Smulski (poprzednie nazwisko Jakiński) Jan (John) Franciszek (1867–1928), prawnik, bankier, polityk amerykański i polonijny, wydawca. Ur. 4 II w Trzemesznie, był synem Władysława (zob.) i Eufemii z Balcerów.
Do szkoły początkowej S. uczęszczał w Poznańskiem. W r. 1881, mając czternaście lat, wyemigrował w ślad za ojcem do USA; używał tam przyjętego przez ojca nazwiska Smulski. Naukę kontynuował w kolegium oo. zmartwychwstańców w Kitchener, w kanadyjskiej prowincji Ontario. W r. 1884 S. został wraz z ojcem współwłaścicielem „Gazety Katolickiej” w Chicago, pracował też jako subiekt w sklepie i podjął studia prawnicze na Northwestern University w Evanston pod Chicago. Po ich ukończeniu w r. 1890 otworzył praktykę adwokacką w Chicago.
Od wczesnej młodości S. uczestniczył w działalności organizacji polonijnych, był członkiem Związku Narodowego Polskiego w Ameryce (ZNP) i Zjednoczenia Polskiego Rzymsko-Katolickiego (ZPRK), aranżował muzycznie amatorskie przedstawienia teatralne, publikował w „Gazecie Katolickiej” i kierował ilustrowanym dodatkiem tygodniowym do niej pt. „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”. W r. 1892 wszedł w skład Komitetu Budowy Pomnika Tadeusza Kościuszki w Chicago. W maju 1893 był współtwórcą Ligi Polskiej w Ameryce, jednak rychło się z niej wycofał, gdyż ZNP uznał ją za swą konkurencję. W t.r. uczestniczył po raz pierwszy w sejmie ZNP w Chicago i został na nim wybrany na jednego z tzw. opiekunów kasy ZNP. Dn. 8 VII 1894 wstąpił do gniazda nr 2 Związku Sokolstwa Polskiego w Ameryce i reprezentował go na zjazdach w Chicago (pierwszym – 27 I 1895, jako jego przewodniczący, i drugim – 1–3 VIII 1896). W dn. 4–5 VII 1895 wziął udział w Zjeździe Dziennikarzy Polsko-Amerykańskich w Buffalo, na którym utworzono Stow. Dziennikarzy Polskich w Ameryce. Dn. 29 X 1895 został wiceprezesem Wydz. Oświaty ZNP, zaś ok. r. 1896 członkiem Ligi Narodowej, i z czasem – wg Romana Dmowskiego – jej «najwybitniejsza osobistością» w Ameryce, choć nie było go w siedmioosobowym gronie, które zakładało tamże Ligę rok wcześniej; twierdzenie Zygmunta Piotrowskiego, jakoby w tym czasie S. był sympatykiem socjalizmu, nie wydaje się wiarygodne. Jednocześnie S. podjął próbę wejścia do lokalnej polityki amerykańskiej; związał się z Partią Republikańską. W wyborach miejskich w Chicago w r. 1896 był jej kandydatem na radnego; uzyskał 48,74% głosów, ale przegrał z reprezentantem demokratów, Piotrem Kiełbassą (Kiolbassą). W maju 1897 jako delegat sokolstwa spotkał się w Waszyngtonie z republikańskim prezydentem W. McKinley’em oraz senatorem M. Hanną. Celem tej misji było uzyskanie dla reprezentanta Polonii stanowiska konsula amerykańskiego w jednym z krajów europejskich (przyznano je Edmundowi Z. Brodowskiemu).
Niedługo przed śmiercią ojca w październiku 1897 S. stanął na czele spółki, która przejęła jego wydawnictwo i drukarnię («Spółka Wydawnictwa Polskiego», potem «Spółka Nakładowa Wydawnictwa Polskiego» lub «Smulski Publishing Co.») i wydawała m.in. „Gazetę Katolicką” (do r. 1913). Jej udziałowcami byli także, m.in.: matka S-ego oraz prezes SPRK, Leon Szopiński. S. mało interesował się tym przedsięwzięciem, księgarnię prowadziła matka. W t.r. na XII sejmie ZNP w Filadelfii otrzymał propozycję kandydowania na prezesa Zarządu Centralnego, lecz jej nie przyjął. W intencji rozpropagowania wśród Polonii programu Partii Republikańskiej podjął się w r. 1898 redagowania „Gazety Chicagowskiej” – tygodniowego dodatku do „Dziennika Polskiego”, która jednak szybko upadła. W l. 1898 i 1899 wygrał (choć nie uzyskał poparcia większości elektoratu polonijnego) wybory miejskie w Chicago w 16. okręgu wyborczym.
W r. 1899 S. wraz z P. Kiełbassą wręczył prezydentowi McKinley’owi odezwę organizacji polonijnych w sprawie polskiej w związku z konferencją pokojową w Hadze. W r. 1900 spotkał się z przedstawicielem Ligi Narodowej, Zygmuntem Miłkowskim, który opisał go jako «młodego człowieka, małżonka młodziutkiej kobiety, dobrej muzyczki i śpiewaczki; on czysto po polsku mówi, ona leciutko angielskim akcentem zarywa». Wybory na radnego S. wygrał po raz trzeci w r. 1901, tym razem, po zmianie granic okręgów wyborczych, uzyskując w 17. okręgu 68,12% głosów polskich, a także poparcie Skandynawów i Niemców. Jako radny występował zgodnie z linią majora miasta C.H. Harrisona, był inicjatorem kilku rezolucji, z których żadna jednak nie uzyskała akceptacji Rady Miejskiej; zabiegał szczególnie o zakaz tańców w barach. Dowodem silnej pozycji S-ego w lokalnej polityce amerykańskiej było wystawienie jego kandydatury przez Partię Republikańską w wyborach na syndyka miejskiego (city attorney). Dn. 7 IV 1903 S. wygrał je, uzyskując ponad 14 tys. głosów, w tym 68% głosów polskich. Większość w Radzie Miejskiej posiadali jednak demokraci, toteż miał ograniczone możliwości działania na swym stanowisku.
