Przekora Jakub z Morawian h. Łodzia (zm. po 1452), kasztelan czechowski. Pochodził ze szlachty cząstkowej osiadłej w Morawianach w ziemi wiślickiej, należących na przełomie XV w. do Fryczka, Jaśka, Świętosława i Mikołaja, zapewne bliskich krewnych P-y.
Początki działalności publicznej zawdzięczał P. swemu powinowatemu Wojciechowi Jastrzębcowi, bpowi krakowskiemu, na dworze którego przebywał w r. 1413. Protekcji bpa krakowskiego należy przypisać też rychłe wprowadzenie P-y na dwór Władysława Jagiełły, a następnie Witolda, w. księcia lit. W r. 1422 P. towarzyszył Jagielle w jego podróży na Litwę i został wysłany stamtąd do Wojciecha Jastrzębca z powiadomieniem, że król podjął decyzję przeniesienia go na arcybiskupstwo gnieźnieńskie. Misja ta okazała się niewdzięczna; Wojciech Jastrzębiec, zawiadomiony w Nowym Sączu przez P-ę o woli władcy, uznał opuszczenie Krakowa na rzecz Gniezna za degradację i nie wyraził zgody na przeniesienie, z czym P. powrócił do Trok. W r. 1428 uczestniczył w zwycięskiej wyprawie wojennej Witolda na Nowogród Wielki, podczas której odznaczył się męstwem. Po rychlej śmierci w. księcia lit. przebywał nadal w otoczeniu króla Władysława Jagiełły i uzyskał w r. 1431 urząd marszałka dworu królewskiego, a w r. 1432 kaszt. czechowską, którą dzierżył nieprzerwanie do r. 1452, a więc z pewnością do końca swojego życia. W r. 1452 został też wymieniony z tytułem burgrabiego zamku krakowskiego.
Po zgonie Władysława Jagiełły P. był związany z dworem królowej wdowy Zofii Holszańskiej. W r. 1438 na sejmie w Piotrkowie był sygnatariuszem przywileju zatwierdzającego generalnie prawa królestwa, wystawionego (16 XII) przez młodego króla Władysława. W r. 1439 jako jedyny (poza przywódcą ruchu) z senatorów i dygnitarzy Królestwa przywiesił swoją pieczęć na akcie antymożnowładczej konfederacji nowokorczyńskiej Spytka Melsztyńskiego. Po klęsce pod Grotnikami i rozbiciu przez oligarchów ruchu szlacheckiego o sympatiach prohusyckich nie przeszedł, jak wielu zwolenników Spytka Melsztyńskiego, do obozu Oleśnickiego, ale też nie utracił kaszt. czechowskiej. Należał nadal do ludzi bliskich królowej Zofii i w r. 1440 przebywał (obok wielu wybitnych niedawnych konfederatów, jak Jan z Zagórzan, Jan Pilecki, Piotr z Kamieńca, Hincza z Rogowa i in.) na jej dworze w Sanoku, a także w Bieczu i z pewnością w Nowym Sączu, gdzie królowa posiadała swoje uposażenie wdowie. W wyprawie Władysława na Węgry nie brał wg wszelkiego prawdopodobieństwa udziału, a z pewnością nie było go pod Warną. Podczas bezkrólewia w Polsce w l. 1444–7 stał się aktywnym stronnikiem kandydatury Kazimierza, młodszego syna Jagiełły, na tron polski, a następnie zwolennikiem jego rządów w Polsce.
P. był właścicielem Uściszowic (pow. wiślicki) i Sławkowic (pow. szczyrzycki), współwłaścicielem rodowych Morawian, do których zgłaszali swoje pretensje w r. 1429 Wichna Jakubowska i Michał z Książnic. W dożywocie posiadał wsie Krzyszkowice i Przeczniów (pow. proszowski), uzyskane przed r. 1419 za wierną służbę od Wojciecha Jastrzębca, bpa krakowskiego. W r. 1429 pożyczył 70 grzywien Marciszowi Zagórskiemu i procesował się z Janem Wojsławskim o wieś Zagórze w Sandomierskiem, zaś w r. 1452 przekazał Janowi Głowaczowi Oleśnickiemu wieś Janowice w ziemi sandomierskiej za Sławkowice w pow. szczyrzyckim. Transakcja ta świadczy, być może, iż P. koncentrował swoje dobra bliżej Krakowa, rezygnując z niebogatej ojcowizny w ziemi wiślickiej. Ostatnia wzmianka o P-rze pochodzi z r. 1452.
Z małżeństwa z nie znaną nam z imienia żoną miał P. syna Andrzeja i córkę Elżbietę, zamężną za Piotrem Duninem z Prawkowic h. Łabędź, burgrabią krakowskim.
Syn Andrzej zapisał się w r. 1457 na Uniw. Krak., gdzie studiował do r. 1459 (pozostawił po sobie spis zajęć, na które uczęszczał, podając zarazem imiona prowadzących je na Wydziale Artium profesorów, a także spis książek, z których się uczył. Osobliwy ten rękopis, opublikowany w r. 1878, stanowi cenne źródło do poznania programu ówczesnych studiów i zaplecza bibliotecznego studenta), później poświęcił się karierze duchownej. W r. 1469 potwierdzony jest jako pleban w Bejscach.
Fedorowicz, Urzędnicy i dostojnicy; – Dworzaczek W., Leliwici Tarnowscy, W. 1971 s. 156; Kiryk F., Jakub z Dębna na tle wewnętrznej i zagranicznej polityki Kazimierza Jagiellończyka. Wr. 1967 s. 18–19; Prochaska A., Dzieje Witolda, Wil. 1914 s. 246; tenże, Konfederacja Spytka z Melsztyna, Lw. 1887 s. 42, 59, 61; Sochacka A., Konfederacja Spytka z Melsztyna z 1439 r. Rozgrywka polityczna czy ruch ideologiczny, „Roczn. Lub.” T. 16: 1973 s. 56, 58; – Akta grodz. i ziem., II, IV, V, XI; Album stud. Univ. Crac., I 150; Arch. Kom. Hist. AU, Kr. 1886 III 73; Arch. Kom. Prawn. AU, Kr. 1907 VIII/1 nr 913; Cod. epist. saec. XV, II; Długosz, Dzieje, IV; Kod. katedry krak., II; Kod. Mpol., IV; Kod. Wielkiej Polski, V; Materiały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607 r., Lw. 1890; Materiały do historii miasta Biecza (1361–1632), Kr. 1914; Mon. Pol. Hist., III 414–19; Starod. Prawa Pol. Pomn., II nr 3061; Zbiór dokumentów mpol., III nr 1765, V nr 1448, VIII nr 2102, VIII nr 2502; – Arch. Państw. w Kr.: Castr. Crac. t. 3 s. 202, 205, 221, 232, 252, 263, 430, 440, t. 19 s. 132, Terr. Crac. t. 6 s. 127, t. 10 s. 148, 155, t. 11 s. 167, 170, 287, 302, t. 15 s. 52, t. 146 s. 715, t. 150 s. 49, 303, t. 151 s. 111–112, t. 197 s. 528.
Feliks Kiryk