INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Halina Felicja Stęślicka (Stęślicka-Kwiatkowska, Kwiatkowska)     

Halina Felicja Stęślicka (Stęślicka-Kwiatkowska, Kwiatkowska)  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 2004-2005 w XLIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Stęślicka (Stęślicka-Kwiatkowska), zamężna Kwiatkowska Halina Felicja (1897–1956), dziennikarka, posłanka na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, działaczka społeczno-oświatowa na Górnym Śląsku.

Ur. 16 IX w Siemianowicach na Górnym Śląsku, była córką Jana Nepomucena Stęślickiego (zob.) oraz Heleny z Sypkowskich, miała siostrę Włodzimirę, zamężną Kwiatkowską.

W l. 1910–12 uczyła się S. w niemieckim liceum w Katowicach, a następnie w Gimnazjum Realnym Sióstr Urszulanek w Krakowie, gdzie zdała w r. 1916 egzamin dojrzałości. Wróciła na Górny Śląsk i była dyrygentką chórów «Casino» w Rozbarku koło Bytomia oraz «Haller» i «Chopin» w Siemianowicach. W kwietniu 1917 podjęła studia przyrodniczo-matematyczne na Königliche Universität we Wrocławiu; włączyła się tam w działalność Związku Akademików Górnoślązaków. Po upływie semestru władze uczelni zakwestionowały wiarygodność świadectwa dojrzałości S-iej i usunęły ją z uczelni. T.r. rozpoczęła studia na Wydz. Lekarskim UJ. Po zawieszeniu w listopadzie 1918 zajęć uniwersyteckich udała się do Siemianowic, gdzie z siostrą Włodzimirą uczyła języka polskiego ok. 150 dzieci robotników, a z Franciszką Morgałłową zorganizowała Czytelnię dla Kobiet. Dn. 29 XI 1919 uczestniczyła w Bytomiu w Zjeździe Polskiej Akademickiej Młodzieży na Górnym Śląsku. Od t.r. działała w Związku Towarzystw Polek (ZTP) tamże; 30 I 1920 została wybrana do jego Centralnego Zarządu. Ponadto należała do Zarządu Uniw. Ludowego w Królewskiej Hucie. Prawdopodobnie z powodu zaangażowania w działalność społeczno-oświatową porzuciła w r. 1919 studia na UJ. W lutym 1920, na początku górnośląskiej kampanii przed plebiscytem, polski komisarz plebiscytowy Wojciech Korfanty powierzył jej przewodniczenie sekcji towarzystw kobiecych Wydz. Kulturalno-Oświatowego (od 1 VIII t.r. Wydz. Oświatowego) Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu (PKPB). S. weszła do redakcji „Głosu Polek”, organu ZTP, ukazującego się w Bytomiu od t.r. dzięki pomocy PKPB. Z krakowskim Tow. Pomocy dla Górnego Śląska, kierowanym przez ks. Jana Rzymełkę, organizowała kursy dla mówczyń plebiscytowych z górnośląskich rodzin robotniczych i chłopskich. Dostarczała materiały propagandowe organizatorom pielgrzymek do Częstochowy, wycieczek do Krakowa, Poznania, Lwowa, Zakopanego i Warszawy. Sekcja kobieca PKPB udzieliła pomocy ZTP w zorganizowaniu Sejmiku Kobiecego w Gliwicach (25–27 I 1921). Ponadto S. od maja do czerwca 1921 szkoliła sanitariuszki w okręgu siemianowickim PCK podczas trzeciego powstania śląskiego. Po zakończeniu powstania pracowała w Rybniku jako dziennikarka w „Sztandarze Polskim”, wydawanym przez Michała Kwiatkowskiego.