S. podjął w tym czasie liczne własne inicjatywy ekonomiczne. W maju 1903 uzyskał od audytora stanu Illinois licencję na prowadzenie działalności bankowej i wraz z Janem A. Przybyszem (Prebisem) oraz innymi przedsiębiorcami polonijnymi założył bank stanowy Northwestern Trust and Savings Bank, zwany popularnie bankiem Smulskiego, z siedzibą na skrzyżowaniu ulic Division, Ashland i Milwaukee w samym sercu dzielnicy polonijnej Chicago. Było to pierwsze tego typu przedsięwzięcie polonijne; jego zarząd i większość personelu miały być polskie, zaś akcje rozprowadzone pomiędzy Polakami. Bank S-ego został oficjalnie otwarty w r. 1905; oprócz czynności bankierskich zajmował się również handlem nieruchomościami. W t.r. wraz z sędzią M.A. La Buy’em i ks. Wilhelmem Grutzą utworzył S. spółkę górniczą do eksploatacji złota nad rzeką Sacramento w Kalifornii. Zyski z tej działalności zapewniły S-emu wielkie dochody i pozwoliły na kupno luksusowej willi w Wicker Park, zwanej potem Paderewski House, ponieważ zatrzymywał się w niej, a nawet koncertował, Ignacy J. Paderewski. Dn. 11 XI 1904 podczas uroczystości odsłonięcia pomnika Kościuszki w Humboldt Park w Chicago, S. przemawiał jako pierwszy mówca i odczytał list od prezydenta T. Roosevelta. W r. 1905 został obrany syndykiem Chicago na drugą kadencję; usiłował wtedy ograniczyć korupcję panującą w mieście. W r. 1906 pokonał demokratę Nikodema L. Piotrowskiego w wyborach na skarbnika stanu Illinois (state treasurer). Urzędując w Springfield, przeprowadził reformę fiskalną stanu. Pod koniec 1907 r. zrezygnował z tego stanowiska, koncentrując się na działalności gospodarczej, choć przez krótki czas przewodniczył jeszcze Chicago West Park Board. Dn. 28 IV 1908 wziął udział w proteście Polonii chicagowskiej przeciw niemieckiej polityce wobec Polaków. Dn. 11 V 1910 podczas odsłonięcia pomnika Kazimierza Pułaskiego w Waszyngtonie, przemawiał jako drugi po bpie Pawle Rhodem. W następnych dniach przewodniczył sekcji ekonomiczno-emigracyjnej Kongresu Narodowego Polskiego zorganizowanego przez ZNP w Waszyngtonie i wygłosił referat Postulaty ekonomiczne dla wychodźstwa polskiego (w: „Pamiętnik wzniesienia…”). Opowiedział się przeciw podjęciu przez Kongres rezolucji w sprawie niepodległości Polski (jako wykraczającej poza sprawy polonijne); polemika na tym tle z głównym adwersarzem Tomaszem Siemiradzkim trwała jeszcze w l.n.
W r. 1911 S. uzyskał republikańską nominację na kandydata w wyborach majora miasta Chicago. Aby urobić opinię polonijną dla swej kandydatury nabył wspólnie z rodziną „Dziennik Narodowy” i wydającą go drukarnię «The Polish National Publishing Co». Mimo ostrej kampanii wrogich mu frakcji polonijnych i «donosów do władz o starych grzechach rodzin Smulskich, Mikityńskich i Jakińskich» (H. Chrzanowska-Schreiber) na S-ego głosowało aż 88,79% uprawnionych wyborców pochodzenia polskiego, co jednak nie zapewniło mu sukcesu. Wobec powstałego w r. 1912 Komitetu Obrony Narodowej (KON), który miał koordynować prace Polonii na rzecz sprawy polskiej, S. zajął stanowisko niechętne, gdyż dominowali w nim socjaliści i zwolennicy orientacji na państwa centralne. W r. 1913 stanął na czele rozłamowej Polskiej Rady Narodowej (PRN) w Chicago, która utrzymywała kontakt z obozem R. Dmowskiego. W t.r. podczas sejmu ZNP w Chicago kaptował delegatów «w Hotelu Cadillac szampanem, a po zwykłych szynkach […] siwuchą» (S. Rayzacher) i doprowadził do usunięcia zwolenników KON z władz i wycofania się ZNP z KON. W r. 1914 S. ofiarował dom przy Pierce Street w Chicago na Klub Prasy Polskiej i siedzibę Stow. (potem Syndykatu) Dziennikarzy Polskich.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej S. wraz z Janem J. Sosnowskim utworzył Polsko-Amerykański Komitet Pomocy Rannym. Był jednym z twórców Centralnego Komitetu Polskiego w USA (2 X 1914), który 12 X t.r. przekształcił się w Polski Centralny Komitet Ratunkowy (PCKR) i skupił organizacje zwalczające KON. S. został skarbnikiem PCKR i współorganizował pomoc materialną dla ludności polskiej. Pod koniec listopada t.r. otrzymał telegram w sprawie rekrutacji wśród Polonii ochotników do Armii Polskiej we Francji, podpisany przez Paderewskiego i płk. Józefa Gałęzowskiego; była to mistyfikacja dokonana przez malarza Jana Stykę. S. jednak w składzie delegacji sokolstwa sondował możliwość takiej akcji najpierw w ambasadach angielskiej i francuskiej w Waszyngtonie, a następnie w kanadyjskim min. robót publicznych w Ottawie. Reprezentował Polonię w amerykańskim Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny, został też członkiem Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, powstałego w Vevey (Szwajcaria). Dn. 15 IV 