Słabczyk Henryk, pseud. Pomidorek (1925–1973), generał brygady Milicji Obywatelskiej, podsekretarz stanu w Min. Spraw Wewnętrznych. Ur. 1 I w Antolce w pow. miechowskim, był synem Jana, robotnika rolnego, później właściciela 4-hektarowego gospodarstwa rolnego, i Franciszki z Reguckich.

S. ukończył siedem klas szkoły powszechnej. Od r. 1937 pracował jako robotnik rolny w Czaplach Małych, również w pow. miechowskim. W czasie okupacji niemieckiej był od grudnia 1942 członkiem Polskiej Partii Robotniczej, Gwardii Ludowej, później Armii Ludowej, wchodził w skład oddziału partyzanckiego im. Bartosza Głowackiego, operującego w pow. miechowskim, brał udział w kolportażu prasy konspiracyjnej i w akcjach dywersyjnych na kolei.

Od 1 II 1945 S. był milicjantem na posterunku w Tczycy (pow. miechowski), następnie zastępcą komendanta tego posterunku. Od czerwca do listopada 1946 był słuchaczem Szkoły Podoficerskiej Milicji Obywatelskiej (MO) w Krakowie, a od września 1947 Centralnej Szkoły Oficerów Polityczno-Wychowawczych MO w Łodzi. Ukończywszy ją, został 13 XI 1948 dowódcą kompanii w Szkole Oficerskiej Centrum Wyszkolenia MO w Słupsku i jej wykładowcą. Od r. 1948 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). W maju 1951 zdał maturę w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących w Słupsku. Od września t.r. kształcił się w Szkole Partyjnej przy Komitecie Centralnym (KC) PZPR w Warszawie. Po jej ukończeniu mianowano go 15 VIII 1953 zastępcą komendanta wojewódzkiego MO w Katowicach (ówcześnie Stalinogrodzie). Gdy rozkazem ministra bezpieczeństwa publicznego z 20 IX 1954 zorganizowano Ośrodek Szkolenia Oficerów MO w Szczytnie, S. został 1 XII t.r. jego komendantem. Na tym stanowisku pozostał, po przekształceniu w sierpniu 1957 Ośrodka w Szkołę Oficerską MO. Od 1 III 1958 w stopniu majora był komendantem MO m. Łodzi, wchodził w skład Egzekutywy Komitetu Łódzkiego PZPR, choć członkiem Komitetu Łódzkiego został formalnie 27 II 1960.

Dn. 1 X 1965 w randze pułkownika S. objął stanowisko komendanta MO m. st. Warszawy (pełnił tę funkcję również w czasie wydarzeń marcowych 1968 r.; był wówczas wyposażony w szerokie pełnomocnictwa w zakresie stosowania środków represyjnych wobec wyższych uczelni). Formalnie od 23 II 1967 był członkiem Egzekutywy Komitetu Warszawskiego PZPR, ponownie wszedł do tego gremium 8 II 1969. Dn. 13 III 1971 został wybrany do Komitetu Warszawskiego partii. S. ukończył 20 VI 1967 Wydz. Historyczno-Socjologiczny Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR w Warszawie i uzyskał tu magisterium. Na wniosek Biura Politycznego KC PZPR z 17 IV 1969 został mianowany 1 VI t.r. podsekretarzem stanu w Min. Spraw Wewnętrznych (MSW). We wniosku do kierownictwa PZPR proponującym go na to stanowisko, ówczesny kierownik Wydz. Administracyjnego KC PZPR Stanisław Kania pisał m. in.: «zasługuje na wysoką ocenę kierowanie warszawską milicją przez tow. Henryka Słabczyka w trudnych dniach marca 1968 r.». Wg wyjaśnień S. Kani z r. 1997 S. dążył do zminimalizowania rozmiarów konfrontacji siłowej. Dn. 10 X 1969 otrzymał nominację na generała brygady MO; był pierwszym jej generałem, który uzyskał ten stopień, przechodząc wszystkie szczeble kariery milicyjnej. Nie w pełni przygotowany do pracy w organach bezpieczeństwa objął 7 VI 1969 nadzór nad Dep. II (Kontrwywiad), Biurem «B» (Obserwacji Zewnętrznej), Zarządem Kontroli Ruchu Granicznego, Samodzielnym Wydz. Radiokontrwywiadu, Dep. Zdrowia i Spraw Socjalnych oraz Zarządem Administracyjno-Gospodarczym.

W związku z masowymi demonstracjami na Wybrzeżu S. został 14 XII 1970 wysłany do Gdańska, 15 XII wszedł w skład sztabu lokalnego. Wg raportu tzw. komisji Władysława Kruczka (powołanej przez kierownictwo PZPR dla zbadania wydarzeń grudniowych 1970 r.), opracowanego w listopadzie 1971, «przebywający w Trójmieście w czasie wydarzeń wiceministrowie MSW towarzysze Szlachcic i Słabczyk, w miarę swoich możliwości starali się minimalizować i ograniczać agresywność i bezkompromisowość otrzymywanych zwłaszcza od tow. Kliszki poleceń, dzięki czemu zdołano zapobiec pogłębieniu i zwiększeniu zaistniałej tragedii». Wiadomo jednak, że S. opowiedział się za aresztowaniem Komitetu Strajkowego w Gdyni w nocy z 15 na 16 XII 1970. W styczniu 1971 przebywał w Szczecinie, uczestnicząc w akcji zażegnania tam strajku (22 I), który został przerwany w wyniku interwencji Edwarda Gierka (24 I). Przy nowym rozdziale obowiązków pomiędzy członków kierownictwa MSW 26 X 1971 zwolniono go od nadzoru nad przygotowanym do likwidacji Zarządem Kontroli Ruchu Granicznego, dodano mu natomiast – obok dotychczasowego nadzoru nad kontrwywiadem – «całokształt działań przeciw Republice Federalnej Niemiec». Od 11 XII 1971 S. był zastępcą członka KC PZPR. Od 20 IX 1969 wchodził do Rady Naczelnej ZBoWiD. Zmarł 27 X 1973 w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu Komunalnym, (dawniej Wojskowym), na Powązkach w Warszawie. Odznaczony był m. in. Orderem Sztandaru Pracy II kl. (1964). Od 14 II 1976 do 14 XII 1990 jego imię nosiła Szkoła Podoficerska MO w Pile.

Z małżeństwa z Janiną z Węgierskich S. dzieci nie miał.

Fot. w AAN; – Cmentarz Komunalny Powązki, dawny Wojskowy w Warszawie, W. 1989; – Nalepa E. J., Wojsko Polskie w grudniu 1970, W. 1990; Seidler B., Kto kazał strzelać, W. 1991 s. 12, 111, 113, 117, 119, 126, 128–30, 131, 144; – Służba Bezpieczeństwa PRL, W. 1979 I; Sprawozdanie z prac Komisji KC PZPR powołanej dla wyjaśnienia przyczyn i przebiegu konfliktów społecznych w dziejach Polski Ludowej, W. 1983 s. 40–1; Szlachcic F., Gorzki smak władzy, W. 1990; Tajne dokumenty Biura Politycznego grudzień 1970, Oprac. P. Domański, Londyn 1991 (m. in. protokół z przesłuchań S-a przed komisją Kruczka 29 VI 1971); Z tajnych archiwów, W. 1993; – „Tryb. Ludu” 1973 nr 300–1, 303, 306; – AAN: rkp. 237/XXIII/741 (S.); Arch. Urzędu Ochrony Państwa: Teczka osobowa S-a; – Informacje S. Kani, Józefa Kępy i Ryszarda Matejewskiego z W.

Aleksander Kochański