Mączyński Jan Antoni h. Świnka (ok. 1700–1777), kasztelan sieradzki, konfederat barski. Był synem Wojciecha (zm. 1750), łowczego sieradzkiego (1720), kasztelana spicymirskiego (1735), i Eufrozyny Jarzynianki, bratankiem Jana (zob.). Pisał się «z Mącznik». Był dziedzicem dóbr Dybowa, Miłkowic i Piekar w woj. sieradzkim, Brudzewa, Bolimowa i Choraba (do r. 1774) w pow. kaliskim, Przeczniowa w woj. sandomierskim i in. w woj. łęczyckim i ziemi wieluńskiej, przynoszących mu ogółem 60 000 zł. rocznego dochodu. Uchodził za jednego z zamożniejszych obywateli woj. sieradzkiego; zamieszkiwał w Piekarach. Po śmierci Augusta II opowiedział się za Stanisławem Leszczyńskim. Po uznaniu Augusta III awansował na cześnika. W r. 1750, będąc podkomorzym sieradzkim, otrzymał 25 VIII nominację na kasztelana spicymirskiego, a 14 VI 1757 został kasztelanem sieradzkim. W czasie wojny siedmioletniej poniósł wielkie szkody od wojsk rosyjskich i stał się stronnikiem pruskim. Dn. 14 IX 1761 spowodował wydanie przez szlachtę sieradzką ostrego manifestu przeciw dworowi, Rosji i redukcji monety. Kiedy jednak na przełomie r. 1761/2 Prusacy z kolei zaczęli dokonywać zdzierstw, M. wielokrotnie interweniował u prymasa W. Łubieńskiego i sekretarza pruskiej legacji G. Benoîta, a do hetmana J. K. Branickiego wystąpił o wydanie listów przypowiednich na formowanie milicji wojewódzkiej. Na to gen. Lossow zagroził M-emu przysłaniem nowych oddziałów pruskich. M. poszedł wówczas na ugodę. Zwołał zjazd szlachty wszystkich 4 powiatów, skąd wysłano delegatów do rokowań z Lossowem, a M-ego obrano przewodniczącym wyłonionej komisji dyspartamentowej. Na deliberatoria sejmowe odpopowiedział królowi 10 V 1762: «by w tym nieszczęściu, w którym nas prawie duszą eksterni… wprzód Polskę oswobodził i wyjął z ręki północnej mocy». Przy niemożności przeprowadzenia na sejmach aukcji wojska, widział wzrost obronności kraju we wznowieniu szlacheckich popisów wojewódzkich, których był gorącym zwolennikiem. Bywał na wszystkich sejmikach i zjazdach «górnych powiatów» (tj. sieradzkiego i szadkowskiego) woj. sieradzkiego i z reguły zagajał je wszystkie jako najstarszy z obecnych tam urzędników. W r. 1762 (3 VIII) otrzymał order Orła Białego.
W bezkrólewiu po śmierci Augusta III stanął po stronie «familii». Na sejmiku przedkonwokacyjnym w Szadku 9 II 1764 ubiegł wojewodę Kazimierza Dąmbskiego, przywódcę republikantów, wbrew prawu zagaił sejmik i pokierował nim zgodnie z życzeniami Czartoryskich. Został wówczas sędzią kapturowym na powiat sieradzki i szadkowski. Opozycja wystąpiła 28 II przeciwko M-emu z ostrym manifestem o nieważności zawiązanej wówczas konfederacji wojewódzkiej. M. tłumaczył się remanifestem 28 III. Na sejmie konwokacyjnym został na czas bezkrólewia członkiem Rady przy prymasie. Z woj. sieradzkim podpisał elekcję Stanisława Poniatowskiego; asystował na sejmie elekcyjnym przy zaprzysiężeniu pactów conventów, a na sejmie koronacyjnym złożył swój podpis pod aktem konfirmacji praw kardynalnych przez króla. Pod wpływem A. Ponińskiego M. odegrał w r. 1767 główną rolę w skonfederowaniu woj. sieradzkiego (25 V), na co otrzymał od N. Repnina 300 czerwonych zł. Dn. 23 VI w Radomiu podpisał, jako przedstawiciel sieradzan, akt konfederacji generalnej, z zastrzeżeniem, że czyni to przy wierze rzymskokatolickiej panującej. Skoro przejrzał zamierzenia Repnina, złorzecząc na «panów, którzy nas w to wdali», stał się jednym z aktywniejszych organizatorów konfederacji barskiej. W końcu czerwca 1768 doprowadził pod Marchwaczem do zawiązania pierwszej konfederacji sieradzkiej. Mimo że jej marszałek Józef Zaremba nie ogłosił powstania