1915 witał w porcie nowojorskim jego delegata Paderewskiego, na którym wywarł bardzo dobre wrażenie: «przystojny, silny i dobry mężczyzna», zyskał również sympatię mającej wielki wpływ na męża Heleny Paderewskiej. Po trzydniowych rozmowach S. zaaprobował program Paderewskiego i poparł go na forum PRN oraz w prasie polonijnej. Przedstawił Paderewskiego wpływowym osobistościom ze sfer finansowych, m.in. F. A. Vanderbiltowi, który został skarbnikiem utworzonego w r. 1915 przez Paderewskiego Narodowego Amerykańskiego Komitetu Funduszu Pomocy Polskim Ofiarom (National American Committee of the Polish Victims Relief Fund). W wyniku tego zaprzestać musiał działalności podobny komitet utworzony wcześniej przez znaną śpiewaczkę Marcelinę Sembrich-Kochańską a zwalczany przez S-ego. Celem działań S-ego i Paderewskiego było zorganizowanie, poza pomocą finansową, także transportów odzieży i żywności do Król. Pol. i Galicji, co jednak się nie udało ze względu na brytyjską blokadę żeglugi do Europy podległej państwom centralnym; różne starania podjęte w związku z tym przez S-ego w imieniu PCKR nie przyniosły rezultatów.
W maju 1916 skontaktował się ze S-m wysłannik Centralnej Agencji Prasowej z Lozanny Jan Rozwadowski. Dn. 12 VII t.r. S. był w składzie delegacji Polonii przyjętej przez prezydenta W. Wilsona w Waszyngtonie i wręczył mu memoriał o potrzebie pomocy dla Polski. W następnych tygodniach wraz z Rozwadowskim przygotowywał utworzenie nowej organizacji politycznej Polonii. Ukonstytuowała się ona 17 VIII t.r. jako Wydz. Narodowy Polski (WNP) ze S-m jako prezesem Komitetu Wykonawczego. Akt 5 listopada S. przyjął początkowo z aprobatą, ale pod naciskiem Paderewskiego wystosował w imieniu PCKR 26 XI stanowczy protest w tej sprawie na ręce premierów państw Ententy – H. H. Asquitha, A. Brianda i P. Boselliego.
W czasie wyborów prezydenckich 7 XI 1916 S. prowadził w społeczności polonijnej, w większości sympatyzującej z demokratami, kampanię na rzecz kandydata republikańskiego Ch. E. Hughesa; w jej trakcie został pobity w Toledo (Ohio). Sprawców podejrzewano o związki z KON, który w tym czasie gwałtownie atakował S-ego w prasie, zarzucając mu pobieranie wygórowanych opłat za przesyłki pieniężne do Polski. Wraz z innymi przywódcami polonijnymi S. w imieniu PCKR powierzył Paderewskiemu 1 VII 1917 formalne pełnomocnictwa dla prowadzenia z rządem amerykańskim rozmów politycznych, w tym w sprawie utworzenia Armii Polskiej. W dwa dni potem witał ambasadora rosyjskiego B. Bachmetiewa, składającego wieniec pod pomnikiem Kościuszki w Chicago. Zaraz po utworzeniu w Lozannie 15 VIII 1917 Komitetu Narodowego Polskiego (KNP) R. Dmowski wystosował do S-ego list intencyjny; w odpowiedzi S. zapewnił Paderewskiego, jako delegata KNP w USA, że PCKR i WNP podporządkują się jego linii politycznej. Dn. 5 IX t.r. w Nowym Jorku S. z ramienia WNP uczestniczył w rozmowach z przedstawicielem Francji H. Franklinem-Bouillonem i misją KNP (Wacław Gąsiorowski i Stanisław Poniatowski) w sprawie Armii Polskiej, a 9 IX przewodniczył wielotysięcznej manifestacji patriotycznej pod pomnikiem Kościuszki w Chicago z udziałem członków misji. Brał następnie udział w końcowej turze negocjacji na ten sam temat (20 IX) i w uroczystym rozpoczęciu rekrutacji (17 X) w Chicago. Po podpisaniu pokoju brzeskiego w imieniu WNP wezwał 18 II 1918 Polonię do organizowania protestów. Brał też w lutym t.r. udział w próbie utworzenia banku polskiego w Nowym Jorku wraz z grupą finansistów warszawskich (Stanisławem Lubomirskim, Stanisławem Pfeifferem i Józefem Szlenkerem). Dn. 18 IV t.r. uczestniczył w zjeździe WNP w Chicago, na którym raz jeszcze zapewniał o lojalności wobec KNP. Na pocz. lipca spotkał się z Marianem Seydą, wysłannikiem KNP, i dopomógł mu w działaniach na rzecz wsparcia finansowego WNP dla KNP. S. był jednym z głównych inicjatorów zwołania Sejmu Wychodźstwa Polskiego w Detroit (26–30 VIII 1918), na który przybyli Paderewski i Dmowski, przewodniczył mu i w sekcji organizacyjno-politycznej złożył sprawozdanie z działalności WNP; ponownie został obrany jego prezesem i w dramatycznym przemówieniu poparł apel Paderewskiego do Polonii o utworzenie dziesięciomilionowego Funduszu Narodowego, przeznaczonego na działania polityczne i charytatywne: (Ratujmy przede wszystkim Polskę! Z przemówień Jana F. Smulskiego, prezesa Wydziału Nar. Polskiego w Buffalo, w Cleveland i w Chicago, Chicago b.r.w.). Fundusz uchwalono i w następnych miesiącach S. w imieniu WNP firmował przesyłanie do KNP w Paryżu dużych sum pieniędzy (100 tys. dol. w listopadzie 1918, 250 tys. dol. w grudniu 1918 i styczniu 1919), z czego 15 tys. miało być wręczone Józefowi Piłsudskiemu.
