Stadnicki Jan Adam h. Szreniawa (zm. 1651), podkomorzy sanocki, poseł na sejmy. Był synem Stanisława (zob.), kasztelana przemyskiego, i Heleny z Leśniowolskich, córki Jana (zob.), kasztelana czerskiego.
W r. 1609 ojciec scedował S-emu Ożomlę w woj. ruskim. Gdy t.r. wyruszał na wyprawę wojenną, opiekunami jego małoletniego syna zostali królowa Konstancja, Piotr Firlej, kaszt. zawichojski i dalsi krewni z rodziny Stadnickich: Adam (zob.), wówczas kaszt. kaliski, Marcin (zob.), kaszt. sanocki, oraz Andrzej, Jan i Krzysztof. Po śmierci ojca, który zginął w r. 1610 pod Smoleńskiem, S. pozostawał pod opieką matki i od r. 1615 jej męża Mikołaja Kiszki (zob.). Po osiągnięciu lat sprawnych zapewne wszedł w posiadanie części dóbr leskich, zaś ojczym zarządzał drugą ich częścią aż do śmierci matki S-a w r. 1629. W wyniku ugody w r. 1632 objął S. drugą część m. Leska.
Na styczniowy sejm 1629 r. posłował S. z woj. ruskiego, został wybrany na deputata izby poselskiej do tryb. radomskiego, wszedł też w skład komisji do uregulowania spornych spraw na pograniczu polsko-węgierskim. Także na sejmie w listopadzie t.r. reprezentował S. woj. ruskie. W listopadzie 1630 obrano go posłem z pow. sanockiego na sejm r.n. W instrukcji szlachta polecała posłom m.in. staranie o przysłanie rewizorów do sprawdzenia stanu dróg w okolicach Leska. Na sejmiku wiszeńskim woj. ruskiego w listopadzie 1631 obrano S-ego posłem do króla Zygmunta III dla przedstawienia krzywd ponoszonych przez szlachtę na pograniczu węgierskim. Wyznaczono go też na deputata do komisji do «kompozycji między stanami» tj. do ułożenia stosunków między stanem szlacheckim a duchownym. Uczestniczył w obradach tej komisji w listopadzie t.r. w Warszawie. Podczas bezkrólewia po śmierci Zygmunta III wybrano S-ego na sejmiku wiszeńskim w czerwcu 1632 do sądów kapturowych ziemi sanockiej, a także na posła na sejm konwokacyjny. Na sejmie tym wszedł do delegacji izby poselskiej, która miała zawiadomić senat o wyborze marszałka poselskiego. Powołano go też do komisji do opracowania projektu reformy skarbowej. Na elekcji t.r. oddał z woj. ruskim głos na Władysława IV. Na sejmie elekcyjnym ponownie wszedł w skład komisji do kompozycji między stanami. Uczestniczył w pogrzebie Zygmunta III w Krakowie i w sejmie koronacyjnym Władysława IV w lutym 1633, powołano go wówczas ponownie do komisji węgierskiej. Dn. 14 III 1634 marszałkował S. sejmikowi wiszeńskiemu, był także marszałkiem sejmiku relacyjnego 24 IV r.n. Posłując ze swego województwa na sejm w r. 1635, po raz kolejny wszedł do komisji w sprawie pogranicza z Węgrami. Od t.r. używał tytułu dworzanina królewskiego. Na sejmie zwycz. w r. 1637 reprezentował ziemię sanocką. Dn. 10 II t.r. S. i dwaj posłowie krakowscy przyszli na obrady pijani i wywołali awanturę, żądając, aby posłowie litewscy opuścili miejsca na pierwszej ławie ustawionej naprzeciw marszałka poselskiego, zajmowane zazwyczaj przez posłów krakowskich i wielkopolskich. Wobec agresywnego zachowania S-ego i jego kolegów obrady tego dnia przerwano. Na sejmie nadzwycz. t.r. i na sejmie 1638 r. ponownie wybrano S-ego do komisji węgierskiej. T.r. przewodniczył Tryb. Kor. w Lublinie. Popadł wówczas w konflikt z mężem swej dalekiej krewnej Felicjanny ze Stadnickich, Cieciszowskim (zapewne Piotrem). Cieciszowski «żonę swoją infamem […] na trybunał do egzekucyjej przywiózł». Na Stadnickiej, jego byłej żonie, ciążył wyrok sądowy orzekający karę śmierci, mąż pojmał ją i chciał doprowadzić do wykonania wyroku w Lublinie. S-emu udało się wydostać Felicjannę z jego rąk i odesłać do swojego Leska. Sprawa ta miała dalszy ciąg na sejmie 1639 r., na który posłował S. z sejmiku wiszeńskiego i polecony został przez szlachtę ruską do nagrody. Cieciszowski, chcąc wyrugować S-ego z poselstwa, przedłożył w izbie poselskiej protestację przeciw S-emu złożoną w grodzie rawskim. S. oczyścił się z zarzutów, przedstawiając swoją wersję wydarzeń i zachował funkcję poselską. Na sejmiku przedsejmowym 19 IV 1640 szlachta wiszeńska zaleciła posłom na sejm staranie u króla o nagrodę dla S-ego za «ustawiczne a pilne w każdych okazjach do usług Rzeczypospolitej ochoty». Na sejmie tym S. został wybrany do tryb. radomskiego i od listopada t.r. uczestniczył w jego posiedzeniach. Z woj. ruskiego posłował S. na sejm 1641 i r.n., na którym obrano go do komisji w sprawie pogranicza węgierskiego. Na sejmiku w Wiszni 2 I 1643 został S. wybrany na posła na sejm, jednak 9 I t.r. Marcin Sienieński wniósł protestację przeciw temu wyborowi. Twierdził, że na poprzednim sejmie zapadł 26 II 1642 wyrok w sądzie sejmowym w jego sprawie przeciw S-emu, więc S. nie może sprawować funkcji poselskiej. Mimo to S. reprezentował swoje województwo na sejmie 1643 r.
