Gay Jakub (1800–1849), architekt. Ur. we wsi Kamionka w Sochaczewskiem. Kształcił się w Korpusie Kadetów w Kaliszu. W r. 1830 wysłano go z polecenia ministra skarbu Lubeckiego na studia za granicę do Anglii, Holandii, Francji i Niemiec w celu zapoznania się z budownictwem przemysłowym. W r. 1839 zwiedził wiejskie osiedla rosyjskie i zapoznał się z projektami budowy petersburskiego Ermitażu. W swoich pracach hołdował G. kierunkom i poglądom wielkich współczesnych architektów Europy: Perciera, Fontaine a, Schinkla i Klenzego, a nazwiska ich wplótł w ozdoby architektoniczne swego domu w Warszawie. Dom ten był cennym zabytkiem ilustrującym poglądy ówczesnych architektów budujących w Polsce. G. zwracał się swoimi zainteresowaniami głównie w kierunku architektury przemysłowej, rozwiązując z zapałem i znajomością rzeczy nieznane dotąd zagadnienia: użytkowe, socjalne i gospodarcze, wysuwane przez wiek XIX, jak: muzea, banki, dworce itp. Wybudował m. i. zwracający dziś uwagę spichlerz przy ujściu Narwi do Wisły, gmach Banku Polskiego w Warszawie, część budynków Towarzystwa Dobroczynności w Warszawie, gmach przędzalni lnu w Żyrardowie, papiernię w Jeziornie Bankowej. Pierwszy w Warszawie używał jako materiału do wszystkich prawie budowli żelaza lanego, co było nowością. Był członkiem Instytutu Królewskiego Architektury Brytyjskiej w Londynie i Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Zmarł w Warszawie w r. 1849.

»Biuletyn Historii Sztuki i Kultury«, W., R. IV, nr 4, s. 295 i n.; tamże obszerniejsza bibliografia.

Red.