Mimo dawnych animozji S. podpisał 29 IX 1918 w hotelu Gotham w Nowym Jorku porozumienie z prezesem KON, Kazimierzem Żurawskim, o wspólnym przeciwdziałaniu prasowym atakom na Polskę, wywołanym doniesieniami o pogromach Żydów. Obaj przywódcy wystosowali w tej sprawie telegram protestacyjny do prezydenta Wilsona. W październiku t.r. S. uzyskał w Waszyngtonie akceptację władz amerykańskich dla zbiórki pieniędzy pod auspicjami WNP na zasadzie wyłączności oraz zapewnienie pomocy Amerykańskiego Czerwonego Krzyża (American Red Cross – ARC) dla żołnierzy Armii Polskiej i ich rodzin, identycznej jak dla żołnierzy amerykańskich. W listopadzie ponownie zwrócił się do ARC o natychmiastową pomoc żywnościową dla Polski. W przededniu swego wyjazdu do Europy (23 XI 1918) Paderewski poinformował sekretarza stanu USA, R. Lansinga, o przekazaniu S-emu obowiązków reprezentanta KNP.
Najtrudniejszą sprawą, jaką S. musiał się w tym czasie zająć, był narastający konflikt polsko-żydowski, wywołany z jednej strony propagowaniem wśród Polonii bojkotu żydowskich przedsiębiorstw, na który Żydzi odpowiadali bojkotem polskich robotników, z drugiej zaś doniesieniami o dalszych pogromach w Polsce, zwłaszcza o pogromie lwowskim (22 XI 1918) i obawami organizacji żydowskich w Ameryce o status ludności żydowskiej w odrodzonej Polsce. Zgodnie z sugestiami Paderewskiego S. zaprzeczał doniesieniom o pogromach, jednocześnie starał się o porozumienie z Żydami, obawiając się zarówno szkodliwych następstw ich niechętnego Polsce nastawienia w przededniu konferencji pokojowej, jak i ujemnych skutków antypolskiej kampanii prasowej w USA dla prestiżu Polonii w tym kraju. Dn. 3 XII t.r. S. spotkał się z przedstawicielami organizacji żydowskich w Chicago, a 8 XII w oświadczeniu opublikowanym na łamach „New York Times” domagał się wysłania do Polski misji złożonej z obiektywnych obserwatorów dla wyjaśnienia zasadności pogłosek o pogromach. Następnego dnia w chicagowskim „Dzienniku Związkowym” ogłosił Proklamację do wszystkich Polaków w Ameryce, w której oskarżył prasę żydowską o «godne pogardy» ataki na Polaków i apelował do «braci Żydów» o zaprzestanie wrogiej propagandy. Wziął też udział w konferencji polsko-żydowskiej (12–13 XII), na której strona polska potępiła bojkot ekonomiczny wobec Żydów w Polsce i opowiedziała się za swobodami politycznymi i ekonomicznymi dla nich; uchwalono też powołanie komisji do zbadania zarzutów żydowskich, złożonej z przedstwicieli obu grup etnicznych i administracji amerykańskiej. W wyniku rozmów waszyngtońskich udało się S-emu przekonać powołaną właśnie pod kierownictwem H. Hoovera organizację pomocy dla Europy – United States Food Administration (USFA) – do wysłania do Polski misji oraz transportu żywności w styczniu 1919.
