INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Gabriel (Hawryło) Hoscki (Hojski, Hośćki, Gostskij)  h. Kierdeja      Aleksander GWAGNIN (Alessandro Guagnini), Kronika Sarmacyey Europskiey (...) - Kraków 1611 - w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie - sygn.: MNK VIII-XVII.296 - źródło kopii cyfrowej: mbc.malopolska.pl - rubrykacja: iPSB.

Gabriel (Hawryło) Hoscki (Hojski, Hośćki, Gostskij) h. Kierdeja  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1962-1964 w X tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Hoscki (Hojski, Hośćki, Gostskij) Gabriel (Hawryło) h. Kierdeja (ok. 1555–ok. 1632), kasztelan kijowski. Pochodził z ruskiej rodziny wołyńskiej (sam podpisywał się jeszcze czasem po rusku), był synem Romana i Doroty z Korczmińskich. Drogą umiejętnej gospodarki, dającej możność zakupu nowych wsi i kolonizowania pustkowi, wysługiwania się książętom Ostrogskim oraz zawłaszczania dóbr krewnych i sąsiadów, z kilkuwioskowego szlachcica stał się magnatem, mającym duże posiadłości nie tylko na Wołyniu (ośrodki: Hoszcza i Krupa–Horyńgród), ale i na naddnieprzańskiej Ukrainie (Puliny, Chodorkowicze itd.). Prócz tego dzierżawił obszerne dobra prywatne (m. in. Ostrogskich) i nieliczne królewszczyzny (najznaczniejszą z nich – starostwo owruckie – otrzymał dopiero w 1630). Nadawał poddanym prawa miejskie (Puliny, Wyszogród), a zbiegostwo chłopów kierowało się do jego dóbr.

Swą różnorodną działalność rozpoczął H. biorąc udział w wojnach Batorego: gdańskiej i moskiewskiej. Potem odznaczył się jako «mąż wojenny» w walkach z Kozakami (od 1593) i Tatarami; często też uczestniczył w komisjach do spraw kozackich, m. in. w r. 1625. Ciesząc się opinią «uczonego», został w r. 1589 wybrany przez sejmik łucki do korektury statutu litewskiego, a potem bywał wołyńskim deputatem trybunalskim (1601, 1611) i posłem sejmowym (np. 1609). Jako marszałek dworu wodza wrogów unii, ks. Konstantego Ostrogskiego, występował H. w l. 1596–1601 w obronie prawosławia, a i później, choć przyjął arianizm (nie uczynił tego zupełnie oficjalnie, ale już w r. 1610 był uważany przez prawosławnych za obcego wyznaniowo), współpracował politycznie z dawnymi współwyznawcami. W początkach XVII w. był jednym z pierwszych opiekunów Dymitra Samozwańca i brał udział w rokoszu Zebrzydowskiego (był posłem do króla ze zjazdu sandomierskiego). Od przełomu XVI i XVII w. opiekował się H. braćmi polskimi i był fundatorem ich zborów w Hoszczy, gdzie mieściła się także szkoła ariańska, i w Sokulu. Pod koniec życia zbliżył się do przywódcy dysydentów, hetmana lit. Krzysztofa Radziwiłła. H. nie mógł być osobą miłą Zygmuntowi III, toteż awansował wolno. Ok. 1604 r. został chorążym, a u schyłku 1621 r. kasztelanem kijowskim. Z Katarzyny Jełowickiej pozostawił syna Romana, kasztelana kijowskiego oraz córkę Reginę, żonę kaszt. smoleńskiego, kniazia Lwa Mikołaja Sołomereckiego. Zmarł prawdopodobnie przed 1 IV 1632 r.

 

