Schönfels (Schönfliess) Georg (zm. między r. 1626 a 1631), drukarz.
S. osiadł w Brunsberdze (Braniewo) ok. r. 1598, nabywszy drukarnię od Johannesa Saxo, pierwszego drukarza pracującego dla tamtejszego kolegium jezuitów. Prawo do prowadzenia oficyny uzyskał od bpa warmińskiego Andrzeja Batorego i miał zajmować się tłoczeniem ksiąg na zlecenie kolegium i biskupa warmińskiego. Dn. 8 VIII 1600 otrzymał S. przywilej królewski chroniący wydawane w jego oficynie książki przed przedrukiem w granicach Rzpltej, potwierdzony 10 X 1612 z zaznaczeniem, iż chodzi o druki wydawane w jakimkolwiek języku. Pierwszy druk z kierowanej przez S-a oficyny („Przywitanie Pana Jezusa”) wyszedł w r. 1599, lecz podpisany został przez Jakuba Birhusa, będącego albo pracownikiem drukarni, albo zastępującym nieobecnego w Brunsberdze S-a. Początek samodzielnej działalności S-a przypada na rok 1601. Wydał wówczas „Hierosolymitana peregrinatio…” – opis podróży do Ziemi Świętej Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła «Sierotki» w przekładzie łacińskim i przeróbce kustosza warmińskiego Tomasza Tretera. Książka została zaopatrzona w portret Radziwiłła i szkic jerozolimskiej bazyliki Grobu, wykonane przez rytownika Tomasza Makowskiego. Kartę tytułową wyrył Błażej Treter, bratanek Tomasza. W r. 1604 spod prasy S-a wyszło kolejne dzieło na zlecenie T. Tretera, a mianowicie „Vitae episcoporum Posnaniensium” Jana Długosza (z uzupełnieniami J. Brzeźnickiego) ozdobione, rytymi zapewne przez T. Tretera, herbami biskupów. S. wydał jeszcze dwa dzieła T. Tretera: „Sacratissimi Corporis Christi historia et miracula” z 10 miedziorytami B. Tretera (1609) oraz (wydane pośmiertnie w r. 1612) obszerne „Symbolica vitae Christi meditatio…”, ozdobione 103 sztychami, które wg rysunków T. Tretera wyrył B. Treter. W czasie tej współpracy doszło między S-em i T. Treterem do pewnej zażyłości; Treter był ojcem chrzestnym jednego z dzieci S-a, S. natomiast skreślił i ogłosił w formie przedmowy do „Symbolica vitae…” pochwałę dokonań oraz krótki życiorys Tretera, stając się zarazem jego pierwszym biografem (wstęp ten, w przekładzie D. Turkowskiej na język polski ogłosił T. Chrzanowski w „Uzupełnieniach do biografii Tretera” („Roczn. Hist. Sztuki” T. 15: 1985 s. 160–1; wg Estreichera właściwym jej autorem był B. Treter). Dzieła T. Tretera należały do najokazalszych i najstaranniej wydanych druków S-a. Dorównywały im znaczeniem jedynie pozycje z zakresu prawa i historii ustroju: „Promptuarium statutorum omnium et constitutionum Regni Poloniae” Pawła Szczerbica (1604, przedruk), rozprawa Reinholda Heidenszteina „Cancellarius sive de dignitate et officio cancellarii Regni Poloniae…” (1610) czy wydane na zlecenie elektora Joachima Fryderyka „Privilegia der Stände des Herzogsthums Preussen…” (1616). Druk pierwszej z nich, sfinansowany przez gdańskiego księgarza Baltazara Andreae, zawdzięczał S. zapewne kontaktom z T. Treterem: zdaje się na to wskazywać fakt, iż piękną kartę tytułową sztychował B. Treter. Zlecenie od elektora Joachima Fryderyka mógł załatwić S-owi bp warmiński Szymon Rudnicki.
