Sepieński Jakub (Jakusz) h. Nowina (zm. 1464/65), sędzia ziemski poznański. Pochodził z rodziny piszącej się z Sepna w pow. kościańskim (paraf. Konojad), gdzie posiadała ona tylko część wsi. Był bratem Mikołaja (zob.), a najpewniej także Wincentego i Dziersława. Ich ojcem mógł być Wawrzyniec, występujący w początkach XV w. jako żupca sądowy (zastępca sędziego) w różnych powiatach wielkopolskich; wszyscy bowiem bracia (oprócz Wincentego) również pełnili później podobne funkcje. W Sepnie występował też w r. 1420 Jakusz, syn Budziwoja, lecz nie był on chyba identyczny z S-m.
S. występuje w źródłach od r. 1409. Prowadził sporadycznie procesy z bliskimi krewnymi. Wyraźnie pozostawał w cieniu brata Mikołaja. Jemu też zawdzięczał początki kariery. Gdy Mikołaj został sędzią poznańskim, uczynił S-ego swym żupcą, zarówno w Poznaniu jak i Kościanie (1426–30). S. zastępował też często nieobecnego brata w procesach sądowych, a po jego śmierci był opiekunem jego dzieci (1432). Mimo śmierci brata S. utrzymywał się w gronie wiceurzędników sądowych. W r. 1432 należał do reprezentantów woj. poznańskiego, którzy zobowiązali się wybrać po śmierci Jagiełły jego syna na króla. W r. 1435 powierzono S-emu (w czasie wakansu na starostwie, z nominacji opiekadlników Wielkopolski) burgrabiostwo kościańskie, w r. 1449 był zaś krótko zastępcą woj. Łukasza Górki w Kościanie. W r. 1451 został sędzią ziemskim poznańskim. W literaturze często pełnienie tego urzędu przypisuje się błędnie bratankowi i imiennikowi S-ego, Jakubowi Sepieńskiemu z Mchów (bratu Jana), który jest jednak w tym czasie poświadczony jako żupca w Poznaniu i Kościanie (1459). Jako sędzia S. stosunkowo często zasiadał osobiście na roczkach sądowych, zwłaszcza w Kościanie (w Poznaniu w zasadzie tylko na rokach wielkich z udziałem króla). Nieznani są też z większości lat urzędowania S-ego jego zastępcy – może w ogóle ich nie mianował. Jego działalność nie wykraczała poza granice własnej ziemi. Jedynie w r. 1457 powierzono mu przekazanie pieniędzy zebranych w Wielkopolsce na wykup Malborka z rąk krzyżackich zaciężnych.
Zapewne dzięki dochodom sądowym S. próbował pomnażać majątek. W r. 1428 miał już części w Sepnie (drugą część tej wsi mieli potomkowie jego brata Wincentego), Raszkowie i Szczepowicach. W r. 1429 wraz z bratem Mikołajem ufundował altarię w kościele w Śremie. Od r. 1443 występował jako dziedzic Wolsztyna, lecz nie wiadomo jaką drogą wszedł w posiadanie tego miasta. Nie należał jednak wciąż do majątkowej elity, jak świadczy o tym choćby oprawienie żonie w r. 1445 tylko 80 grz. posagu. Trapiły go długi; musiał pożyczać na bardzo wysoki procent i jednego z molestujących go wierzycieli pozwał nawet do konsystorza o uprawianie lichwy. S. zmarł po 15 V 1464 a przed 24 X 1465, kiedy to sędzią ziemskim poznańskim był już Ścibor Chełmski z Ponieca.
Pierwszą żoną S-ego była Katarzyna (wymieniona w aktach ziemskich poznańskich w l. 1427, 1428), pasierbica Dobrogosta z Sierakowa, a siostra Jadwigi, żony Blizbora z Karśnic, drugą zaś nie znanego pochodzenia Jadwiga (1445). Nie wiadomo, z której z nich narodził się jedyny znany potomek S-ego, Andrzej, piszący się przeważnie z Wolsztyna i używający niekiedy przydomka Sędzic.
Gąsiorowski, Urzędnicy wpol.; Urzędnicy, I/1; – Biskup, Trzynastoletnia wojna, s. 484; Cieplucha Z., Z przeszłości ziemi kościańskiej, Kościan 1930 s. 261; Gąsiorowski, Urzędnicy zarządu lokalnego; Kozierowski S., Ród Nowinów, „Roczn. Tow. Przyj. Nauk Pozn.” T. 40: 1914 s. 33–6; – Acta capitulorum, II nr 1293; Die ältesten grosspolnischen Grodbücher, Hrsg. v. J. Lekszycki, Leipzig 1889 II nr 2763; Długosz, Historia, XIV 243: Kod. Wpol., IX nr 1289 (pieczęć 24); Kod. Wpol., S. Nowa. Z. 1 nr 244, 247; Wielkopolskie roty sądowe XIV–XV wieku. Wr. 1967 I nr 432; – AP w P.: księgi Poznań Gr. 2 k. 90, Poznań Z. 17 k. 74v., 76v., 132v., 181, 182, 271, 285v., Poznań Z. 18 k. 6, Kościan Z. 3 k. 125, Kościan Z. 12 k. 234, 259, 316–317, 435, 562, Kościan Z. 13 k. 448v., 466a, Kościan Z. 14 k. 131v., 222v., 223v., 289, Kościan Z. 15 k. 114, 272–273; Arch. Archidiec. w P.: Acta episcopalia II k. 36v., 55v.–56; – IH PAN w P.: Kartoteka Słown. Hist.-Geogr. Wpol.
Tomasz Jurek