Koniecki (Konecki) Jan h. Odrowąż (zm. 1580), podskarbi, następnie ochmistrz dworu Anny Jagiellonki. Ur. w średnio zamożnej rodzinie należącej do gałęzi Odrowążów, osiadłej nieprzerwanie od w. XII w Opoczyńskiem. Ojciec K-ego Hieronim, dziedzic Końskich, zmarł 28 IV 1564 r., o czym wiadomo z renesansowego nagrobka ufundowanego w kościele parafialnym tejże wsi przez syna Jana. Z rodzinnych dóbr K. zatrzymał jedynie Kuźnice koło Końskich, dzierżone wspólnie z bratem Kasprem, plebanem w Końskich, Miastkowie i Kolnie. K. w młodym wieku wszedł do służby Hieronima Modliszewskiego, starosty łomżyńskiego, sąsiada Konieckich w Opoczyńskiem (najpóźniej w 1555), skąd wzięty na warszawski dwór królowej Bony, po wyjeździe starej królowej pozostał przy królewnach Annie i Katarzynie. W r. 1559 zaliczony w poczet dworzan królewskich (14 VI), nadal służąc królewnom, nie opuścił i wówczas Mazowsza. Od r. 1563, jeśli już nie wcześniej, pełnił obowiązki podskarbiego przy Annie Jagiellonce. Jak wskazują dwie księgi rachunków z l. 1563 i 1564 (z inicjałami JK na oprawie i uwierzytelnione podpisem podskarbiego), przez jego ręce przechodził wówczas całokształt wydatków królewny. W późniejszych latach Anna zlecała pewne wypłaty wprost ekonomom mazowieckim, zatrzymując dla K-ego prowadzenie rachunków na utrzymanie dworu. K. jako podskarbi Anny dostawał 224 fl. rocznie. Pensji 200 fl., otrzymywanej jako dworzanin królewski i zabezpieczonej na starostwie łomżyńskim, zrzekł się w r. 1565 dostawszy w dożywocie Miastków z tegoż starostwa. W r. 1569 nadano mu starostwo nurskie z miastami Nur i Ostrowia (trzymał je do maja 1576). W rok później został wojskim łomżyńskim.

R. 1572 otworzył nowy okres w życiu K-ego. Po śmierci Łukasza Nagórskiego, ochmistrza dworu królewny Anny, przejął jego obowiązki (wkrótce po 1 VI 1572). Podczas obu bezkrólewi nie odstępował Infantki. Posiadając pełne jej zaufanie używany był w wielu misjach i załatwiał wiele drażliwych niejednokrotnie spraw. Jesienią 1572 r. jeździł do Tykocina pieczętować skarby Zygmunta Augusta pieczęcią Anny i dopilnować przeniesienia zwłok królewskich z piwnic do wielkiej sali zamku. W styczniu 1573 r. posłował od Infantki na konwokację, oczyszczając przed senatem i posłami swą panią z niesłusznych podejrzeń. Królewna wysłała go również na sejm elekcyjny, na którym 17 IV przypominał o należnym jej spadku po zmarłym bracie. Kiedy Henryk Walezy wybrany królem polskim nie kwapił się z wykonaniem testamentu Zygmunta Augusta, K. 14 III 1574 r. znów przemawiał imieniem Anny do posłów zebranych w Krakowie na sejmie koronacyjnym. W r. 1575 woził listy od Infantki do senatorów na zjazd w Stężycy, skarżąc się (21 V) przed zgromadzonymi na przeszkody stawiane przez wielkorządcę krakowskiego Justusa Decjusza przy budowie pomników Zygmuntów w kaplicy na Wawelu. Po wyborze Anny i Stefana Batorego ostrzegał wiernych im senatorów o ruchach stronników cesarskich na Mazowszu. Po przyjeździe nowego króla pośredniczył (kwiecień 1576) w rozmowach między nim, Anną oraz sejmem w sprawie zrzeczenia się przez królową spadku po bracie. Na jej prośbę i za wstawieniem się izby poselskiej Batory nadał K-emu w maju 1576 r. starostwo łomżyńskie, faktycznie trzymane przez niego już od 1 I t. r. Z objęciem starostwa złożył urząd wojskiego łomżyńskiego. Wcześniej, w r. 1574 otrzymał ze starostwa zakroczymskiego Kazuń i Grochole. Nie wiadomo natomiast, czy młyn «in Hnieribka» w woj. ruskim posiadał w r. 1580 starosta łomżyński, czy też jakiś inny Koniecki. K. w dzierżonych królewszczyznach prowadził ekstensywną gospodarkę, przeprowadzając pomiary i powiększając areał folwarczny kosztem kmiecego. W budynkach starostwa dokonywał niezbędnych napraw, m. in. w r. 1579 przerabiał dwór w Łomży na przyjazd królewski. Obowiązki ochmistrza dworu królowej pełnił do śmierci. Jeszcze 8 I 1580 r. jej imieniem przemawiał na sejmie w Warszawie. Zmarł wkrótce potem (przed 15 VI).