Dn. 1 I 1919 z inicjatywy S-ego WNP utworzyło w Nowym Jorku Urząd Przemysłowo-Handlowy, który miał ułatwić repatriację wykwalifikowanych pracowników do Polski i organizację stosunków handlowych z USA. Dn. 14 I t.r. S. został wybrany na członka KNP i mianowany jego przedstawicielem w USA, lecz brak oficjalnego powiadomienia władz amerykańskich o tej nominacji osłabił jego pozycję w negocjacjach prowadzonych w Waszyngtonie. S. zadeklarował poparcie ze strony Polonii dla rządu utworzonego przez Paderewskiego i starał się wpływać na Waszyngton, by uzyskać korzystną dla polskich postulatów terytorialnych interpretację orędzia Wilsona ze stycznia 1917. Kierowany przez niego WNP przekazał w r. 1919 do Polski ok. 100 tys. dol. na cele charytatywne (w tym 40 tys. do dyspozycji Paderewskiego na Polski Biały Krzyż). Fundusze te mogły być wykorzystane na działania polityczne, co spowodowało ataki lewicy polskiej na S-ego. Przez bank S-ego Polonia przesyłała też indywidualnie środki finansowe do kraju (ok. 6 mln dol.). S. zabiegał o uzyskanie monopolu na te przekazy. Sukcesem zakończyły się jego starania w kwestii pomocy żywnościowej i materiałowej; w lutym t.r. WNP wraz z Joint Jewish Distribution Committee, przy wsparciu ARC, wysłał do Polski statek z żywnością wartości 1 mln dol. Współpracował w tym zakresie z kolejnymi instytucjami pomocowymi kierowanymi przez Hoovera: American Relief Administration (luty-lipiec 1919) i American Relief Administration European Children’s Fund (ARAECF). Po powrocie prezydenta Wilsona z Europy S. złożył mu 3 III 1919 memoriał w sprawie udzielenia Polsce pożyczki i sprzedania części zasobów wojennych Amerykańskich Sił Ekspedycyjnych w Europie, zaś w kwietniu t.r. zabiegał o jego poparcie dla postulatu przekazania Polsce Gdańska. W tej sprawie rozmawiał też z senatorem H. C. Lodge’m.
Po rozwiązaniu się KNP (15 IV) S. działał nadal, uważając się – jako prezes WNP – za jedynego reprezentanta społeczności polonijnej. Nazajutrz po antypolskiej demonstracji zorganizowanej 21 V t.r. w Nowym Jorku przez organizacje żydowskie S. zaprzeczył ich oskarżeniom na łamach „New York Timesa”. W odpowiedzi oddziały chicagowskie American Jewish Committee i B’nai B’rith zarzuciły mu 24 V w depeszy do prezydenta Wilsona fałszowanie faktów. W czerwcu 1919 S. przebywał w Paryżu na zaproszenie Paderewskiego, który podobno prosił go o kolejną interwencję w sprawie sprzedaży amerykańskiej żywności i sprzętu wojskowego Polsce i zaproponował stanowisko komisarza rządu polskiego do tych spraw, ale S. funkcji tej nie przyjął. W Paryżu 26 VI 1919 polskie Min. Skarbu podpisało ze S-m umowę o ulokowaniu na rynku amerykańskim pięcioprocentowych bonów skarbu państwa wartości 100 mln dol., co miało S-emu przynieść 3% prowizji. Interwencja S-ego na rzecz sprzedaży zapasów amerykańskich Polsce była częściowo skuteczna; sekretarz wojny USA, N. D. Baker, zlecił 9 IX jej przeprowadzenie, ale kontrakty objęły w sumie tylko ok. 9,5 mln dol. Natomiast w przygotowaniu operacji pożyczkowej S. napotkał wiele przeciwności ze strony amerykańskich instytucji finansowych. Nie powiódł się także zamysł rozprowadzenia obligacji pożyczkowych Northwestern Trust o wartości 25 mln dol. wśród Polonii (co było zdaje się pierwotną propozycją S-ego zgłoszoną w czasie rozmów paryskich). W momencie, gdy S., wedle własnej relacji, znalazł wreszcie finansistów zainteresowanych przedsięwzięciem i planował na 20 XI wyjazd do Polski w tej sprawie, minister skarbu Leon Biliński, pod presją Paderewskiego i Min. Spraw Zagranicznych, podpisał 27 X umowę o rozprowadzeniu pożyczki na znacznie mniej korzystnych dla Polski warunkach z korporacją «The Peoples Industrial Trading Co.» (PIT), wspieraną przez wpływowych polityków amerykańskich.
Dn. 24 XI 1919 Biliński rozwiązał jednostronnie umowę ze S-m, o czym zresztą poinformowano go z dużym opóźnieniem. S. wystąpił ostro przeciw umowie z korporacją PIT, eksponując szczególnie żydowskie pochodzenie jej szefa E. F. Rosenbauma. Uzyskał poparcie ze strony posła polskiego w USA Kazimierza Lubomirskiego, prasy polonijnej i H. Hoovera. Na odbytym jesienią 1919 II Sejmie Wychodźstwa w Buffalo, dzięki staraniom S-ego uchwalono, by wesprzeć polską akcję na Górnym Śląsku finansowo i poprzez ułatwienie wyjazdu z USA Polakom, chcącym wziąć udział w plebiscycie. Dn. 10 I 1920 S. udał się do Polski, przywożąc upoważnienie WNP do wypłacenia 25 tys. dol. na rzecz Funduszu Plebiscytowego. Liczył na zainteresowanie rządu swym kolejnym projektem pożyczki i unieważnienie kontraktu z korporacją PIT. Rzeczywiście, rząd gotów był to uczynić, ale wówczas Dep. Stanu USA wymusił renegocjację umowy z PIT, grożąc, że dopóki sprawa ta nie zostanie uregulowana, Polska nie może liczyć na zezwolenie na nową pożyczkę. Na przełomie marca i kwietnia 1920 S. stanął na czele Głównego Komitetu «Daru Wielkanocnego», pomocy charytatywnej dla Polski (zebrano ok. 230 tys. dol.). Ponieważ o wycofaniu się Polski z umowy ze S-m zadecydował w dużej mierze Paderewski, epizod ten wpłynął na chwilowe rozluźnienie stosunków między nimi. Już jednak w kwietniu 1920 S. odwiedził dom Paderewskiego w Morges w Szwajcarii w towarzystwie duchownych polonijnych (m.in. ks. Władysława Zapały), by następnie udać się wspólnie do Rzymu, gdzie został przez Paderewskiego przedstawiony papieżowi Benedyktowi XV.
