INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu

Hieronim (Jarosz) Rozdrażewski (Rozrażewski) h. Doliwa  

 
 
2 poł. XVI w. - 1632-04-10
Biogram został opublikowany w latach 1989-1991 w XXXII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Rozdrażewski (Rozrażewski) Hieronim (Jarosz) h. Doliwa (zm. 1632), poseł na sejmy, kasztelan międzyrzecki. Pochodził z linii nowomiejskiej, był krewnym sufragana włocławskiego Jana Rozdrażewskiego (zob.), synem zapewne Jana, star. bolesławskiego, i Katarzyny z Suchorzewskich.

Dn. 9 II 1606 został R. wybrany w Środzie na posła na sejm, a po powrocie, na sejmiku relacyjnym 3 VI, delegowano go na zjazd opozycji pod Lublin w celu zbadania sytuacji. Należał następnie do grona szlachty, które wysłuchawszy relacji z Lublina zadeklarowało 8 VII poparcie rokoszu i podjęło uchwałę udania się pod Sandomierz. Podczas zjazdu sandomierskiego R. pełnił funkcję «starszego», dozorującego rozkwaterowanie Wielkopolan oraz czuwającego nad utrzymaniem w ich obozie dyscypliny. W lutym 1607 jako jeden z przywódców rokoszowej szlachty wielkopolskiej brał udział w zjeździe w Kole, uczestniczył w dalszych działaniach rokoszan, 13 VI 1607 był sygnatariuszem treści poselstwa od zebranych pod Czerskiem do sejmu warszawskiego. Po stłumieniu rokoszu R. przez kilka lat nie udzielał się w życiu politycznym. Dopiero w r. 1613 stawił się na okazowaniu pod Środą, gdzie wybrano go na jednego z konsyliarzy do boku star. generalnego Wielkopolski Adama Sędziwoja Czarnkowskiego. W dwa lata później, na średzkim sejmiku 13 I 1615, obrano R-ego na posła na sejm. W styczniu 1618 na sejmiku przedsejmowym w Środzie został R. szafarzem podatku w woj. kaliskim. W r. 1619 posłował (ze Środy) na sejm zwycz., na sejmiku przedsejmowym w Środzie 22 IX 1620 złożył rozliczenie z szafunku poborem i otrzymał pokwitowanie; sejmik ten wybrał go na posła na sejm. Na średzkim sejmiku posejmowym 7–9 I 1621 obrano R-ego poborcą. Woj. kaliskie reprezentował R. następnie na sejmie 1621 r. W grudniu t. r. protestował przeciw wybraniu go zaocznie (po odjeździe ze Środy) na sejmiku posejmowym na szafarza poboru w Wielkopolsce tłumacząc, iż nie może podjąć się szafarstwa «trudnościami swymi na ten czas będąc zabawiony». Posłował ze Środy na sejm 1623 r., na którym został mianowany jednym z komisarzy do «powściągania konfederacyi żołnierskiej i swawolnej». Na średzkim sejmiku przedsejmowym 13 I 1624 wybrano go do deputatów u boku oboźnego kor. Adama A. Przyjemskiego w celu kontrolowania postanowień dotyczących użycia żołnierza powiatowego. Z sejmiku tego posłował na sejm nadzwycz. t. r., a zaraz po powrocie otrzymał w marcu (na sejmiku nadzwycz.) list przypowiedni na 100 konną rotę husarską w ramach zaciągów powiatowych.

Dn. 27 X 1624 został R. mianowany kasztelanem międzyrzeckim. Z sejmu jesiennego 1627 r. był deputowany do komisarzy mających osądzić spory na pograniczu z Cesarstwem; ponieważ komisja ta «nie doszła», powołano go w jej skład ponownie podczas sejmu w lutym 1629 oraz na sejmie w r. 1631. Na tym ostatnim zasiadał R. w izbie poselskiej, wybrany na wrześniowym sejmiku w Środzie w r. 1630. Pozostawał R. w tym okresie w kręgu wpływów hetmana lit. Krzysztofa Radziwiłła; «przyjacielem i sługą» hetmana mienił go wówczas Andrzej Rey. W lutym 1632 uczestniczył R. po raz ostatni w przedsejmowym sejmiku w Środzie.

