Pracy, Cz. zbliżył się do b. ambas. Filipowicza i wspólnie z nim założył Polską Partię Radykalną. W tym czasie pracował również w Lidze Odrodzenia Gospodarczego Polski, wygłaszał odczyty (w Klubie Społeczno-Politycznym) i pisał artykuły z zakresu ekonomii i skarbowości. Ustąpiwszy z Polskiej Partii Radykalnej, która wkrótce potem przestała istnieć, Cz. z końcem 1937 r. wstąpił do Stronnictwa Pracy, powstałego w duchu tzw. Frontu Morges przez połączenie Chrześcijańskiej Demokracji, Narodowej Partii Robotniczej i b. kombatantów głównie ze Związku Hallerczyków. W tym stronnictwie wszedł do władz naczelnych i został skarbnikiem zarządu głównego. Wkrótce po tym zapadł na zapalenie opłucnej i zmarł 22 I 1938 r. na atak sercowy. Pozostawił żonę, Katarzynę z Maszewskich, z którą ożenił się w Rydze w r. 1900. Prócz licznych artykułów publicystycznych, pozostawił trzy większe prace, a mianowicie: Projekt naprawy skarbowości polskiej (1923), Problem skarbowy w świetle prawdy (1926), Nowe drogi gospodarcze (1933). Pierwsze dwie prace wydał pod pseudonimem »G. Leliwa«, trzecią pod własnym nazwiskiem.    

Red.