Dn. 22 VIII 1920 S. wezwał prezydenta Wilsona do «moralnego poparcia» Polski walczącej z Rosją sowiecką, Wilson jednak w przededniu nowej kampanii wyborczej apelu takiego nie wydał. W t.r. opublikował S. broszurę Poland, the Land of Promise (Chicago). Popsuły się w tym czasie jego stosunki z poselstwem polskim, które zamierzało przejąć organizację pomocy dla Polski z rąk WNP; dn. 15 X t.r. S. zaprotestował przeciw temu w liście do Lubomirskiego, zaś Oświadczenie WNP wydane tegoż dnia wezwało Polonię do utrzymania związków z WNP, a więc pośrednio do bojkotu poselstwa. W r. 1920 w Sprawozdaniu prezesa Rady Zarządzającej Wydziału Narodowego […] za czas od Sejmu w Detroit do Sejmu w Buffalo (Chicago 1920) S. mówił: «Organizując siły dla współpracy narodowej w tym kraju wolności [USA] nie mogliśmy i nie możemy nigdy zapominać, że ten kraj ma jednak swoją odrębną państwowość […]. Naczelna organizacja nasza musi być sprzęgnięta ściślej z amerykanizmem w jego duchu najszlachetniejszym i z zadaniami tutejszymi». Przestrzegał przed pochopnymi inwestycjami w «wątpliwe» przedsięwzięcia ekonomiczne w Polsce, słowem, coraz bardziej opowiadał się po stronie tych, którzy uważali, że Polonia zająć się winna własnymi, wewnątrz amerykańskimi sprawami. Wciąż wszakże zajmował się sprawami polskimi. Na przełomie l. 1920 i 1921 S. organizował wśród Polonii zbiórkę na sfinansowanie projektów malarskich Wojciecha Kossaka w USA (m. in. plafonów w ambasadzie polskiej). W r. 1921 zaangażował się w sprawę poparcia powstania na Śląsku. W maju t.r. przyjmował w imieniu WNP Stanisława Głąbińskiego i Stanisława Zielińskiego i na ich ręce złożył pisemną obietnicę wspierania endecji. W bliskich kontaktach pozostawał z Dmowskim; osobiście wsparł finansowo powstanie dziennika „Rzeczpospolita”, a w przemówieniu na III Sejmie Wychodźstwa w Pittsburghu (luty 1921) zabiegał o upoważnienie WNP do podjęcia akcji finansowania prawicy polskiej. Pozycja WNP jednak słabła ustawicznie i choć S. uzyskał na tymże Sejmie zgodę na przeobrażenie go w ciało stałe, już we wrześniu 1921 na zjeździe ZNP przegłosowano wycofanie się z WNP. S. został prezesem centrali zachodniej nowo zorganizowanego Amerykańskiego Komitetu dla Obrony Polski – zaprojektowanego jako ogólna reprezentacja Polonii w USA, prowadząca działalność propagandową na rzecz Polski. Nadal przekazywał niewielkie sumy środowiskom krajowym zbliżonym do Paderewskiego; pokrył też część deficytu „Rzeczypospolitej” i kosztów kampanii wyborczej Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodu w r. 1922. Możliwości finansowe S-ego w tym czasie uległy ograniczeniu z uwagi na straty, które poniósł jego bank w r. 1922 w wyniku paniki wywołanej przez pogłoski o niewypłacalności.
W kwietniu 1923 S. uczestniczył w IV Sejmie Wychodźstwa w Cleveland (Ohio), na którym poddał pod dyskusję pytanie o dalszą egzystencję i program WNP, ustąpił z jego prezesury, zachowując godność prezesa honorowego. W t.r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta. W kwietniu 1925, podczas kolejnego Kongresu Wychodźstwa Polskiego w Detroit, wygłosił przemówienie odzwierciedlające zmiany w postawie przywódców Polonii, koncentrujących się teraz na wewnętrznych zagadnieniach amerykańskich, a dystansujących od problemów Polski. W tym samym czasie, w imieniu ZNP, podjął poprzez Władysława Wróblewskiego, posła RP w Waszyngtonie, zabiegi o stuprocentową rewaloryzację wkładów Polonii w banku PKO. Rozporządzenie prezydenta RP w r. 1927 przyniosło pozytywne załatwienie tej sprawy. W poł. l. dwudziestych S. skoncentrował się na zarządzaniu swym bankiem. Posiadał on wówczas wkłady sięgające sumy 20,5 mln dol., lecz ponownie przeżywał trudności. Wkrótce poważna choroba serca i seria wyczerpujących operacji chirurgicznych załamała psychicznie S-ego. W tym czasie odsprzedał „Dziennik Narodowy” grupie z ks. Ludwikiem Grudzińskim na czele. Dn. 18 III 1928 popełnił samobójstwo; pochowany został na cmentarzu św. Wojciecha w Chicago. Był odznaczony poza wspomnianym Orderem Polonia Restituta, m.in. francuską Legią Honorową.
W r. 1928 ukazał się Słownik Smulskiego angielsko-polski i polsko-angielski słownik kieszonkowy, Oprac. T. M. Wilde (Chicago, III., przedruk: Norymberga 1945).
