Opaliński Jan Karol h. Łodzia (1642–1695), kasztelan poznański. Był synem Krzysztofa, woj. poznańskiego (zob.), i Teresy Konstancji z Czarnkowskich, bratem Piotra Adama (zob.). Starosta osiecki i międzyłęski w r. 1672 – po scedowaniu przez teścia tych królewszczyzn, położonych w Prusach Królewskich. Podczas elekcji 1674 r. oddał głos na Jana III. Posłował na sejm 1683 r. Kasztelanem poznańskim mianowany był w r. 1687, z urzędu patronował w r. 1689 objęciu starostwa grodowego wałeckiego przez swojego krewniaka, 16-letniego Adama Opalińskiego, wojewodzica łęczyckiego. We Włoszakowicach wzniósł przed r. 1660 kościół z legatu sługi ojcowskiego Mikołaja Tarnowieckiego. Z dokonanego w r. 1667 działu z bratem wziął miasta Sieraków i Szubin z przyległymi wsiami oraz część dóbr tuliszkowskich. Klucz szubiński sprzedał w r. 1674 Adamowi Konarzewskiemu. Po śmierci starszego brata Piotra Adama dostały mu się i Włoszakowice. Z jezuitami wałeckimi procesował się długo o czynsze zaległe od sum na Sierakowie. Dla Holendrów we wsi Bukowcu koło Sierakowa wydał w r. 1692 przywilej zezwalający im uczyć dzieci w izbach mieszkalnych, nie mieli bowiem zezwolenia na budowę szkoły. Po pastora pozwolił im jeździć tylko w wypadku konieczności. Chrzty i śluby nakazał odprawiać w Sierakowie w kościele katolickim i dawać temuż pewne świadczenia w naturze. Zmarł 26 III 1695, pochowany został w Sierakowie.
Żoną O-ego była zaślubiona w r. 1672 Zofia Anna Czarnkowska, córka Adama Uriela (zob.), zmarła we Wrocławiu 8 XII 1701. Jedyna córka ich Katarzyna w r. 1698 została żoną późniejszego króla Stanisława Leszczyńskiego, którego pozycję bardzo wzmocnił wielki posag Katarzyny (zob. Katarzyna Opalińska).
Grobowiec dla O-ego i jego żony ufundował w kościele w Sierakowie w r. 1748 Franciszek Radzewski z żoną z Czarnkowskich.
Portrety O-ego i jego żony na grobowcu w Sierakowie; – Dworzaczek; Niesiecki; Uruski; Żychliński; Czaplewski, Senatorowie Prus Król.; – Aus dem Posener Lande, P. 1907 II nr 10; Cieplucha Z., Z przeszłości ziemi kościańskiej, Kościan 1929 s. 233; Dzieje Wpol., I; Forst-Battaglia O., Wywód przodków Marii Leszczyńskiej, Lw. 1913, „Roczn. Tow. Herald.” T. 4: 1913; Łukaszewicz J., Krótki opis historyczny kościołów… w dawnej diecezji poznańskiej, P. 1859 II 314, 442, 443; – Historia Residentiae Walcensis Societatis Iesu, Wyd. M. Rohwerder, Köln–Graz 1967; Listy Krzysztofa Opalińskiego do brata Łukasza, Wyd. R. Pollak, W. 1959; Vol. leg., V 149; – AGAD: Zapisy Trybunału Piotrkowskiego 35 s. 116 (obecnie nie istnieją); Arch. Klaszt. Bernardynów w Kr.: Nekrolog bernardynów sierakowskich, Bern. W. 60; Arch. Państw. w P.: Kalisz Grodz. 300 k. 9, Kcynia Grodz. 48 k. 74v., Nakło Grodz. 59 k. 696v., 87 II k. 26v., Poznań Grodz. 50 k. 739, 51 k. 269, 52 k. 442, 320 IV k. 284, 286, 329 k. 108, Wschowa Grodz. 13 k. 257, 61 k. 683, 66 k. 31v., 210, 383, 100 k. 47, 102 k. 87v.; Uniw. Warsz.: rkp. 44 (Księga rodzinna Opalińskich).
Włodzimierz Dworzaczek