S. posiadał bogate dobra leskie; w ich skład wchodziły w r. 1640 m. Lesko i 24 wsie. Miał też części wsi Smolnik, Terło, Rosochy i Korczyn w woj. ruskim. W jego dobrach hodowano woły, które sprzedawano za granicą. W r. 1646 Antoni Jendrski, kanonik lwowski, dedykował S-emu kazanie „Trzy znaki łaski bożej…” wygłoszone na pogrzebie Jana Kazimierza Stadnickiego, wojewodzica bełskiego.
W l.n. S. w dalszym ciągu aktywnie działał w samorządzie szlacheckim woj. ruskiego. We wrześniu 1646 szlachta na sejmiku wiszeńskim po raz kolejny przypominała królowi zasługi S-ego i ubolewała nad pomijaniem go w awansach w hierarchii urzędniczej, polecała go tym bardziej łasce królewskiej. W 1. poł. 1648 został S. podkomorzym sanockim. Posłował na konwokację t.r. po śmierci Władysława IV. Wybrano go na niej do rady senatorsko-poselskiej przy boku prymasa Władysława Łubieńskiego. Akt konfederacji generalnej zawiązanej na konwokacji podpisał «salvis iuribus Ecclesiae Catholicae Romanae et unitorum». Uczestniczył w elekcji Jana Kazimierza t.r., którą podpisał z woj. ruskim i sejmie koronacyjnym w r.n.; był także posłem woj. ruskiego na sejmie 1649/50 r. Na czele sanockiej chorągwi pospolitego ruszenia woj. ruskiego wziął S. udział w kampanii zborowskiej w r. 1649. Dowodząc tą chorągwią w r. 1651, walczył pod Beresteczkiem. W drugim dniu bitwy, 29 VI t.r., oddziały pospolitego ruszenia ścigające wycofujących się Tatarów zostały niespodziewanie otoczone przez nieprzyjaciela, S. poległ wówczas na polu bitwy.
S. był dwukrotnie żonaty, po raz pierwszy z Katarzyną z Owadowskich, wnuczką Jana Kochanowskiego (zob.). Po raz drugi ożenił się z Barbarą z Korycińskich, córką Mikołaja (zob.). Z pierwszego małżeństwa pozostawił córkę Mariannę Barbarę, zamężną za Andrzejem Samuelem Stadnickim (zob.).
Estreicher, XVIII 532 (Jendrski); – Boniecki, XI 199 (Korycińscy); Niesiecki, VIII; Stadnicki K., Rodowody domu Stadnickich…, Lw. 1857–61, Jędrzej Stadnicki i jego potomstwo, nr 2 s. 10–11, 24; Żychliński, III 260; – Elektorowie, s. 213; Elektorów poczet, s. 341; Urzędnicy, III/1, IV/2; – Częścik Ł., Sejm warszawski w 1649/50 roku, Wr. 1978; Dzięgielewski J., Izba poselska w systemie władzy Rzeczypospolitej w czasach Władysława IV, W. 1992; Fastnacht A., Działy Leska oraz dóbr leskich i bachowskich z roku 1580, „Roczn. Sanocki” R. 4: 1979 s. 7–29; tenże, Dzieje Leska do 1772 roku, Rzeszów 1988; Kaczorowski W., Sejmy konwokacyjny i elekcyjny w okresie bezkrólewia 1632 roku, Opole 1986; Łoziński W., Prawem i lewem, Lw. 1904 II 365, 368 (na pozostałych stronach pomylony z Adamem, woj. kaliskim); Ochmann-Staniszewska S., Staniszewski Z., Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy, Wr. 2000 II 371; Opaliński E., Sejm srebrnego wieku 1587–1652, W. 2001; Seredyka J., Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989 s. 89; Svešnikov I. K., Bitva pid Berestečkom, L’viv 1993 s. 105, 292; Trawicka Z., Sejm z roku 1639, „Studia Hist.” R. 15: 1972/4 s. 577, 592; Wanat J., Zakon Karmelitów Bosych w Polsce, Kr. 1979 s. 513, 515 (S. jako woj. wołyński); – Akta grodz. i ziem., XX–I; Akta sejmikowe woj. krak., II 250; Oświęcim, Diariusz 1643–51; Rejestr poborowy ziemi przemyskiej z 1651 roku, Wyd. Z. Budzyński, K. Przyboś, Rzeszów 1997 s. 59; Rejestr poborowy ziemi sanockiej z 1640 roku, Wyd. Z. Budzyński, K. Przyboś, Rzeszów 1998; Rejestr poborowy ziemi sanockiej z 1655 roku, Wyd. Z. Budzyński, K. Przyboś, Rzeszów 1998; Vol. leg., III 611, 614, 678, 737, 740, 804, 852, 922, 988, IV 161, 176, 224; – AGAD: Metryka Kor., 186 k. 17–17v.; B. Czart.: rkp. 363 k. 165–6, rkp. 2165 s. 462; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 367 k. 18–18v.; B. Ossol.: rkp. 2286/II k. 168–70; B. Raczyńskich: rkp. 30 k. 334v.
Mirosław Nagielski