Żoną S-ego była od ok. r. 1900 Jadwiga (Harriet) Mikityńska (1876–1947), córka Ignacego i Franciszki Mikityńskich, absolwentka Chicago Musical College, uczennica Jana Reszki, występująca krótko jako śpiewaczka w Europie i USA. Miał z nią córkę Jadwigę (Harriet), zamężną Alford i syna Jana (Johna J.).
Northwerstern Trust and Savings Bank upadł po śmierci S-ego w pierwszych latach wielkiego kryzysu ekonomicznego, gmach przejął ZNP na swą drukarnię. Wydawnictwo «Smulski Publishing Co.» (od ok. r. 1920 połączone z wydawnictwem i drukarnią Władysława Dyniewicza) przeszło w r. 1928 w ręce Jana J. Chrzanowskiego, prezesa i redaktora naczelnego «The Polish National Publishing Co.» i wspólników.
S. był wysoko oceniany przez współczesnych. Paderewski w r. 1939 apelował do Polonii, by «dawny, wielki duch Smulskich […] odżył w całej pełni»; historyk polonijny Karol Wachtl, nazwał go «bezsprzecznie wybitnym, może najwybitniejszym typem dobrym Polaka-Amerykanina, umiejącego godnie godzić ideologię polską z amerykańską».
Polonica zagraniczne. Bibliografia za okres od września 1939 do 1959, W. 1991 III; Polskie czasopisma religijno-społeczne w XIX wieku, W.–L. 1988; Wepsiec J., Polish American Serial Publications 1842–1966. An Annotated Bibliography, Chicago, Ill. 1968; Bolek, Who’s Who in Polish America?; Słown. Pracowników Książki Pol., I; Who was Who in America, Chicago 1962 vol. 1 (błędne imię ojca); Nir R., Catalog of the Polish American Archives at Orchard Lake, Orchard Lake, Mich. 1996–9 I–III; – Biskupski M. B., American Polonia and the Ressurection of Independent Poland, 1914–1919, New Britain, CT 1989; Brożek A., Polonia amerykańska 1854–1939, W. 1977; Cohen L., Making a New Deal: Industrial Workers in Chicago, 1919–1939, Cambridge-New York 1990 s. 80, 231–2; Drozdowski M. M., Ignacy Jan Paderewski. W. 1979; Frančić M., Komitet Obrony Narodowej w Ameryce 1912–1918, Wr. 1983; Gąsiorowski W., 1910–1915. Historia Armii Polskiej we Francji, W. 1931; tenże, 1915–1916. Historia Armii Polskiej we Francji, Ł. 1939; Groniowski K., Polonia amerykańska a Narodowa Demokracja (1893–1914), „Kwart. Hist.” R. 79: 1972 s. 26, 28, 32, 41, 45, 48, 51, 53; Kantowicz E. R., Polish American Politics in Chicago 1880–1940, Chicago–London 1975; Kłossowski A., Na obczyźnie. Ludzie polskiej książki, W. 1984; Kozicki S., Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1964; Landau Z., Pierwsza polska pożyczka emisyjna w Stanach Zjednoczonych, „Zesz. Nauk. Szkoły Gł. Planowania i Statyst.” Nr 15: 1959 s. 59, 60, 64–5, 75; Leczyk M., Komitet Narodowy Polski a Ententa i Stany Zjednoczone 1917–1919, W. 1966; Małecka T., Kredyty i pożyczki Stanów Zjednoczonych Ameryki dla rządu polskiego w latach 1918–1939, W. 1982; Miąso J., Dzieje oświaty polonijnej w Stanach Zjednoczonych, W. 1970; Nir R., Szkice z dziejów Polonii, Orchard Lake, Mich. 1990; Olszewski A., Historia Związku Narodowego Polskiego, Chicago 1963 I–III; Orłowski J., Ignacy Jan Paderewski i odbudowa Polski, Chicago, Ill. 1940 II 42 (fot.), 45, 47, 53, 76, 92, 133–4, 137, 163, 211–12, 224, 227, 254, 260–3, 277, 283–4, 286; Orzechowski E., Teatr polonijny w Stanach Zjednoczonych, Wr. 1989; Osada S., Historia Związku Narodowego Polskiego, Chicago 1957 1267, 318 (fot.), 372, 379, 387, 394, 419, 436, 463, 479, 570–1, II 6, 61, 130, 140–1, 172, 202, III 148, 170–1, 176–7, 188, 196, 213, 216–17, 221, 260, 283, 295, 315, 329–30, 337–8, 340, 352–3 (dot. żony), 367, 374; tenże, Sokolstwo polskie, Pittsburgh, Pa. 1929 s. 31, 44; Pacyga D. A., Chicago. City of Neighbourhoods, Histories and Tours, Chicago 1986 s. 172; Parot J. J., Polish Catholics in Chicago, 1850–1920, DeKalb 1981; Pienkos D. E., For Your Freedom Through Ours: Polish American Efforts on Poland’s Behalf 1863–1991, New York 1991; tenże, One Hundred Years Young: A History of the Polish Falcons of America 1887–1987, Boulder–New York 1987; tenże, P.N.A.: Centennial History of the Polish National Alliance of the United States of America, Boulder–New York 1984; Piotrowski Z., Polski ruch socjalistyczny w Ameryce, w: W trzydziestą rocznicę. Księga pamiątkowa PPS, W. 1923 s. 257; Płygawko D., Sienkiewicz w Szwajcarii, P. 1986; Polonia amerykańska. Przeszłość i współczesność, Red. H. Kubiak, E. Kusielewicz, T. Gromada. Wr. 1988; Polonia wobec niepodległości Polski w czasie I wojny światowej, Red. H. Florkowska-Frančić, M. Frančić, H. Kubiak, Wr.