INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Henryka Helena Popławska-Sukaczewa     

Henryka Helena Popławska-Sukaczewa  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1982-1983 w XXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Popławska-Sukaczewa Henryka Helena (wg źródeł rosyjskich), (1885–1956), botanik, profesor geografii roślin uniwersytetu w Moskwie. Ur. w Odessie, była córką Hipolita Popławskiego, zesłańca na Sybir i zubożałego ziemianina, i Apolonii ze Zbrożków, siostrą Mieczysława (zob.). Po ukończeniu w r. 1903 gimnazjum w Odessie studiowała w l. 1903–4 pedagogikę w Petersburgu, w l. 1904–7 rolnictwo na Wyższych Żeńskich Kursach Rolniczych I. A. Stebutowa w Petersburgu. Już wtedy poświęciła się botanice, w l. 1907–10 pracowała jako prywatna asystentka botanika D. I. Litwinowa w Muzeum Botanicznym Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu. Dyplom agronoma po odbytej praktyce uzyskała w r. 1911, po czym pracowała jako asystent anatomii roślin w l. 1911–18, zaś w l. 1918–24 jako wykładowca systematyki, ekologii i geografii roślin na Kursach Stebutowa, przemianowanych w r. 1922 na Leningradzki Instytut Rolniczy. W l. 1924–30 była pracownikiem naukowym Krymskiego Instytutu Naukowego, w l. 1930–41 wykładała jako docent ekologię roślin w uniwersytecie leningradzkim, uzyskując w nim w r. 1935 za całokształt dorobku naukowego stopień doktora nauk biologicznych. W l. 1941–4 żyła ewakuowana z rodziną w Swierdłowsku; pracowała jako botanik Uralskiego Urzędu Geologicznego. W l. 1944–8 była samodzielnym pracownikiem naukowym Instytutu Leśnego Akademii Nauk Związku Radzieckiego w Moskwie, w r. 1945 została profesorem geografii roślin na uniwersytecie w Moskwie, gdzie już przedtem wykładała ekologię roślin. W r. 1950 przeszła w stan spoczynku jako profesor geografii roślin na wydziale geograficznym tej uczelni.

P. była jedną z pierwszych wybitnych geobotaniczek w Rosji. Już od r. 1907 brała udział w różnych terenowych ekspedycjach dla badania tundry półwyspu Kola, roślinności łąk gub. nowogrodzkiej, w paleobotanicznych badaniach w gub. riazańskiej i pskowskiej, w gleboznawczych Zabajkala, botanicznych w gub. nadamurskiej, nerczyńskiej, w górnym biegu Angary. W r. 1913 kierowała botaniczną wyprawą do selengińskiej Daurii, w l. 1914–15 w regionie Bajkału, w l. 1916–20 pracowała także dodatkowo jako naczelny botanik rolniczej stacji doświadczalnej gub. kniażedworskiej. W l. 1923–35 badała roślinność stepowego rezerwatu Ascania Nova w obwodzie chersońskim na Ukrainie, lasów, łąk i stepów Krymu, głównego łańcucha górskiego Kaukazu, przejściowo kierowała w r. 1932 Krymskim Instytutem Tytoniowym, a w r. 1934 naukową wyprawą uniwersytetu leningradzkiego na Krym, w l. 1941–4 uczestniczyła jako botanik w badaniach Uralu. Opublikowała z florystyki, ekologii i geografii roślin, paleobotaniki, fitocenologii 62 prace, w tym szczególnie cenne fitosocjologiczne – kontynuowane po Józefie Paczoskim – w Ascanii, o endemizmie roślin Zabajkala, o roślinności stepowej Ukrainy, Krymu, północnego Kazachstanu, o tundrowej w Daurii, doskonały i wznawiany podręcznik ekologii roślin. Jej duży zielnik roślin Zabajkala znajduje się w Instytucie Botanicznym Akademii Nauk Związku Radzieckiego, a obszerny zielnik roślinności Krymu i południowej Ukrainy zniszczony został przez Niemców w czasie drugiej wojny, ale uratowane wtórniki ofiarowała Instytutowi Botaniki Białoruskiej Akademii Nauk.

Polką P. pozostała mimo okoliczności życia. Wyszedłszy za mąż za Rosjanina, związała się naukowo z rosyjskim otoczeniem, publikowała po rosyjsku, ale zawsze pod panieńskim nazwiskiem. Stała się też łączniczką między polską i radziecką botaniką. Już w r. 1915 ogłosiła w czasopiśmie „Zemlevedenie” pracę o wkładzie Polaków w badania Bajkału oraz w r. 1916 po polsku artykuł pt. Praca Polaków na Bajkale w Petrogradzkim Kalendarzu. Na życzenie P-iej Bolesław Hryniewiecki przełożył rosyjski tekst z „Zemlevedenija” pt. Udział Polaków w badaniach Bajkału („Przegl. Geogr.” 1922), zaś inną rozprawę Mieczysław Ptaszycki pt. Szkic botaniczno-gleboznawczy północnej krawędzi selengińskiej Daurii (tamże 1923). W l. 1915–55 zamieściła w wydawnictwach rosyjskich wiele ocen prac polskich botaników, jak Władysława Szafera, Janiny Jentys-Szaferowej, Dezyderego Szymkiewicza, Józefa Paczoskiego, Mikołaja Kostyniuka, Stanisławy Pawłowskiej, poza tym recenzowała czasopismo „Rocznik Ochrony Przyrody w Polsce”. Pod koniec życia przełożyła na język rosyjski „Zarys geografii roślin” W. Szafera, który ukazał się po jej śmierci w r. 1956. Córki i wnuczki wychowywała po polsku, przyjaźniła się z B. Hryniewieckim, gromadziła w swym domu polskich botaników. Była członkiem Botanicznego oraz Geograficznego Tow. w Związku Radzieckim, Moskiewskiego Tow. Przyrodniczego. Zmarła 18 VIII 1956 w Moskwie.

W małżeństwie z Włodzimierzem N. Sukaczewem, wybitnym radzieckim botanikiem i leśnikiem, dyrektorem Instytutu Leśnego Związku Radzieckiego, członkiem Akademii Nauk Związku Radzieckiego, członkiem zagranicznym Wydziału II PAN, członkiem honorowym Polskiego Tow. Botanicznego, P. miała córki: Elżbietę i drugą nieznanego imienia.

 

Hryniewiecki B., Henryka Popławska, „Problemy” R. 14: 1958 s. 299 (fot.); Lavrenko E. M., W. B. Sočava, „Botaničeskij Žurnal” T. 42: 1957 z. 7 s. 1115–20 (fot., bibliogr.); Mowszowicz J., Władymir Nikołajewicz Sukaczew, „Kosmos”, S. A., 1967 z. 6 s. 581–4; Skirgiełło A., Władymir Nikołajewicz Sukaczew, „Wiad. Botaniczne” 1967 z. 4 s. 249–51; – Arch. Instytutu Zoologii PAN: Korespondencja E. W. Sukaczewej, (fot.).

Red.

 
 

Powiązane zdjęcia

   

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.