Spod prasy S-a wychodziły przede wszystkim druki ściśle związane z kolegium jezuickim i potrzebami ordynariuszy warmińskich: były to więc modlitewniki, kazania, katechizmy, podręczniki dla uczniów kolegium (głównie z zakresu teologii i do nauki łaciny), zbiory tez z filozofii przeznaczonych na publiczne dysputy, uchwały synodów diecezji warmińskiej, rubrycelle, a także utwory okolicznościowe, związane z kościelnymi lub uczelnianymi uroczystościami, pogrzebami dostojników kościelnych itp. Z jezuickich polemistów, którzy drukowali u S-a wymienić należy Jana Ubera, który w Brunsberdze ogłosił większość swoich dzieł w l. 1604–16 (np. „Von der heiligen Bibel sehr nützliche und nötige Disputation…”, 1609, „De libero arbitrio, das ist catholische Lehr weder die calvinische…”, 1611). Sporadycznie tłoczył S. utwory panegiryczne poświęcone panującym lub dostojnikom świeckim, przeważnie pióra dygnitarzy kurii biskupiej i profesorów kolegium, np. „Speculum pietatis continens vitam et obitum […] Annae Austriacae Poloniae Sueciaeque reginae…” Fabiana Kwadrantyna. Były to prawie wyłącznie druki łacińskie; na ponad 100 tytułów było 10 niemieckich i 3 polskie. Wśród tych ostatnich wymienić można kazanie Stanisława Tomisławskiego wygłoszone na pogrzebie bpa Rudnickiego (1622). Wiadomo nadto, że S. drukował książki w językach: litewskim, łotewskim i estońskim, np. na zamówienie prowadzących misje wśród Łotyszów jezuitów: Jerzego Elgera i Wilhelma Bucciusa. Należy do nich „Agenda parva in commodiorem usum sacerdotum Provinciae Livoniae conscripta” (1622) prawdopodobnie W. Bucciusa, zawierająca dwukolorowe teksty liturgiczne w językach: łacińskim, niemieckim, polskim, łotewskim i estońskim.
Druki z pierwszego okresu działalności S-a (do r. 1620) wykazywały sporą dbałość o estetykę, ale po r. 1620 poziom ich znacznie się obniżył. Przejawy niedbalstwa szczególnie widoczne były w trzech książeczkach związanego z bpem Rudnickim lekarza Sebastiana Śleszkowskiego („Incomparabilis thesaurus Alexitericus…, 1621, „Odkrycie zdrad […] żydowskich…”, 1621, „Dostateczna genealogia żydowska…”, 1622). Słabość drukarni wynikała m. in. z zależności jej od kolegium jezuickiego i biskupów warmińskich, która była tym większa, iż S. nie zdołał wyrobić sobie mocnego stanowiska w Brunsberdze, chociaż od początku tytułował się drukarzem miejskim. Dopiero 9 III 1618, po wielu napomnieniach, przyjął prawo miejskie. Przez długi czas pracował w wynajmowanym domu, zalegał z opłatami za czynsz, a gdy w r. 1615 upomniał się o prawo do korzystania z niego bezpłatnie, powołując się na przykład drukarzy w innych miastach, otrzymał odpowiedź, że nie jest przecież drukarzem miejskim. W r. 1620 uzyskał jednak zwolnienie z podatków i innych usług (pełnienie straży, szarwarki) na rzecz miasta, pod warunkiem dostarczania rajcom corocznie kalendarzy na Nowy Rok. Borykający się z trudnościami finansowymi i walką z konkurencją posuwał się S. czasem do niedozwolonych praktyk, jak np. sprzedaż druków zastrzeżonych dla nakładcy czy zatrudnianie introligatora. W tej sprawie, po przegraniu procesu wystarał się S. o przywilej u bpa Rudnickiego na oprawianie drukowanych i sprzedawanych przez siebie książek. Istnieją nadto ślady wskazujące na utrzymywanie przez S-a kontaktów z protestanckimi ośrodkami w Elblągu i Gdańsku. Oficyna S-a przestała działać w r. 1626 po najeździe szwedzkim na Pomorze i po zamknięciu w związku z tym kolegium jezuickiego. S. zmarł między r. 1626 a 1631. Drukarnia została sprzedana przez spadkobierców w r. 1634 Kasprowi Weingärtnerowi, miejscowemu introligatorowi.
S. był żonaty dwukrotnie: pierwszą jego żoną była Anna Krebs, drugą (1607) Katarzyna, córka Mikołaja Schmidta, z którą miał pięcioro dzieci.
Estreicher; Altpreuss. Biogr., II; Drukarze dawnej Pol., IV 399–405 (bibliogr.); Oracki, Słown. Warmii, Prus Ks., II; Słown. Pracowników Książki Pol. (W. Chojnacki, bibliogr.); – Chrzanowski T., Działalność artystyczna Tomasza Tretera, W. 1984; Freymuth O., [Wstęp do:] Agenda parva. Brunsbergae MDCXXII, Tartu 1938; Keferstein H., Pisarze związani z Braniewem na przełomie XVI/XVII wieku, „Komun. Mazursko-Warmińskie” 1981 nr 4 s. 507–30; – Informacje Ludwika Grzebienia z Kr.
Halina Kowalska