INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Hieronim Lanckoroński h. Zadora  

 
 
brak danych - 1697
Biogram został opublikowany w 1971 r. w XVI tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Lanckoroński Hieronim h. Zadora (zm. 1697), podkomorzy podolski, starosta skalski, rotmistrz. Syn Stanisława, hetmana polnego kor. (zob.) i Aleksandry Sienieńskiej, kasztelanki lubelskiej. Zapewne wcześnie rozpoczął służbę wojskową, gdyż od początku 1649 r. dowodził już dużą prywatną (od r. 1650 komputową) chorągwią kozacką swego ojca i jako jej porucznik brał udział w oblężeniu Zbaraża. Potem uczestniczył w wyprawie hetmana M. Kalinowskiego na Ukrainę w lutym–maju 1651 r. i w bitwie pod Beresteczkiem. W r. 1652 znajdował się w grupie dowodzonej przez ojca koło Kamieńca Podolskiego i uniknął pogromu pod Batohem. Od r. 1653 ślad jego ginie – być może dowodził innym oddziałem. W styczniu 1656 r. zaciągnął własną chorągiew kozacką, na czele której brał udział w walkach ze Szwedami do kwietnia 1657 r. W r. 1658 otrzymał urząd podkomorzego podolskiego. Od stycznia 1659 r. przejął dowództwo innej chorągwi kozackiej (150 koni) po J. Ossolińskim i walczył z nią w pułku J. Lubomirskiego, naprzód ze Szwedami na Pomorzu, potem na Ukrainie (Cudnów i Słobodyszcze). Za zasługi sejm 1659 r. przyznał mu sumę 10 000 zł na starostwie skalskim. W l. 1661–3 chorągiew jego uczestniczyła w Związku Święconym; L. zajmował się w tym czasie sprawami prywatnymi i publicznymi, w r. 1663 był deputatem podolskim na Trybunał Lubelski. Potem walczył na czele swej chorągwi do czasu jej likwidacji przy redukcji wojska w r. 1667.

W tym okresie za wstawiennictwem sejmików otrzymał L. ostatecznie starostwo skalskie, a w r. 1668 prawo wspólności na nim także i dla swojej pierwszej żony. W r. 1671 znów dowodził jako rotmistrz chorągwią kozacką i brał udział w kampanii przeciw Doroszence i Tatarom; w grudniu t. r. chorągiew jego poniosła straty w walkach pod Trościańcem. W r. 1672 znajdował się w Kamieńcu. Na czele swych chorągwi komputowej i prywatnej złożonej z Tatarów próbował przeszkadzać w przeprawie wojsk tureckich przez Dniestr; zdradzony przez swych Tatarów, omal nie dostał się do niewoli. W czasie oblężenia Kamieńca był członkiem rady wojennej. Po kapitulacji był początkowo zatrzymany przez Turków. W r. 1673 brał udział w bitwie pod Chocimiem, potem wraz z A. Potockim sprawował komendę nad oddziałami blokującymi Kamieniec. Uczestniczył w kampanii 1674 r., a w zimie 1675 r. znów dowodził, wraz z J. M. Boguszem, grupą 15 chorągwi i 5 regimentów piechoty blokujących Kamieniec, w lecie zaś walczył w ramach grupy osłonowej chorążego kor. Sieniawskiego. Chorągiew jego została rozwiązana w r. 1676, nową utworzył w r. 1683; uczestniczył na jej czele w wyprawie wiedeńskiej. Oddział ten pozostawał w służbie do r. 1697, L. dowodził nim jednak tylko sporadycznie, oddając później komendę por. Stanisławowi Chomentowskiemu. W r. 1696 odzyskane dobra na Podolu: Żwaniec, Jagielnicę i Nowe Brzezie, sprzedał krewnemu Franciszkowi Lanckorońskiemu (zob.) z linii włodzisławskiej, a sam przeniósł się do pozyskanego w r. 1689 starostwa zawichojskiego.

L. żenił się dwukrotnie. Po raz pierwszy przed r. 1669 z Jadwigą z Cetnerów; w r. 1684 ponownie z Ludwiką Klarą Wierzbowską, wojewodzianką sieradzką. Zmarł bezpotomnie w r. 1697. Jako weteran wielu wojen nabrał znacznego doświadczenia wojskowego, zwłaszcza w dowodzeniu jazdą, czego dowodem było powierzanie mu komendy nad całymi grupami oddziałów.

 

Boniecki; Dworzaczek, Genealogia; Niesiecki; Uruski; – Wimmer J., Wojsko polskie w drugiej połowie XVII wieku, W. 1965; Woliński J., Epilog Chocimia w 1674 r., Zesz. Nauk. Wojsk. Akad. Polit. S. Hist. nr 5, W. 1961; tenże, Oblężenie Kamieńca w 1672 r., tamże, nr 14, W. 1966; – Acta Hist., II; Materiały do dziejów wojny polsko-tureckiej 1672–1676, Wyd. J. Woliński, Studia i Mater. do Hist. Wojsk., W. 1964–9 X cz. 2, XIII cz. 2, XIV cz. 1, XV cz 1; Michałowski J., Księga pamiętnicza, Kr. 1864; Ojczyste spominki, Wyd. A. Grabowski, Kr. 1845; Płaca pocztom panięcym w 1650 r., Wyd. A. Sawczyński, „Przegl. Hist.-Wojsk” T. 9: 1936 s. 122; Vol. leg., V; Wimmer J., Materiały do zagadnienia organizacji i liczebności armii koronnej. Studia i Mater. do Hist. Wojsk., W. 1958–63 IV–IX; – AGAD: Arch. Skarb. Wojsk. dz. 86 rkp. 52, 57, 58, Rach. Sejmowe, rkp. 55 k. 60.

Jan Wimmer

 

 
 

Powiązane artykuły

 

Druga połowa XVI wieku

Druga połowa XVI wieku, a przede wszystkim interesujący nas okres panowania ostatniego Jagiellona – Zygmunta Augusta – to okres dominacji wojsk zaciężnych, co przekładało się na konieczność......
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Zygmunt III Waza

1566-06-20 - 1632-04-30
król Polski
 

Tomasz (Tommaso) Dolabella

ok. 1570 - 1650-01-17
malarz
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Jan Jozafat Kuncewicz (Kunczyc)

około 1580 - 1623-11-12
święty
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.