W czerwcu 1922 wróciła S. do przyłączonych do Polski Siemianowic. Dn. 20 VI t.r. uczestniczyła w powitaniu wkraczających do Katowic oddziałów WP dowodzonych przez gen. Stanisława Szeptyckiego. W l. 1922–7 należała do Zarządu Głównego ZTP w woj. śląskim. W listopadzie 1922 kandydowała do Sejmu RP z listy Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej w okręgu nr 40 (Cieszyn–Bielsko–Pszczyna–Rybnik). Mandat otrzymała gdy zrzekł się go Korfanty, wybrany na posła z listy państwowej. Weszła do Klubu Parlamentarnego Narodowego Chrześcijańskiego Stronnictwa Pracy; 22 XI t.r. została sekretarzem Sejmu. Zasiadała w sejmowych komisjach opieki społecznej i inwalidzkiej oraz zdrowia publicznego, a od grudnia 1924 także w komisji konstytucyjnej – podkomisji ds. statutu organicznego woj. śląskiego. Na forum Sejmu referowała 12 II 1925 sprawę rozszerzenia umowy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych pozostałych na terenie woj. śląskiego i wnioskowała 10 VI t.r. o utworzenie w woj. śląskim oddziału Państw. Banku Rolnego. Wspólnie z Wojciechem Sosińskim wniosła 25 VI interpelację dotyczącą wypłat rent zaliczkowych dla reemigrantów, rencistów ze spółek brackich i osób na terenie woj. śląskiego otrzymujących rentę z tytułu ordynacji ubezpieczeniowej Rzeszy Niemieckiej. Dn. 7 III została wybrana do Zarządu Wojewódzkiego Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji w Katowicach. Uczestniczyła 16 IV w obradach IV Ogólnopolskiego Zjazdu Stowarzyszeń Chrześcijańsko-Narodowego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych. T.r. objęła przewodnictwo Wydz. Organizacyjnego Zarządu Głównego Śląskiego Komitetu Ratunkowego – organizacji charytatywnej, powstałej z inspiracji administratora apostolskiego w Katowicach ks. Augusta Hlonda. Dn. 26 IV 1926 głosowała w Sejmie za przyjęciem wniosku w sprawie odrzucenia ustawy o prowizorium budżetowym na maj t.r. Po przewrocie majowym t.r. dołączyła do posłów śląskich, którzy 17 V podpisali deklarację wzywającą marszałka Sejmu RP Macieja Rataja do zwołania poza Warszawą Zgromadzenia Narodowego, a 2 VIII opowiedziała się za wnioskiem w sprawie rozwiązania Sejmu. Na wiecach w woj. śląskim wyrażała negatywny stosunek do rządów pomajowych. Dn. 30 I 1927 uczestniczyła w zjeździe oświatowym delegatów bibliotekarzy i pracowników Tow. Czytelni Ludowych i sugerowała zebranym utworzenie sekcji opieki nad polską szkołą. Dn. 4 II t.r. głosowała w Sejmie za umożliwieniem postawienia w stan oskarżenia posłów z Białoruskiej Włościańsko-Robotniczej Hromady oraz Feliksa Hołowacza z Niezależnej Partii Chłopskiej. Na Jubileuszowym Zjeździe ZTP 5–6 VI w Katowicach wystąpiła z referatem o historii Związku; w wyodrębnionym wówczas z ZTP antysanacyjnym Związku Katolickich Towarzystw Polek (ZKTP) została wybrana do Zarządu. Działała w Narodowej Organizacji Kobiet; kierowała jej oddziałem na Górnym Śląsku i zasiadała w jej Radzie Naczelnej. W wyborach do Sejmu RP 1928 r. kandydowała z ramienia ZKTP z listy Śląskiego Katolickiego Bloku Ludowego, ale nie uzyskała mandatu.

Zapewne ok. 1930 wyjechała S. do Lens we Francji, gdzie wcześniej osiadł jej mąż. Od lipca 1931 redagowała tam dwutygodnik „Gazeta dla Kobiet” (do r. 1940), wychodzący dotąd jako dodatek do wydawanego przez męża dziennika „Narodowiec”. W r. 1934 zamieszkała w Lens na stałe; była tam m.in. prezeską Związku Bractw Polskich Żywego Różańca we Francji. Często przyjeżdżała do Polski, ostatni raz w r. 1938. W trakcie kampanii wojennej francusko-niemieckiej w r. 1940 ewakuowała się z rodziną do Londynu. Nieuleczalnie chora, poświęciła się wychowaniu dzieci. Zmarła 14 VII 1956 w Londynie, została pochowana 21 VII na rzymskokatolickim cmentarzu św. Patryka.

W małżeństwie (od 16 VIII 1927) z Michałem Kwiatkowskim (zob.), mężem zmarłej w r. 1926 siostry, Włodzimiry, miała S. synów: Michała Aleksandra (ur. 1928), od r. 1963 wydawcę „Narodowca”, Adama i Bogdana; opiekowała się też siostrzenicami, córkami męża z pierwszego małżeństwa: Urszulą, Ludmiłą Anną i Ireną Marią.

