INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Ignacy Karp     

Ignacy Karp  

 
 
1780 - 1809
Biogram został opublikowany w latach 1966-1967 w XII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

  

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Karp Ignacy h. własnego (1780–1809), filantrop, fundator szkoły agronomicznej w Johaniszkielach. Jedyny syn Benedykta i Karoliny Puzynianki. W czasie powstania 1794 r. zaciągnął się jako towarzysz do drugiej brygady lit. kawalerii narodowej. Na cele powstańcze ofiarował (zapewne ojciec w jego imieniu) 2 000 dukatów. Studiował na Uniw. Wil. (figuruje na liście studentów z 1796), a również «zwiedził wszystkie stolice południowej Europy i stamtąd przyniósł obszerną znajomość sztuk pięknych, kunsztów, rękodzieł, ekonomiki rolniczej» (nekrolog). Był «olbrzymio bogaty» (Boniecki). Wielkie dobra odziedziczone po ojcu (zm. 1805) powiększył nabywając od Dominika Radziwiłła Nowemiasto Karaimskie i inne wsie w pow. upickim. Chorowity, leczył się u profesora weneckiego Pesoli, któremu zapłacił 7 000 dukatów. Sławiono filantropijną działalność K-ia w czasie głodu w r. 1808.

W t. r. spisał testament, w którym ufundował w Johaniszkielach szkołę rolniczą i szpital dla chłopów. Na ten cel przeznaczył 400 000 zł zahipotekowanych na swych dobrach, murowany dom, 6 morgów ziemi na doświadczalny ogród i 40 000 zł powierzył Uniw. Wil.; procent z tej sumy przeznaczył na zaopatrzenie szkoły w książki i instrumenty. Wychowankowie szkoły w Johaniszkielach mieli się uczyć «czytać i pisać po polsku, jako i po rusku, arytmetyki, miernictwa i ekonomiki teoretycznej i praktycznej». Darował również chłopom w swych majątkach wszystkie długi w pieniądzach i zbożu oraz uwolnił z poddaństwa «na wieczne czasy… wszystkich ludzi dworowych, jako też i włościan». Akt nadania wolności objął 7 000 dusz męskich. Testament K-ia przewidywał również znaczne legaty dla służby. Bezżenny, zmarł po nieudanej operacji w pierwszych miesiącach 1809 r. Testament został wniesiony do akt szawelskich, upickich i wileńskich. Głównym spadkobiercą został kuzyn K-ia, Eustachy Karp, z linii rekijowskiej. Wola testatora w sprawie szkoły rolniczej została zrealizowana z dużym opóźnieniem. Nadanie przez K-ia wolności chłopom uwiecznił Mickiewicz, wkładając w usta Gerwazego wspomnienie: «Kiedy pan Karp nieboszczyk włościan wyswobodził…» („Pan Tadeusz” Księga XII wiersz 555).

 

Iwaszkiewicz J., Litwa w roku 1812, W. 1912; Meysztowicz A., Karpiowie herbu własnego, Wil. 1906 (podob.); Mościcki, Gen. Jasiński, (podob.); Żytkowicz L., Rządy Repnina na Litwie w latach 1794–7, Wil. 1938; – „Kur. Lit.” 1809 nr 23 z 20 III, dod. (nekrolog).

Emanuel Rostworowski

 
 
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 

Postaci powiązane

   
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Jan Potocki h. Pilawa

1761-03-08 - 1815-12-23
powieściopisarz
 

Jerzy Samuel Bandtkie

1768-11-24 - 1835-06-11
historyk
 

Andrzej Tomasz Towiański

1799-01-01 - 1878-05-13
filozof
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.