Enc. Org.; Słow. Geogr., IV 892, VII 777, IX 282–3, XIV 154–5, XV cz. 1 s. 313; Boniecki, V 293, VII 362–3, VIII 384; Kojałowicz W., Herbarz rycerstwa W. Ks. Lit., Kr. 1897 s. 86; Niesiecki; Paprocki; Uruski; Żychliński, XVI 202; – Charlampovič K., Zapadnorusskija pravoslavnyja školy, Kazań 1898; [Giżycki J. M.] Wołyniak, Z przeszłości Hoszczy na Wołyniu, Kr. (1909) s. 4–13, 19–20; Golubev S., Kievskij mitropolit Petr Mogila i jego spodvižniki, Kiev 1883 I Priloženija 374; Hirschberg A., Polska a Moskwa w pierwszej połowie w. XVII, Lw. 1901 s. 13; Kordaszewicz S., Dzieje dawniejsze miasta Ostroga, Kr. 1913 s. 49, 135; Kossowski A., Zarys dziejów protestantyzmu na Wołyniu w XVI–XVII w., Równe 1933, odb. z „Rocz. Wołyńskiego” T. 3 s. 17; Lewicki O., Socynianie na Rusi, „Reform. w Pol.” R. 2: 1922; M[erczyng] H., Arianie polscy i Dymitr «Samozwaniec», „Przegl. Hist.” T. 4: 1907 s. 172, 174, 178–9; tenże, Zbory i senatorowie protestanccy w dawnej Rzeczypospolitej, W. 1904 s. 108, 117, 127; Radzimiński Z. L., Górczak B., Monografia ks. Sanguszków, Lw. 1906–13 II, III, 212–5; [Rolle J.] dr Antoni J., Opowiadania historyczne, W. 1882 S. III t. I s. 197; tenże, Trzy opowiadania historyczne, Lw. 1880 s. 123; Rulikowski E., Opis pow. kijowskiego, Kijów–W. 1913 s. 181, 187; Savyč A., Narysy z istorii kulturnych ruchiv na Ukraini ta Bilorusi v XVI–XVIII v., Kyiv 1929 s. 44; Sobieski W., Szkice historyczne, W. 1904 s. 68; tenże, Zabiegi Dymitra Samozwańca o koronę polską, „Rozpr. AU Wydz. Hist.-Filoz.” Kr. 1909 S. II t. 27 s. 12–3; Teodorovič N. I., Istoriko-statističeskoe opisanie cerkvej i prichodov volynskoj eparchii, Počaev 1888–99 II 711–3; – Arch. Jugozap. Ross., S. I t. 1 s. 516–7, 528, t. 6 s. 144 wstępu, S. II t. 1, S. III t. 1 s. 284, S. VI t. 1 s. 226, 309, 345, 367, 457, 468, S. VIII t. 3, 4; Bielski M., Kronika, Sanok 1856 III 1458; Lubieniecki S., Historia reformationis Polonicae, Freistadt 1684 s. 276; Opis 815 rękopisów Biblioteki Ordynacji Krasińskich, Oprac. F. Pułaski, W. 1915; Rokosz Zebrzydowskiego, Wyd. Rembowski, W. 1886–92, Bibl. Ordynacji Krasińskich, IX/XII; Smotrycki M., Threnos, to jest lament… wschodniej cerkwi…, Wil. 1610 k. 15 r.; Vol. leg. (wyd. Konarskiego), II 1455, III 17, 30; Zbiór dokumentów znajdujących się w Bibliotece hr. Przezdzieckich w Warszawie, Wyd. A. Chmiel, Kr. 1890 s. 112; Zbiór pamiętników o dawnej Polsce, Wyd. J. U. Niemcewicz, Lipsk 1840 VI 34; Zeltner G., Historia crypto-Socinismi Altorfinae…, Lipsiae 1729 s. 1212; Źródła Dziej., XIX s. 119 wstępu, 17, 53–4, 91, 96, 151–2, XX 36, 57–8, 75, 152, XXI 123–7, 130, 257, 280, 288, 375, 432, 458, 491, 513, 545, XXII 618; – AGAD: Metryka Kor. 173 k. 148 r. – 150 r., Arch. Publiczne Potockich, rkp. pap. 9., vol. I, list 70; Arch. Radziwiłłów, dział V t. 119 nr 5434; B. PAN w Kr.: rkp. 2982, 2983; B. Kór.: rkp. 201 k. 249.

Wacław Urban

 

 

Powyższy tekst różni się w pewnych szczegółach od biogramu opublikowanego pierwotnie w Polskim Słowniku Biograficznym. Jest to wersja zaktualizowana, uwzględniająca opublikowane w późniejszych tomach PSB poprawki i uzupełnienia.  

 

 
 

Chmura tagów

TAGI

Za pomocą tagów oznaczamy powiązania tematyczne postaci. Pozwalają one eksplorować serwis wg wybranych przez redakcję najważniejszych tematów dla danej postaci.

dwór Ostrogskich, rokosz Zebrzydowskiego 1606, walki z Tatarami, kasztelania kijowska, starostwo owruckie (Woj. Kijowskie), zmiana wyznania, Dymitriady, wyznanie prawosławne, sprawa prawosławnych w Rzeczypospolitej, korektura praw Wielkiego Księstwa Litewskiego, wojna z Gdańskiem 1576-1577, wojna z Moskwą 1577-1582, wyznanie polskobraterskie, sejmiki łuckie, zjazd rokoszowy pod Sandomierzem 1606, sejm 1609, zwyczajny, warszawski, pertraktacje z Turkami, Bitwa pod Oryninem 1618, walki z Turkami, dobra w Woj. Kijowskim, dobra na Wołyniu, dobra w Pow. Łuckim, fundowanie zborów, opieka nad Braćmi Polskimi, przejście na arianizm, zbór ariański w Hoszczy, walki z Kozakami, odejście od prawosławia, żona - Jełowicka, królewszczyzny w Woj. Kijowskim, szlachta ruska, zięć - poseł na sejm I RP, syn - poseł na sejm I RP, urzędy ziemskie kijowskie, syn - starosta w Woj. Kijowskim, syn - starosta w Woj. Wołyńskim, syn - wójt, szkoła w Hoszczy, sprawa zbiegostwa poddanych, sejmy XVII w. (1 ćwierć), posłowanie od rokoszan do Króla, dzierżawa dóbr magnackich, zięć - Kasztelan Smoleński, dobra w Pow. Krzemienieckim, marszałkostwo dworu magnackiego, dzieci - 3, w tym 2 synów (osób zm. do 1900), syn - kasztelan kijowski, małżeństwa - 2 (osób zm. w XVII w.), zięć - deputat do Trybunału Litewskiego, syn - poległy w bitwie, zięć - urzędnik ziemski piński, syn - urzędnik ziemski włodzimierski, rodzina Hosckich (z Hoszczy) h. Kierdeja, herb rodu Kierdejów, matka - Korczmińska, córka - konwertytka
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Chmura tagów

 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Tomasz (Tommaso) Dolabella

ok. 1570 - 1650-01-17
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.