 

Fot. w: Janeczek Z., Śląskie szkice historyczne. Od konfederacji barskiej do powstań śląskich, Kat. 1998; – Enc. powstań śląskich; Grodziska, Polskie groby Londynu, I; Janeczek Z., Siemianowicki słownik biograficzny, Kat. 1996; Kto był kim w Drugiej RP?; Słownik medycyny i farmacji Górnego Śląska, Kat. 2000 IV; Śląski słown. biogr., III; – Długajczyk E., Oblicza polityczne i własnościowe prasy polskiej w województwie śląskim 1922–1939, Kat. 1990; tenże, Sanacja śląska 1926–1939. Zarys dziejów politycznych, Kat. 1983; Glensk J., Polska i niemiecka prasa plebiscytowa i powstańcza na Śląsku, „Studia Śląskie” T. 39: 1981 s. 100; Janeczek Z., Od Sancovic do Siemianowic. Szkice z dziejów miasta i okolic, Kat. 1993 s. 135–6 (fot.), s. 139; Kamińska-Kwak J., Polski ruch kobiecy w województwie śląskim w latach 1922–1939, Kat. 1998 s. 39, 41, 43, 52, 79–80, 82, 87, 94, 150; Kapała Z., Śląski epizod w życiu Kazimiery Paszkowskiej-Jeżowej. Przyczynek do dziejów prasy okresu powstań śląskich, w: Górny Śląsk i Pomorze dwa symbole niezależności Drugiej Rzeczpospolitej, Red. M. Mroczko, Bytom 1996 s. 210; Karczyńska H., Rola kobiet w powstaniach śląskich i plebiscycie, w: Powstania śląskie i plebiscyt w procesie zrastania się Górnego Śląska z Macierzą, Red. A. Brożek, Bytom 1993 s. 290; Krzywobłocka B., Chadecja 1918–1937, W. 1974; Musialik W., Górnoślązacy w parlamentach II Rzeczypospolitej (1919–1939), Opole 2004; tenże, W kręgu polityki i władzy. Polskie środowiska przywódcze górnośląskiego obszaru plebiscytowego z lat 1921–1939, Opole 1999; Pachoński J., Kraków wobec powstań śląskich i plebiscytu, W.–Kr. 1981; Paczkowski A., Prasa i społeczność Polska we Francji 1920–1940, Wr. 1979; Przybylski H., Chrześcijańska Demokracja i Narodowa Partia Robotnicza w latach 1926–1937, W. 1980; Siemianowice. Zarys rozwoju miasta, Oprac. H. Rechowicz, Kat. 1969; Szymiczek F., Stowarzyszenia akademickie polskiej młodzieży górnośląskiej we Wrocławiu 1863–1918, Kr. 1963; Turowski K., Historia ruchu chrześcijańsko-demokratycznego w Polsce, W. 1989 I; – Kirkor-Kiedroniowa Z., Wspomnienia, Red. A. Szklarska-Lohmannowa, Kr. 1989 III; Mazurek S., Wspomnienia Ślązaczki, „Kwart. Opolski” 1960 nr 3 s. 125–6; Mościcki–Dzwonkowski, Parlament RP 1919–27, (fot.); Rzepeccy, Sejm i Senat 1922–7, s. 268, 465, 467, 471 (fot.); Spraw. stenogr. Sejmu 1922–7; – „Dzien. Pol. i Dzien. Żołnierza” R. 17: 1956 nr 184 (nekrolog S-iej); „Gaz. Robotn.” 1924 nr 281; „Goniec Śląski” 1903 nr 246, 1921 nr 52, 1924 nr 45; „Kalendarz Chrześcijańsko-Społ. «Rzpltej»” 1928 s. 25, 29, 45; „Katolik” 1922 nr 123; „Odra” 2000 nr 3; „Polonia” 1924 nr 104, 1925 nr 66, 68, 95, 126, 161, 325, 1926 nr 81, 136, 1927 nr 36, 147, 223, 265, 341, 347; – Arch. UJ: sygn. WL II 334–336; B. Państw. Inst. Nauk. «Inst. Śląski» w Opolu: sygn. A 516 s. 25 (Benisz A., Nie przegrałam życia. Wspomnienia z l. 1894–1972), sygn. A 2043 (biogr. męża S-iej), sygn. A 2247 (biogram S-iej).

Wanda Musialik

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.