Stoiński Jacek (Hiacynt) h. Janina (1664–1742), sędzia ziemski lubelski.
Pochodził z licznej w woj. lubelskim rodziny piszącej się ze Stojeszyna (Stojęszyna), gdzie na początku XVII w. był zbór ewangelicko-reformowany. Był synem Franciszka, sędziego ziemskiego lubelskiego i jego pierwszej żony, Zofii z Samborzeckich, bratem Anioła (zob.).
Ojciec S-ego Franciszek (ur. ok. 1620 – zm. przed majem 1703), był synem Mikołaja, pisarza ziemskiego lubelskiego, i Anny z Potockich h. Janina. Studiował zapewne (od r. 1639) na Uniw. Krak.; elektor Jana Kazimierza w r. 1648, od 20 XII 1650 wojski krasnostawski, w l. 1660–5 sędzia grodzki lubelski, w r. 1669 oddał głos na Michała Korybuta Wiśniowieckiego, a w r. 1674 na Jana III Sobieskiego. W r. 1677 był podstarościm lubelskim i deputatem z ziemi łukowskiej do Tryb. Kor., a w czerwcu 1678 został podsędkiem lubelskim. Dn. 9 X 1679 otrzymał urząd sędziego ziemskiego lubelskiego. Był stałym asesorem Tryb. Kor., zapewne kilkakrotnie deputatem, być może też marszałkiem. Na elekcji w r. 1697 poparł wybór elektora saskiego Fryderyka Augusta. W dwóch małżeństwach (drugie z Elżbietą z Leśniowolskich) miał siedemnaścioro dzieci. Braćmi S-ego byli m.in.: Michał, w zakonie Rajmund (1648–1721), dominikanin od r. 1671, wykształcony w Lombardii, zapewne w studiach zakonnych, doktor teologii, wielokrotny przeor w konwentach w Lublinie i Brześciu; Antoni (ok. 1660–1731), podstoli łukowski od r. 1686, aktywnie uczestniczący w samorządzie szlacheckim woj. lubelskiego i w ziemi wieluńskiej woj. sieradzkiego (od r. 1718 był sędzią grodzkim ostrzeszowskim), gdzie miał dobra wniesione mu przez pierwszą żonę, Krystynę z Tomickich; w l. 1712 i 1727 deputat do Tryb. Kor., w r. 1714 posłujący z sejmiku lubelskiego do króla Augusta II. Inny brat S-ego, Paweł (zm. ok. 1746), był sędzią grodzkim lubelskim. Brat przyrodni, Remigian, we wrześniu 1725 przewodniczył lubelskiemu sejmikowi deputackiemu; jako łowczy latyczowski w r. 1730 posłował ze swojego województwie na sejm. W r. 1731 był burgrabią zamojskim i sędzią sądu ordynacji zamojskiej. Zapewne uczestniczył w sejmie elekcyjnym 1733 r. W r. 1738 marszałkował sejmikowi gospodarskiemu woj. lubelskiego.
S. prawdopodobnie studiował na Uniw. Krak. Dn. 1 VII 1686 otrzymał nominację na stolnika drohickiego. Na elekcji 1697 r. opowiedział się za elektorem saskim Fryderykiem Augustem. W r. 1701 z sejmiku woj. lubelskiego został wyznaczony do rewizji ksiąg grodzkich i ziemskich. W r. 1702 marszałkował sejmikowi lubelskiemu. Dn. 17 IV 1703 podpisał akt popierającej Augusta II antyszwedzkiej konfederacji woj. lubelskiego. W l.n. wybierany był przez szlachtę lubelską na komisarza do poboru podatków, m.in. w r. 1704 do podatku groszowego i w r. 1706 do szelężnego. W r. 1711, już jako sędzia grodzki lubelski, wszedł do komisji do podatków z dóbr końskowolskich należących do Sieniawskich; za tę działalność otrzymał 3 tys. zł na sejmiku lubelskim w październiku 1713. Dn. 20 I 1714 nominowany był na łowczego lubelskiego, a 8 VII 1715 dostał urząd sędziego ziemskiego lubelskiego. Uczestniczył w zabezpieczaniu akt Tryb. Kor. i ksiąg ziemskich lubelskich, wywiezionych podczas wojny północnej do Zamościa; na polecenie sejmiku relacyjnego z marca 1717 miał za wynagrodzeniem 500 zł przywieźć je z powrotem. Sprawa zwrotu wydatków poniesionych przez S-ego ciągnęła się przez wiele lat: upominano się o nie w instrukcji dla posłów lubelskich na sejm 1726 r. (odłożona wtedy do następnego sejmu), potem przed sejmem 1738 r. i jeszcze w r. 1766 syn S-ego Dominik zgłaszał pretensje do sum należnych ojcu. Podczas bezkrólewia po śmierci Augusta II wszedł S. do powołanych na sejmiku przedkonwokacyjnym w marcu 1733 sądów kapturowych woj. lubelskiego. Wybrany na posła na sejm elekcyjny t.r., oddał głos ze swoim województwem na Stanisława Leszczyńskiego. Obrany we wrześniu 1735 deputatem do Tryb. Kor., został następnie jego marszałkiem. Ks. Kazimierz Wietrzyński dedykował mu kazanie „Pierścienie doczesnego honoru [...] na pogrzebowym akcie JW. P. Michała Kościelskiego z województwa kaliskiego na Prześwietny Trybunał Koronny deputata 28 maja 1736 r...”. S. prenumerował Volumina Legum.