–W. 1979; Radzik T., Polonia amerykańska wobec Polski, 1918–1939, L. 1990; tenże, Społeczno-polityczne aspekty stosunku Polonii amerykańskiej do Polski po I wojnie światowej, Wr. 1989; tenże, Stosunki polsko-żydowskie w Stanach Zjednoczonych Ameryki w latach 1918–1921, L. 1988; Wachtl K., Polonia w Ameryce. Dzieje i dorobek, Filadelfia 1944; Walaszek A., Reemigracje ze Stanów Zjednoczonych do Polski po I wojnie światowej, 1919–1924, Kr. 1983; Waldo A., Sokolstwo. Przednia straż narodu. Dzieje idei i organizacji w Ameryce, Pittsburgh 1953 I–II; Waldo A. L., Zarys historii literatury polskiej w Ameryce, Chicago, Ill. 1938 s. 24; Zamoyski J., Powrót na mapę. Polski Komitet Narodowy w Paryżu 1914–1919, W. 1991; – Arch. Paderewskiego, I–II; Chrzanowska-Schreiber H., Dzieje jednej instytucji wydawniczej, Chicago, Ill. 1959 IV 4, 12, 14, 18, 20, 22–3; Czyn zbrojny wychodźstwa polskiego w Ameryce. Zbiór dokumentów i materiałów historycznych, New York–Chicago 1957 (fot.); Garlicki A., Relacja Romana Dmowskiego o Lidze Narodowej, „Przegl. Hist.” T. 67: 1966 s. 429; Głąbiński S., Wspomnienia polityczne, Pelplin 1939 cz. 1 s. 513; Iciek A., Polacy w Ameryce, P. 1921 s. 22, 24; Kłos J., Na drugiej półkuli, P.–W.–Wil. 1929 II 481–2; Kongres wychodźstwa Polskiego w Ameryce. Odezwy, mowy, referaty, rezolucje, uchwały oraz urzędowy protokół odbyty 21–23 IV 1925 w Detroit, Mich.–Chicago 1925; Kossak W., Listy do żony i przyjaciół (1883–1942), Kr. 1985 II; Miłkowski Z., Opowiadanie z wędrówki po koloniach polskich w Ameryce Północnej, Paryż 1902 s. 140–2; Młynarski F., Wspomnienia, W. 1971; Paderewski I. J., Pamiętniki. 1912–1932, Spisała M. Lawton, Oprac. A. Piber, Kr. 1992; Pamiętnik jubileuszowy Z.N.P. 1880–1940, Chicago 1940 s. 84–5; Pamiętnik Kongresu Wychodźstwa, 21–23 kwietnia 1925, Chicago 1925; Pamiętnik wzniesienia i odsłonięcia pomników Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego, tudzież połączonego z tą uroczystością Pierwszego Kongresu Narodowego Polskiego w Waszyngtonie, D.C. […] w maju 1910 roku, Oprac. R. Piątkowski, Chicago, Ill. 1911 s. 66–8, 69 (fot.), 122, 125–6, 128, 141, 285–91; Polonia Stanów Zjednoczonych Ameryki 1910–1918. Wybór dokumentów, Wybrał M. M. Drozdowski, E. Kusielewicz, W. 1989; Protokół Sejmu IV Wychodźstwa Polskiego w Ameryce odbytego w dniach 16, 17, 18 kwietnia 1923 w Cleveland, Ohio, Chicago 1923; Protokół urzędowy z obrad Trzeciego Sejmu Wychodźstwa Polskiego w Pittsburghu, Pa., odbytego dnia 23, 24 i 25 lutego 1921, Chicago 1921; Przemówienia i sprawozdania z Sejmu Polskiego Wychodźstwa w Ameryce, odbytego w dniach od 26 do 30 sierpnia 1918, Chicago 1918; Rayzacher S., Komitet Obrony Narodowej w Ameryce, „Niepodległość” T. 12: 1935; Seyda M., Polska na przełomie dziejów, P. 1927–31 I–II; Sosnowski J. J., Prawda dziejowa 1914–1917, W. 1925; Włodek L., Na ziemi Waszyngtona, W.–Lw. [b.r.w.] II 66, 79–81; – „Gaz. Narod.” 1903 nr 105 s. 2; „Kraj” 1903 nr 22 s. 16, nr 32 s. 21; „Nowa Reforma” 1903 nr 112 s. 3; „Przegl. Pol.-Amerykański” 1912 s. 259–66; – Nekrologi z r. 1928: „Chicago Daily News” nr z 19 III, 20 III, „Chicago Tribune” nr z 19 III i 20 III, „Dzien. Chicagowski” nr z 19 III; – Arch. Muz. Pol. w Ameryce przy Zjednoczeniu Pol. Rzymsko-Katol. w Chicago: Papiery WNP, Zbiory L. T. Walkowicza; – Mater. Red. PSB: Florkowska-Frančić H., Amerykańska misja Jana Rozwadowskiego (Jordana) w 1916 r. Polityka i pieniądze (mszp.).
Andrzej Piber i Adam Walaszek