Findeisen Gustaw Adolf (1834–1885), działacz patriotyczny i organizator kolejnictwa. Ur. 7 X w Gostyninie jako syn Karola, niedawno przybyłego z Saksonii właściciela małego browaru i farbiarni, oraz Joanny z Stegmanów. Od młodych lat uważał się za Polaka. Po utracie majątku przez rodziców, wśród ciężkich warunków materialnych ukończył zaledwie 4-klasowe progimnazjum w Płocku. Zaczął służbę rządową w administracji dochodów tytoniowych. W 1857 po śmierci rodziców przeniósł się do Warszawy, pracował jako aplikant w Komisji Przych. i Skarbu, utrzymując się z korepetycji. W końcu t. r. otrzymał miejsce w zarządzie kolei żelaznych. W tym czasie zbliżył się do Jurgensa i należał do czynniejszych członków jego koła »millenerów«. Jurgens, który pochodził z tych samych co F. okolic płockich, zaopiekował się nim, zachęcił do studiów ekonomicznych i w 1862 wyrobił mu stypendium rządowe na wyjazd za granicę. F. słuchał w Dreźnie wykładów Roschera i Ahrensa, studiował porównawcze systemy skarbowe państw europejskich. Dotarłszy do Paryża nawiązał kontakt z Biurem Hotelu Lambert. Po wybuchu powstania Biuro wysłało go do kraju z misją wybadania nastrojów prawicy polskiej oraz postawy Austrii, raczej z myślą przeciwdziałania ruchowi. F. widział się w Dreźnie z Kraszewskim, w Krakowie z Wodzickim i Koźmianem, we Lwowie z A. Sapiehą, w Wiedniu z jego ojcem Leonem. W wyniku swej podróży uznał ruch »za absolutnie stracony i za wielką klęskę narodu i kraju«. Wobec zmiany frontu Hotelu Lambert Biuro odwołało go do Paryża. Dalszych śladów działalności F-na w służbie dyplomacji powstańczej brak. W 1865 powrócił do kraju i znalazł za sprawą Leopolda Kronenberga, który go znał ze zebrań u Jurgensa, pracę w biurze kolei warszawsko-wiedeńskiej. W 1867 został w nim członkiem dyrekcji do spraw finansowych. W 1872 nastąpił przewrót w tej spółce akcyjnej: Kronenberg odsunął od steru rządzącą dotąd grupę akcjonariuszów niemieckich. F. został teraz na miejsce Niemca Dittmana dyrektorem kolei i pokierował nią z większym zrozumieniem potrzeb kraju. Urzędników i techników Niemców zastąpił Polakami, wprowadził w miejsce niemieckiego język polski jako urzędowy; podwyższył świadczenia spółki na fundusz emerytalny pracowników i założył dla nich kasę oszczędności. Zaprowadził w firmie dokładniejszą rachunkowość. Otworzył w 1872 w Warszawie szkołę techniczną dla maszynistów. Dzięki połączeniu linii warsz.-wiedeńskiej z siecią rosyjską wzmógł znakomicie dochody towarzystwa. Ustąpił ze stanowiska w 1883, osiadł w świeżo nabytym majątku Śmiłowice pod Kowalem na Kujawach i pracował gorliwie nad jego melioracją. Okazał się doskonałym gospodarzem. Łożył też chętnie na cele społeczne i kulturalne. Żonaty był z Pelagią z Rodysów. Zmarł 1 II w Śmiłowicach, pochowany na cmentarzu ewangelickim w Warszawie.
Fotografia; Polska, jej dzieje i kultura III 423; Bibl. Czart, rps 5687, 5689, 5701. Nekrologi: »Ateneum« 1885 I; »Gaz. Polska« 3 II 1885; Baranowski S., Pamiętniki, P. 1923; Koźmian S., Rzecz o 1863 r. I 18; Kieniewicz S., Adam Sapieha, Lw. 1939, 83; Pawlicki P., Droga żelazna warsz.-wiedeńska, W. 1895; Informacje Wł. Pobóg Malinowskiego na podstawie papierów rodzinnych.
Stefan Kieniewicz