Seyda (Seydowa) Halina, pseud. Szczytowa (1906–1944), bankowiec, działaczka konspiracyjna w czasie okupacji niemieckiej. Brak informacji o dokładnej dacie ur. i rodzicach oraz o wykształceniu.

 

Przed wrześniem 1939 była S. prokurentem w Oddziale Warszawskim Powszechnego Banku Związkowego, którego centrala znajdowała się we Lwowie. W okresie okupacji niemieckiej zajmowała takie samo stanowisko w Banku Spółek Zarobkowych w Warszawie. Od października 1939 organizowała nasłuch radiowy i na jego podstawie redagowała i powielała codzienny biuletyn, początkowo bez tytułu, następnie kolejno zatytułowany „AK Akcja”, „Agencja Radiowa” i „AR”, popularnie zaś zwany „Paski”. Nakład, wynoszący w r. 1940 kilkaset egzemplarzy, wzrósł z początkiem r. 1944 do 5 tys. Pismo związane początkowo ze Związkiem Syndykalistów Polskich i przezeń kolportowane, stało się z czasem jednym z organów Dep. Informacji Delegatury Rządu na Kraj. Początkowo samotna w swej pracy, S. wspierana była później przez dość liczne grono współpracowników, wśród nich kilku odpowiedzialnych pracowników Banku Spółek Zarobkowych. Do r. 1944 zespół pracujący przy redagowaniu i kolportażu liczył kilkanaście osób. S. była też organizatorką jedynej i w pełni udanej ucieczki trzech kobiet (Ewy Dreżepolskiej, Zofii Przybytkowskiej, Teofili Ull), z oddziału kobiecego więzienia niemieckiej policji bezpieczeństwa na Pawiaku 16 I 1942.

 

Zatrzymana przypadkowo na ulicy 4 II 1944 w dniu pogrzebu dowódcy SS i policji na dystrykt warszawski SS-Brigadeführera F. Kutschery, z obciążającymi materiałami, torturowana w siedzibie Gestapo w al. Szucha, została S. 8 II t. r. przewieziona do więzienia na Pawiaku i osadzona w izolatce. Rozstrzelano ją 22 II t. r. w ruinach getta w zbiorowej egzekucji. Osoby aresztowane wraz z S-ą osadzone zostały w obozach koncentracyjnych.

 

Brak informacji o stosunkach rodzinnych S-y.

 

 

 

Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945, W. 1988; – Bartoszewski W., 1859 dni Warszawy, Wyd. 2, Kr. 1984; tenże, W Warszawie przed 30 laty, „Tyg. Powsz.” 1974 nr 15 s. 7; tenże, Warszawski pierścień śmierci, 1939–1944, W. 1970 (fot.); Domańska R., Pawiak był etapem, W. 1985; taż, Pawiak – kaźń i heroizm, W. 1988; taż, Pawiak – więzienie Gestapo, W. 1978; Lewandowska S., Prasa okupowanej Warszawy 1939–1945, W. 1992; Sobolewski T., „Paski”, „Za wolność i lud” 1969 nr 20 s. 15; Strzembosz T., Odbijanie i uwalnianie więźniów w Warszawie 1939–1940, W. 1972; – Czuperska-Śliwicka A., Cztery lata ostrego dyżuru, Wyd. 3 uzupełnione, W. 1989; Dreżepolska E., Agencja Radiowa 1939–1944, „Stolica” 1961 nr 31 s. 23 (fot.); Wanat L., Za murami Pawiaka, Wyd. 6 uzupełnione, W. 1985 s. 465; Wspomnienia więźniów Pawiaka, W. 1964; – Oddz. Muz. Niepodległości, Cytadela Warszawska: Materiały Komisji Historii Kobiet Uczestniczek Walki o Niepodległość w W.