INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Hieronim Puzyna (z Kozielska Puzyna) h. Oginiec      Hieronim Puzyna, Marszałek Upicki - detal frontispisu z Trophaeum Philosophicae Veritatis z roku 1699 - plik z Polony.

Hieronim Puzyna (z Kozielska Puzyna) h. Oginiec  

 
 
Biogram został opublikowany w 1986 r. w XXIX tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Puzyna Hieronim z Kozielska h. Oginiec (zm. 1657), marszałek upicki, działacz kalwiński. Był synem osiadłego w pow. upickim kniazia Jana Piotrowicza i jego drugiej żony Doroty z Grużewskich.

P. prawdopodobnie brał udział w bitwie pod Chocimiem w r. 1621. W r. 1630 był deputatem z pow. upickiego na Trybunał Lit. Jako poseł reprezentował tenże powiat podczas elekcji Władysława IV w r. 1632. W marcu 1638 sprawował już urząd wojskiego upickiego. Jednocześnie w l. 1639–43 był podstarościm upickim z ramienia Jerzego Druckiego Horskiego. W r. 1644 ponownie został deputatem trybunalskim z Upity. Dn. 12 V t. r. uzyskał nominację na marszałka pow. upickiego po śmierci Krzysztofa Białłozora. P. należał do politycznych zwolenników Radziwiłłów birżańskich, z którymi łączyło go wyznanie. Wychował się bowiem w rodzinie gorliwych kalwinistów. Kalwinkami były zarówno jego matka, jak i żona Estera Skrobowiczówna, córka skarbnika upickiego Krzysztofa. W latach czterdziestych i pięćdziesiątych XVII w. P. był jednym z najbardziej aktywnych wyznawców i protektorów kalwinizmu na Litwie. Synod w r. 1641 wyznaczył go na opiekuna zboru w Szwabiszkach. Sprawami tego zboru zajmował się także w r. n., przeprowadzając m. in. rewizję dóbr stanowiących jego uposażenie. Z kolei na synodzie 1645 r. wybrany został w skład delegacji, która reprezentowała Jednotę Litewską podczas «colloquium charitativum» w Toruniu. W czerwcu 1646 był dyrektorem odbywającego się w Wilnie synodu prowincjonalnego. W r. n. wizytował zbory dystryktu żmudzkiego, a dwa lata później wspólnie z Januszem i Bogusławem Radziwiłłami należał do patronów zboru szwabiskiego. Jeszcze w r. 1655 przeznaczył na utrzymanie zboru w swej majętności Linkowiec (pow. upicki) 600 zł rocznie; zborowi temu w testamencie zapisał ponadto dwie wsie, mianowicie Jucuny i Bamiszki. Drugi zbór kalwiński znajdował się w jego majątku Płoniany (pow. upicki).

W końcowych latach życia P. więcej uwagi poświęcał działalności publicznej niż religijnej. Na sejmie 1649/50 r. powołano go w skład komisji, której zadaniem było uregulowanie problemów granicznych między W. Ks. Lit. a Kurlandią. Szlachta upicka powierzała mu dwukrotnie funkcję poborcy podymnego, uchwalonego na sejmie 1649/50 r. i sejmie nadzwycz. 1652 r. Następnie arendował w l. 1655–7 podatek czopowy w pow. upickim. Ze względu na chorobę sejm 1655 r. zwolnił P-ę z obowiązku stawiania się na pospolite ruszenie.

P. był właścicielem kilkunastu wsi w pow. upickim. Na skutek działu majątków dziedziczonych po rodzicach, przeprowadzonego 7 X 1633 uzyskał miasteczko Płoniany, wsie: Naruny, Mickuny, Sztuszkowicze, części kolejnych dwóch wsi oraz wspólnie z bratem Jerzym dwór w Płonianach. Pozostałą część tejże majętności kupił 14 IV 1640 za 10 000 zł u Jana Łasickiego. Swe dobra sprzedawali mu także bracia, mianowicie Fryderyk Mikołaj – Anieluny, a brat przyrodni Paweł, który został duchownym katolickim – Linkowiec z dwoma wsiami i prawdopodobnie ze zborem. Drugi Linkowiec z pięcioma wsiami nabył od swego teścia. Ponadto był właścicielem Pomusza (inaczej Esterowa) oraz sześciu wsi kupionych 25 VII 1649 od star. szmeltyńskiego Kaspra Szwaba. Zmarł na początku 1657 r., a jego pogrzeb odbył się około 17 II t. r.

W małżeństwie z Esterą ze Skrobowiczów miał P. czterech synów: Andrzeja, kaszt. mińskiego, Hieronima, podczaszego upickiego, Aleksandra i Władysława, oraz trzy córki, z których Zofia wyszła za chorążego upickiego Stanisława Dąbskiego, Helena była żoną ciwuna szowdowskiego Jana Melchiora (Malchera) Billewicza, Jadwiga – wojskiego upickiego Konstantego Dowoyny Sołłohuba, a po jego śmierci wyszła powtórnie za kaszt. żmudzkiego Stanisława Wincentego Ordę.

 

Kojałowicz, Compendium; Niesiecki; Uruski; Żychliński, XIII (mylne informacje o potomstwie); Borkowski, Almanach, s. 161–2; Elektorowie; Spis synodów i sesji prowincjonalnych Jednoty Litewskiej 1611–1913, Wil. 1913 s. 2; Wolff, Kniaziowie lit.-rus.; Ptašyckij S. L., Knjazja Puzyny. Istoriko-genealogičeskie materialy, S. Pet. 1899; – Grużewski B., Kościół ewangelicko-reformowany w Kielmach, W. 1912; Konarski Sz., Szlachta kalwińska w Polsce, W. 1936 s. 249; Merczyng, Zbory i senatorowie; – Akty Vil. Archeogr. Kom., T. 34; Birżu dvaro teismo knygos (1620–1745), Vilnius 1982 s. 366; Vol. leg., IV 134, 237; – AGAD: Arch. Platerów z Antuzowa rkp. 8 s. 15, Arch. Radziwiłłów (materiały niesygnowane), Arch. Radzyńskie Potockich rkp. 57 s. 6, 446, 536, Sumariusz Metryki Lit., T. VIII k. 254v.; B. Czart.: rkp. 1352 s. 256 (Herbarz lit. Wojciecha Kojałowicza z r. 1658); B. Narod.: BOZ nr 803 k. 273, 284, 285v., 324v., 355v., 375; B. PAN w Kr.: rkp. 4334 k. 18, rkp. 6149 (bez paginacji).

Henryk Lulewicz

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 
 

Zygmunt III Waza

1566-06-20 - 1632-04-30
król Polski
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 
 

Andrzej Stech

1635 - 1697
malarz
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.