Nie wiadomo, jakie dobra odziedziczył S. po ojcu; być może dostał po nim w Lublinie kamienicę oraz dworek na Krakowskim Przedmieściu lub w jurydyce Czwartek. Ok. r. 1720 uzyskał dobra Mełgiew pod Lublinem, gdzie (w Megłwi Podzamczu) wzniósł na starszych podwalinach piętrowy barokowy pałac. Również w Mełgwi na miejscu drewnianego kościoła wybudował w l. 1726–30 kościół murowany p. wezw. św. Wita, konsekrowany w r. 1739; na upamiętniającej konsekrację polichromii, na ścianie wewnętrznej kościoła, umieszczono prawdopodobnie wizerunek S-ego. Po bezpotomnej śmierci w r. 1731 brata Antoniego procesował się S. w Tryb. Kor. w Piotrkowie z bratem przyrodnim Remigianem o spadek, m.in. o części wsi Grębanin i miasteczka Baranów w pow. ostrzeszowskim w ziemi wieluńskiej. S. zmarł 22 X 1742, pochowany został 12 XI w kościele w Mełgwi w krypcie pod ołtarzem.
S. był (wg K. Niesieckiego) trzykrotnie żonaty: kolejno z Krystyną z Brodowskich, Elżbietą ze Skotnickich, wdową po Rafale Sarbiewskim, kaszt. bracławskim, oraz Teresą z Ciecieszewskich, wdową po Krzysztofie Jezierskim, podstolim kijowskim, szwagrze S-ego (przez wcześniejsze małżeństwo z jego siostrą Zofią). Z pierwszego związku pozostawił S. synów Dominika (zob.) i Franciszka, porucznika w wojsku kor. cudzoziemskiego autoramentu, oraz córki Annę i Wiktorię. Anna poślubiła Jana Potockiego h. Lubicz, a Wiktoria Ludwika Jezierskiego, podstolego lubelskiego, z którym miała syna Jacka Jezierskiego (zob.). S. był ojczymem Stanisława Rajmunda Jezierskiego (zob.), syna swojej trzeciej żony.
Bibliografia starych druków lubelskich 1630–1800, L. 1997; Boniecki, IX 38 (Jezierscy); Elektorowie; Elektorów poczet; Estreicher, XXXII 493; Niesiecki, VIII; Słown. Geogr. (Mełgiew – S. mylnie jako sędzia lubartowski); Urzędnicy, II/2, IV/4, VIII; – Katalog zabytków sztuki w Pol., VIII z. 10 s. 33–4; Studia nad historią dominikanów w Polsce, W. 1975 II (Michał Stoiński); Wadowski A., Kościoły lubelskie, Kr. 1907; – Album stud. Univ. Crac., IV 189; Książka polska w ogłoszeniach prasowych XVIII wieku, Wyd. S. Grzeszczuk, D. Hombek, Kr. 2000 IV cz. 1 s. 41; Lustracje województwa lubelskiego 1661, W. 1962; Vol. leg., VI 456, VII 498; – AGAD: Arch. Zamoyskich, sygn. 1636; AP w L.: Deputacja szlachecka gub. lub., sygn. 132 s. 4–5; AP w P.: Grębanin-Kręscy, sygn. 1, 8, 11, 13, 15–18, 27, 54; Arch. Archidiec. w L.: Lauda woj. lub. 1668–1710, Rep. 60 A XXVII, k. 371, 381, 385, 387, 421–4, 236–439, Metryka Konwentu lub. dominikanów 1587–1798, Rep. 60 k. 4 Inwentarz kościoła paraf. w Mełgwi, 1820 r., Rep. 60 IVB/55, Wizytacje 1739 r., Rep. 60 A 101; B. Czart.: rkp. 519 k. 117–19; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 2387 t. 1 k. 218–19, rkp. 3274, 8326 k. 129, 154, 167v, 190; Paraf. rzymskokatol. w Mełgwi: Księga zmarłych od r. 1732, k. 40.
Elżbieta Wierzbicka