K. żenił się trzykrotnie, nie pozostawił jednak żadnego potomstwa. Przed 31 XI 1568 r. pojął Barbarę Taszycką, pannę z fraucymeru Anny Jagiellonki, córkę pisarza ziemskiego krakowskiego Jana. W r. 1574 ożenił się z Anną Przerembską, córką kasztelana rozpierskiego Wincentego, a bratanicą prymasa Jana. Ostatnia żona, Katarzyna Leszczyńska, córka starosty radziejowskiego Rafała, wniosła mu odziedziczone po pierwszym mężu Wacławie Ostrorogu 3 wsie w woj. poznańskim: Baworów, Pamiątkowo i Radzim. Nie wiadomo, czy te kolejne koligacje z rodzinami wpływowymi w różnych prowincjach Korony K. wykorzystywał do interesów Anny Jagiellonki. K-ego określiła jedna z dam dworu Anny jako człowieka «niezbyt mądrego». Musiał jednak być dosyć obrotnym, umiał przemówić «eleganti oratione». Oddany ostatniej Jagiellonce, przedstawiał typ wiernego służebnika wygasającej dynastii.

Boniecki; Dworzaczek, Genealogia, tabl. 119; Niesiecki; Paprocki; Uruski; Katalog zabytków sztuki w Polsce, Województwo kieleckie. Powiat konecki, W. 1958 III z. 5; – Bartoszewicz J., Anna Jagiellonka, Kr. 1882 s. 123, 128, 139, 148, 155, 164, 278, 297, 443, 457, 474; Godlewska D., Dzieje Łomży, W. 1962; Górski K., Ród Odrowążów w wiekach średnich, Kr. 1927; Szujski J., Ostatnie lata Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki, Kr. 1878 s. CXCV; – Akta Metryki Kor.; Księgi podskarbińskie; Materiały do historii stosunków kulturalnych w XVI w., Wyd. S. Tomkowicz, Kr. 1915; Matricularum summ., IV nr 10408, V nr 3758, 3884, 3885, 3890, 4162, 9591, 10074; Orzelski, Bezkrólewia ksiąg ośmioro; Pawiński A., Małopolska, W. 1886 s. 285; tenże, Wielkopolska, W. 1883 s. 9, 16, 31; Przezdziecki, Jagiellonki, III 226, IV 13, 17, 29, 269, 287; Regestra thelonei aquatici Wladislaviensis, Ed. S. Kutrzeba, Kr. 1915; Starowolski, Monumenta Sarmatarum; – AGAD: Arch. Skarbu Kor. Dz. XLIV 13 (f. 74) Dz. LVI Ł. 3 II, III, Rachunki królewskie 194, 202, 217 (f. 2v. 30, 45v.), Metryka Kor. 114 (f. 14, 18).

Andrzej Tomczak