i pozostał w konspiracji, dobra M-ego były w tym czasie kilkakrotnie rabowane przez wojsko rosyjskie, a on sam w trzeciej dekadzie czerwca został w Warcie napadnięty i skłuty przez Kozaków. Sponiewieranie samotnie jadącego senatora rozeszło się głośnym echem po całej Polsce i było napiętnowane w wielu uniwersałach barzan. M. szukał bezpieczeństwa u A. S. Morzkowskiego, marszałka wieluńskiego, i z nim w 200 koni pociągnął na południe z zamiarem nawiązania kontaktu z Krakowem i Marcinem Lubomirskim. Ale po klęsce tego ostatniego (29 VII pod Makowem) wycofali się wśród utarczek pod Siewierz, skąd M. przez Węgry podążył do szefów barskich przebywających w Turcji, i już 18 VIII w Nielipowcach pod Chocimiem podpisał „Manifest o krzywdy i gwałty przez Moskali czynione”. W Mołdawii powołany został do Rady Konsyliarskiej przy szefach barskich. W manifeście z 12 X, wydanym w Dankowcach, wystąpił w obronie pierwszego marszałka wielkopolskiego Wojciecha Rydzyńskiego. Dn. 26 X podpisał z szefami list do chana, a 9 XI z M. Krasińskim uniwersał, zawiadamiający obywateli woj. wołyńskiego o rychłym wkroczeniu z wojskiem posiłkowym w granice Rzpltej. Podpis jego figuruje również pod traktatem przymierza polsko-tatarsko-tureckiego, zawartego 16 XII 1768 w Dankowcach.
Rychło potem powrócił M. do kraju. Pomagał P. Mostowskiemu w zabiegach nad uzyskaniem stanowiska marszałka generalnego kor. W tym celu bawił z nim w końcu maja 1769 w Skoczowie na Śląsku Cieszyńskim dla pozyskania Wessla i marszałków gabułtowskich, a następnie w pierwszej połowie czerwca w Stropkach w północnych Węgrzech, gdzie uczestniczył w burzliwych rozmowach z Adamem Krasińskim. W sąsiedniej Kurimie umocnili przyjaźń z uprzednio już pozyskanym M. Lubomirskim. We wspólnych z Mostowskim staraniach o pomoc francuską, w lipcu 1769, M. ofiarowywał Francji swych synów jako zakładników. Po wyjeździe Mostowskiego na Śląsk M. powrócił do kraju. W rozdwojonej konfederacji łęczyckiej popierał Andrzeja Cieleckiego (przeciw Janowi Szczawińskiemu) i wstawiał się za nim (9 IX) do A. Krasińskiego. Był współorganizatorem zjazdu Łęczycan, który odbył się w nocy z 13 na 14 IX w Topoli pod Łęczycą i zawiesił władzę obu marszałków do rozstrzygnięcia Generalności. W listopadzie poprzysiągł w Białej wierność Radzie Najwyższej. W lutym 1770, po wielu orężnych niepowodzeniach konfederackich, M. wystosował do Generalności memoriał, w którym zalecał, by przeniosła się do kraju, najlepiej do Wielkopolski, aby utrzymać lepszy rygor w wojsku i skuteczniej walczyć z królem i jego adherentami. Równocześnie wystąpił z projektem zorganizowania w Wielkopolsce związku pod nazwą «Benesentientium», którego jednak szybko poniechano. W marcu nosił się z zamiarem porzucenia konfederacji. Generalność obawiała się nawet, by M. nie poszedł za podszeptami Józefa Bierzyńskiego i nie wystąpił przeciw niej otwarcie. Odwiodły go jednak od tego interwencja Adama Brzostowskiego, kasztelana połockiego, oraz nacisk Zaremby. W marcu 1771 zabiegał u Zaremby o zwołanie przedstawicieli Prowincji Wielkopolskiej dla zaradzenia rabunkom wojsk pruskich, coraz dalej rozciągających swój kordon okupacyjny. Zaprotestował u Generalności (3 X 1771) przeciw nowym podatkom nałożonym przez Morzkowskiego na ziemię wieluńską i spowodował wydanie przez grono Wielunian manifestu przeciwko Morzkowskiemu, na skutek czego Generalność przywróciła dawne stawki podatkowe. Wówczas M. pogodził się z J. M. Pacem i uznał zwierzchnictwo Generalności. M. wykazywał wciąż dużą chwiejność w swych przekonaniach politycznych, a złośliwi twierdzili, że «zmieniał partię cztery razy na rok» (Saint Saphorin).
