Studziński Gustaw Wojciech Paweł, pseud.: Lucjan Smoliński, Powała, Rajmund (1904–1985), historyk, nauczyciel, harcmistrz, komendant Mazowieckiej Chorągwi Szarych Szeregów «Ul Puszcza».
Ur. 4 X w Rzędkowie (pow. skierniewicki), był wnukiem Gustawa Rembielińskiego (1835–1886), powstańca styczniowego, synem Wojciecha (1864–1925), agronoma, administratora majątku, oraz Janiny z Rembielińskich (1863–1926), nauczycielki. Miał brata Antoniego (1909–1993), geodetę, harcmistrza, hufcowego Hufca ZHP w Koninie.
W l. 1911–14 uczęszczał S. do szkół elementarnych w Rzędkowie, i Skierniewicach, a od r. 1917, również w Skierniewicach, do Gimnazjum Realnego Męskiego Polskiej Macierzy Szkolnej (od r. 1920 Państw. Gimnazjum im. Bolesława Prusa). W październiku 1921 wstąpił tamże do I Drużyny Harcerzy im. Zawiszy Czarnego; w r. 1923 został przybocznym, a w r. 1924 drużynowym. W lipcu t.r. wziął udział w Zlocie Narodowym ZHP w Warszawie. Po zdaniu matury podjął w r. 1925 studia historyczne na Wydz. Filozoficznym Uniw. Warsz. W czasie studiów kontynuował działalność w harcerstwie skierniewickim; pełnił funkcję członka Komendy Hufca, a od r. 1926 hufcowego Hufca Męskiego. Po ukończeniu kursu instruktorskiego w Mickunach (pow. wileński) otrzymał 22 VI 1927 stopień instruktorski przodownika (po zmianie systemu stopni w r. 1928 równoznaczny ze stopniem podharcmistrza). Na Uniw. Warsz. był w l. 1928–30 przewodniczącym Akad. Koła Skierniewiczan, a w l. 1929–31 członkiem Zarządu Tow. Bratniej Pomocy Studentów. W lipcu 1929 wziął udział w II Zlocie Narodowym ZHP w Poznaniu. Z ramienia Komendy Mazowieckiej Chorągwi Harcerzy był w l. 1929–31 wizytatorem. W r. 1930 kierował obozem w Kudryńcach nad Zbruczem. W l. 1930–3 był członkiem komendy, skarbnikiem i kierownikiem Wydz. Prasowego Komendy Mazowieckiej Harcerzy oraz redaktorem pisma „Harcerskie Mazowsze”. Dn. 30 VI 1931 uzyskał magisterium na podstawie pracy Ziemowit IV książę mazowiecki, napisanej pod kierunkiem Jana Karola Kochanowskiego. Następnie podjął pracę jako nauczyciel historii i geografii w Koedukacyjnym Gimnazjum Związku Zawodowego Nauczycielstwa Polskich Szkół Średnich (od r. 1933 Tow. Szkoły Średniej) w Grodzisku Maz. Dn. 20 X 1932 otrzymał stopień harcmistrza. Na Międzynarodowym Zlocie Skautów Wodnych nad Jeziorem Garczyńskim koło Kościerzyny (6–15 VIII 1932) pełnił funkcję członka komisji sędziowskiej, a na IV Światowym Zlocie Skautowym w Gödöllő na Węgrzech (sierpień 1933) był zastępcą komendanta. W l. 1933–5 był referentem kolarskim Inspektoratu Wyszkolenia Głównej Kwatery Harcerzy. Wziął udział w Jubileuszowym Zlocie Harcerstwa Polskiego w Spale (10–25 VII 1935). Od 1 VII 1935 był kierownikiem referatu kulturalno-oświatowego Światowego Związku Polaków z Zagranicy «Światpol»; organizował łączność ze skupiskami Polonii, a także inicjował tworzenie tam chórów, teatrów i szkolnictwa. W związku z funkcją w «Światpolu» ograniczył działalność w harcerstwie, pozostając od r. 1936 drużynowym 73. Mazowieckiej Drużyny Harcerzy im. Adama Mickiewicza w Grodzisku Maz., a od r. 1938 pełniąc ponownie funkcję wizytatora Komendy Mazowieckiej Chorągwi Harcerzy.