Główne posiadłości R-ego leżały w woj. kaliskim. Wg rejestru poborowego z l. 1618–20 posiadał Krowicę, Cieszykowo, Kościany, Mroczki i Sobiesęki w pow. kaliskim oraz Grabienice, Witnicę, Zorzew i Błonice w pow. konińskim. W r. 1625 kupił od Doroty z Rozdrażewskich, żony Jerzego Kretkowskiego, za 30 tys. złp. części miast i wsi, które otrzymała ona w spadku po sufraganie płockim Janie Rozdrażewskim. Były to m. in. części rodzinnego Nowego Miasta nad Wartą oraz miasta Margonina, a ponadto «sortes» w 22 wsiach, wśród nich części w owych 9 wsiach wymienionych w rejestrze jako własność R-ego, a ponadto w: Goliszewie, Komorzy, Lipinach, Margońskiej Wsi w woj. kaliskim. Niektóre z nich leżały w woj. poznańskim (np. Boguszyno) czy nawet sieradzkim (Staw, Stok?). Wg Edwarda Opalińskiego, posiadający w początku swej działalności 13 wsi, doszedł R. w końcu życia do dóbr, liczących 2 miasta i 34 wsie, położonych w woj. kaliskim i poznańskim. Zachodzi jednak obawa, iż dane te są zawyżone; budzi np. wątpliwości interpretacja transakcji R-ego z Dorotą Kretkowską; zdaniem Opalińskiego R. miał od niej otrzymać 1 miasto i 8 wsi w pow. poznańskim oraz 1 miasto i 9 wsi w pow. kaliskim. Po śmierci dalszego krewnego star. odolanowskiego Jana Rozdrażewskiego (zob.), sprawował R. opiekę nad jego małoletnimi synami. R. zmarł 10 IV 1632.

Z małżeństwa z Barbarą (a nie Elżbietą, jak mylnie w genealogii Kretkowskich) z Kretkowskich, której brat Jerzy był ożeniony z Dorotą z Rozdrażewskich, pozostawił R. córki: Dorotę, od września 1640 żonę Aleksandra Opalińskiego, star. inowrocławskiego, Katarzynę, która po r. 1640 wyszła za Stanisława Ciświckiego, kasztelanica śremskiego, oraz Barbarę, która przed r. 1644 poślubiła Pawła Gembickiego, podczaszego poznańskiego. Być może synem R-ego był Konstanty, żonaty (1650) z Jadwigą z Ciświckich, wdową po Łukaszu Górskim z Miłosławia. Wdowa Barbara wyszła następnie za mąż za Hieronima Radomickiego, woj. inowrocławskiego (zob.).

 

Niesiecki; Żychliński, II: Urzędnicy, I z. 2; – Krotoski K., Dzieje miasta Krotoszyna, Krotoszyn 1930; Opaliński E., Elita władzy w województwach poznańskim i kaliskim za Zygmunta III, P. 1981 s. 34, 44, 75; Pietrzak J., Po Cecorze i podczas wojny chocimskiej. Sejmy z lat 1620 i 1621, Wr. 1983; tenże, W przygaszonym blasku Wiktorii Chocimskiej. Sejm z 1623 roku, Wr. 1987; Seredyka J., Rzeczpospolita w ostatnich latach panowania Zygmunta III, Opole 1978; – Akta sejmikowe woj. pozn., I–II; Rejestr poborowy województwa kaliskiego 1618–1620, Wyd. A. J. Parczewski, W. 1879 s. 48–9, 79, 105–6; Rokosz Zebrzydowskiego, Wyd. A. Rembowski, W. 1893 (Bibl. Ord. Krasińskich nr 9–12); Vol. leg., III 449, 550, 615, 687; – B. Kórn.: Materiały Włodzimierza Dworzaczka; – Mater. Red. PSB: Kretkowscy; – Informacje Sławomira Leitgebera z P.

Dorota Żołądź

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jakub Wujek

1541 - 1597-07-27
tłumacz Biblii
 
więcej  

Postaci z tego okresu

 

w ipsb

 

Iwan Sulima

2 poł. XVI w. - 1635-12-12
przywódca powstania kozackiego
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.