Dn. 22 III 1773 zagaił M. w Szadku sejmik przedsejmowy. Z ramienia sejmu rozbiorowego zasiadał w kilku komisjach do rozstrzygnięcia spornych spraw majątkowych. W początkach 1776 r. zrezygnował z kasztelanii na rzecz brata Aleksandra. Zmarł w r. 1777.
Z żony Anieli Koźmińskiej, poślubionej w lutym 1744, miał syna Józefa Wojciecha. Nie jest pewne, czy ich synami byli także Stanisław i Tomasz, podstoli sieradzki. Bratanek M-ego, rotmistrz łęczycki Franciszek Mączyński, poległ w czasie walk konfederackich; uroczysty pogrzeb wyprawił mu M. we wrześniu 1769.

Słow. Geogr., VIII 77; Uruski; – Kobierzycki J., Przyczynki do dziejów ziemi sieradzkiej, W. 1915; Konopczyński, Konfederacja barska, I–II; tenże, Krwawe dni nad górną Wartą, „Roczn. Łódz. PTH” 1929–30, odb. Ł. 1930 s. 4, 6, 10, 20, 31, 49, 57; tenże, Mrok i świt, W. 1911; tenże, Polska w dobie wojny siedmioletniej, Kr.–W. 1911 II; Kraushar A., Książę Repnin i Polska, W. 1900 I 307, 393; Skałkowski A. M., O cześć imienia polskiego, Lw. 1908; Szczygielski W., Dzieje ziemi wieluńskiej, Ł. 1969; – Elektorów poczet; Materiały do konfederacji barskiej, Lw. 1851 s. 189, 255–7, 275–6; Trembecki S., Listy, Wr. 1954; Vol. leg., VI 293, VII 53, 91, 103, 106, 114, 135, 359, VIII 132, 182–3, 275, 320, 358–9, 371; Źródła odnoszące się do pierwszego okresu panowania Stanisława Augusta po rok 1773, Lw. 1884 s. 65, 74; – AGAD: Arch. Radziwiłłów dz. V 8910, Arch. Roskie XIII 19, Zbiór Branickich 1708; Arch. Państw. w Ł.: Zbiory Bartoszewiczów nr 134, 170, 259; Arch. Państw. w P.: Rel. kalis. 398 k. 350–353v., Księgi grodz. kalis. 200 s. 336, konin. 8 k. 336v.; B. Czart.: rkp nr 941 s. 147, 181–183, 665, nr 942 s. 61, nr 945 s. 96, 117–120, 128, nr 3470 s. 73, nr 3840, 3852, 3853; B. Kórn.: rkp. 1378 s. 71, Arch. Zaremby nr 2097, 2115, 2116, 2117, 2118, 2119, 2120, 2124; B. Krasińskich: rkp. 3579 k. 14; B. Narod.: rkp. BOZ 964 s. 993–4; B. Ossol.: rkp. 343, 1409, 3035, 3382, 4585, 11840, 11888; B. PAN w Kr.: rkp. 312, 316, 317, 1143, 1145; Zakł. Dok. IH PAN w Kr.: Teki Pawińskiego, Lauda łęczyckie i sieradzkie; Mater. Red. PSB: Informacje Antoniego Leopolda z W.
                                                                                                                                                                                                                              Wacław Szczygielski