Po wybuchu drugiej wojny światowej i wkroczeniu 8 IX 1939 oddziałów niemieckich do Grodziska Maz. zorganizował S. w pierwszych dniach października t.r. konspiracyjny zastęp ze starszych harcerzy 73. Mazowieckiej Drużyny. W poł. grudnia konspiracyjna Komenda Chorągwi Mazowieckiej «Ul Puszcza» mianowała go, pod pseud. Powała, hufcowym hufca Szarych Szeregów w Grodzisku Maz. Dn. 17 II 1940 został zaprzysiężony przez przedstawiciela Komendy Okręgu ZWZ i pod pseud. Rajmund objął funkcję szefa łączności obwodu. Od 1 IX 1940 pracował jako nauczyciel w Szkole Handlowej, utworzonej t.r. z Gimnazjum Tow. Szkoły Średniej; w tym okresie uczył też historii na zajęciach organizowanych przez Tajną Organizację Nauczania. Jako instruktor szkolenia tajnej komendy chorągwi Szarych Szeregów szkolił instruktorów harcerskich z Grodziska Maz., Pruszkowa, Łowicza, Żyrardowa i Skierniewic. Od lipca do 27 IX 1942 uczestniczył w drugim turnusie konspiracyjnej szkoły podchorążych rezerwy piechoty; otrzymał wtedy stopień kaprala podchorążego. Dn. 2 X t.r. uniknął aresztowania przez Gestapo i wyjechał z żoną do rodziny w Łowiczu, a następnie do Warszawy, gdzie oboje zamieszkali jako Lucjan i Aniela Smolińscy. S. uzyskał zaświadczenie o zatrudnieniu w prywatnej fabryce farb i lakierów oraz był nauczycielem w tajnym Gimnazjum Wojciecha Górskiego; dorywczo udzielał korepetycji. Ukończył w tym czasie kurs zasad konspiracji w tajnym Polskim Związku Zachodnim. Jako wizytator Chorągwi Mazowieckiej «Ul Puszcza» utrzymywał łączność Komendy Chorągwi z jednostkami terenowymi, organizował kolportaż prasy i wydawnictw konspiracyjnych oraz szkolenie instruktorskie. Dn. 27 VII 1944 został mianowany komendantem Chorągwi Szarych Szeregów «Puszcza-Lewa», obejmującego teren Chorągwi Mazowieckiej na lewym brzegu Wisły; 30 VII t.r. przeniósł się z Warszawy do Milanówka. Po wybuchu powstania warszawskiego (1 VIII) wziął udział w lasach skulskich w koncentracji oddziałów (wobec przewagi sił niemieckich zostały one jednak wkrótce rozproszone). Gdy 30 VIII zginął komendant Mazowieckiej Chorągwi «Ul Puszcza» Manswet Śmigielski, S. został faktycznym jej komendantem, co potwierdził 9 X naczelnik Szarych Szeregów Leon Marszałek. Osadzony po upadku powstania w obozie w Pruszkowie, zbiegł i wrócił do Milanówka. W jego mieszkaniu w Milanówku odbywały się w tym czasie posiedzenia Krajowej Rady Ministrów z udziałem m.in. Delegata Rządu RP na Kraj Jana Stanisława Jankowskiego i komendanta AK gen. Leopolda Okulickiego. Od października do grudnia S. zorganizował i prowadził kurs podharcmistrzowski dla sześciu instruktorów. Na podstawie decyzji konspiracyjnych władz harcerskich z 17 I 1945 rozwiązał Mazowiecką Chorągiew Szarych Szeregów «Ul Puszcza».
W marcu 1945 wrócił S. do Grodziska Maz., gdzie ponownie podjął pracę jako nauczyciel historii i geografii, tym razem w Gimnazjum i Liceum Pedagogicznym; od kwietnia t.r. był dyrektorem tego Liceum. Działał w odrodzonym harcerstwie jako kierownik Wydz. Kształcenia Starszyzny Mazowieckiej Chorągwi Harcerzy i Wydz. Kształcenia Starszyzny Głównej Kwatery Harcerzy; w r. 1946 był komendantem II Centralnej Akcji Szkoleniowej w Turawie na Śląsku Opolskim. Funkcje harcerskie przestał pełnić w r. 1948. Dn. 1 XI t.r. odszedł też z pracy w szkolnictwie i zatrudnił się jako redaktor w Państw. Zakładach Wydawnictw Szkolnych. W okresie podporządkowania harcerstwa Związkowi Młodzieży Polskiej rozkazem personalnym Naczelnictwa ZHP z 15 VI 1949 został zwolniony z ZHP z cofnięciem stopnia instruktorskiego. Do działalności w harcerstwie wrócił po przełomowym Krajowym Zjeździe Działaczy Harcerskich (8–10 XII 1956 w Łodzi). Od kwietnia 1957 był pierwszym zastępcą, a od lipca 1958 do marca 1959 komendantem Mazowieckiej Chorągwi Harcerstwa. Potem od r. 1959 był członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej (do r. 1964) i Komendy Mazowieckiej Chorągwi (do r. 1965). W r. 1960 zainicjował akcję «Grunwald», organizowaną odtąd corocznie dla uczczenia bitwy grunwaldzkiej; był t.r. pierwszym komendantem akcji. W r. 1961 zamieszkał w Pruszkowie. Od r. 1965 pracował w Komisji Rewizyjnej Mazowieckiej Chorągwi ZHP (od r. 1971 jako jej sekretarz). W r. 1966 otrzymał honorowy stopień harcmistrza Polski Ludowej. W r. 1971 przeszedł w Państw. Zakł. Wydawnictw Szkolnych na emeryturę. W l. 1975–81 zasiadał w Komisji Rewizyjnej Stołecznej Chorągwi ZHP. W r. 1981 uczestniczył w Jubileuszowym Zlocie Harcerstwa w Krakowie oraz Zlocie Drużyn Harcerskich im. Szarych Szeregów w Rogoźnicy (woj. wałbrzyskie). Od t.r. był członkiem Rady Harcerskiego Kręgu Seniorów przy Hufcu ZHP Warszawa-Mokotów. Należał do Kręgu Instruktorskiego «Wigry» przy Głównej Kwaterze Harcerstwa, Komisji Historycznej Stołecznej Chorągwi i Zespołu Historycznego Głównej Kwatery ZHP; zorganizował Krąg Szarych Szeregów Hufca «Zielony Dąb» w Pruszkowie. W maju 1985 wziął udział jako honorowy uczestnik w I Zjeździe Środowiska Szarych Szeregów w Łowiczu. Opisał dzieje Mazowieckiej Chorągwi Szarych Szeregów w opracowaniu Mazowiecka „Puszcza” („Szare Szeregi. Harcerze 1939–1945”, W. 1988 I). Był członkiem Prezydium Miejskiego Komitetu Stronnictwa Demokratycznego w Pruszkowie, radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Warszawie oraz ławnikiem Sądu Wojewódzkiego w Warszawie. Zmarł 4 X 1985 w Pruszkowie, został pochowany 8 X w grobowcu rodziny Niebudków na cmentarzu Emaus w Łowiczu. Był odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1946), Medalem X-lecia Polski Ludowej (1955), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1964), Medalem KEN (1980) oraz licznymi odznaczeniami harcerskimi.
Dn. 18 VII 1934 ożenił się S. w Łowiczu ze Stefanią Niebudkówną, pseud.: Aniela, Aniela Smolińska (1909–1999); była ona nauczycielką, harcmistrzynią, po zaprzysiężeniu w ZWZ (17 II 1940) szefową sanitarną obwodu, a następnie członkinią komórki wywiadu AK w Warszawie; należała do komendy Mazowieckiej Chorągwi Harcerek, Wojskowej Służby Kobiet i Tajnej Organizacji Nauczania oraz była hufcową Hufca Harcerek w Łowiczu. Dzieci nie mieli.
Instruktorzy w służbie Ojczyźnie, Warszawie, Dziecku 1945–2000, W. 2002 s. 214; Materiały do Harcerskiego słownika biograficznego, „Harcerstwo” 1995 nr 9 s. 138; – Chmielewski R. J., Kowalczyk J., Sobieraj J., Ośrodek Armii Krajowej „Gąbka” – „Osa”. Grodzisk Mazowiecki w obszarze „Bażant”, Grodzisk Maz. 1994 s. 16–17, 24–5, 59; Jabrzemski J., Harcerze z Szarych Szeregów, W. 1997; Jarzembowski K., Kuprianowicz L., Harcmistrzynie i harcmistrze Związku Harcerstwa Polskiego mianowani w latach 1920–1949, Kr. 2006 s. 191; Miller K., Hm. Gustaw Studziński „Powała” (1904–1985), Konin 2007 (mszp. w posiadaniu autora biogramu); Niebudek P., Gustaw Studziński, ps. „Powała” – ostatni Komendant Chorągwi Mazowieckiej Szarych Szeregów, Łowicz 2004 (mszp. w posiadaniu autora biogramu); Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Bolesława Prusa, Skierniewice 1938; Sikorski T., Harcerskie Odznaki Honorowe 1916–1989, Kr. 1991 s. 124; – Poraj K., Grodzisk Mazowiecki jakim go pamiętam 1925–1933, Grodzisk Maz. 2000 (fot.); Zabłocki J., Kawałki pociętego sztandaru, W. 1992 s. 22, 25; – „Biul. Inform. Koła Wychowanków i Wychowanek Szkół Średnich Ogólnokształcących w Łowiczu” 2002 nr 23 s. 59–63 (dot. żony S-ego); „Motywy” 1984 nr 12 s. 11 (A. Fersten); „Życie Warszawy” 1985 nr 234, 238, 240 (nekrologi); – AP m. stoł. W.: Komisja Środowiskowa Szarych Szeregów (teczka personalna S-ego); Arch. Uniw. Warsz.: sygn. RP19565 (teczka personalna S-ego); – Informacje bratanka żony S-ego, Aleksandra Niebudka z Łowicza.
Janusz Wojtycza