Bednarski Jan (1860–1926), lekarz, działacz narodowy i społeczny. Ur. 16 VI w Bystrej koło Jordanowa, syn Józefa i Katarzyny z Radoniów, rolników, ukończył studja lekarskie z tytułem doktora na uniwersytecie w Krakowie, poczem objął stanowisko lekarza przy budowie kolei w Małej Azji. Po powrocie do kraju był lekarzem okręgowym w Nadwórnej (1891), następnie w Nowym Targu od r. 1897, a od r. 1910 został starszym lekarzem powiatowym w tejże miejscowości. Przyczynił się do założenia i rozwoju wielu instytucyj humanitarnych, oświatowych i sanitarnych. Był jednym z założycieli »Gazety podhalańskiej«, członkiem nowotarskiej Rady Powiatowej i Rady Szkolnej Okręgowej, dyr. Kasy Oszczędności. Przyczynił się do wybudowania kolei Chabówka-Zakopane i Nowy Targ-Suchahora. Głównie jego staraniom zawdzięczają swe istnienie gimnazjum i szpital w N. Targu oraz bursa gimnazjalna, której był prezesem. Wybierany kilkakrotnie od r. 1901 (po raz ostatni w r. 1913) posłem na sejm krajowy z kurji gmin wiejskich okręgu nowotarskiego, zasiadał w nim aż do końca jego istnienia jako członek klubu posłów stronnictwa narodowo-demokratycznego. Na długo przed wojną światową zajął się gorliwie ludnością polską na Spiszu i Orawie; budził w niej poczucie polskości zapomocą książek, czasopism, a przedewszystkiem za pośrednictwem działaczy, których organizował wśród duchowieństwa i włościan, z księdzem Machayem na czele. Brał też czynny udział w procesie o Morskie Oko. W czasie wojny światowej działał jako jeden z delegatów krakowskiego książęco-biskupiego komitetu pomocy dla dotkniętych klęską wojny w Nowym Targu. Dn. 18 II 1918 powstał tamże pod jego przewodnictwem »Komitet Niepodległościowy«, którego zadaniem było gromadzenie broni i umundurowania wojskowego, zebranego od wielu żołnierzy z armji austrjackiej. Wynikiem akcji była znaczna ilość broni i umundurowania, którą B. oddał tworzącej się armji polskiej. Jako prezes organizacji narodowej odebrał 1 XI 1918 r. od urzędników i wojskowych – Polaków, przysięgę wierności dla Polski. Mianowany w kilka dni później komisarzem Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie na tenże powiat, zdołał zapobiec w Nowotarszczyźnie poważniejszym rozruchom i zaburzeniom antyżydowskim. Objąwszy równocześnie administrację części Spisza i Orawy, starał się usilnie o pozyskanie tamtejszej ludności polskiej i przyłączenie tych ziem do macierzy. Odznaczył się przytem szeroko zakrojoną działalnością i ofiarnością i pozyskał dla polskości wielu spośród Polaków na Orawie i Spiszu, toteż nazywano go »Ojcem Orawy i Spisza«. Dn. 24 XII 1919 podpisał z ramienia Polskiej Komisji Likwidacyjnej, zawieszenie broni i wyznaczenie prowizorycznej linji demarkacyjnej na Spiszu, zaznaczając jednak wyraźnie, iż linja ta nie odpowiada stosunkom etnograficznym, i zastrzegając ostateczne uregulowanie granic dla konferencji pokojowej. Prowizoryczna ta linja demarkacyjna obejmowała jednak większy obszar, aniżeli ten, który został później Polsce definitywnie przyznany. Podobne rokowania przeprowadzono następnie także co do Orawy. Niebawem jednak, wskutek zarządzenia centralnych władz warszawskich, musiał B. w dn. 13 I 1919 wraz z władzami wojskowemi i cywilnemi czasowo ustąpić ze Spisza i Orawy. Wkrótce potem zamianowany został kierownikiem nowoutworzonego starostwa spisko-orawskiego. Objął jednak faktycznie swój urząd dopiero po uregulowaniu kwestyj granicznych decyzją Koalicji z 28 VII 1920. Sprawował go do połowy r. 1925, kiedy zwinięto to starostwo, a części Spisza i Orawy, należące do Polski, przyłączono do powiatu nowotarskiego. Z tej okazji odbyło się 30 VII 1925 w N. Targu uroczyste uczczenie zasług ustępującego ze swojego posterunku B-ego. Poprzednio, 2 V 1922, otrzymał on był za swoje zasługi krzyż oficerski orderu Odrodzenia Polski. B. w znacznej mierze przyczynił się do przyłączenia części Spisza i Orawy do Polski. Umarł 7 IV 1926 w N. Targu. Tam pochowany.

Szematyzmy (urzędowe) Galicji; Machay F., Moja droga do Polski, Kr. 1923, 46–197; Trzy lata działalności K. B. K., Kr. 1918, 38; Lasocki Z., Wspomnienia szefa administracji P. K. L., Kr. 1931, 22, 55, 108, 118–121; Order Odrodzenia Polski, W. 1926, 22; »Gazeta podhalańska« 1925, nr 32, 1926, nr 15, 16, 36; Akta po J. Bednarskim w Bibl. Jagiell.

Zygmunt Lasocki