INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Licheński (Lichiński) h. Godziemba      Jan z LICHENIA, Wojewoda Brzeski kujawski - wśród świadków dok. królewskiego wyst. w Piotrkowie 16 grudnia 1438 - Bibl. Czartoryskich - sygn.: 435 Perg., vol. II/65 - Muz. Nar. w Krakowie - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl - rubrykacja iPSB.

Jan Licheński (Lichiński) h. Godziemba  

 
 
Biogram został opublikowany w 1972 r. w XVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Licheński (Lichiński) Jan h. Godziemba (zm. 1448 lub 1449), wojewoda brzeski-kujawski. Ur. przed r. 1390, najpewniej był synem łowczego kaliskiego Dersława z Lichenia (Licheń Stary w pow. konińskim we wschodniej Wpol.) i jego żony Hanny. W r. 1405 zapisał się na Uniw. Krak., nie wiadomo, czy ukończył studia. W (lub przed?) r. 1411 objął po Wojciechu Jastrzębcu grodowe starostwo konińskie; utracił je w r. 1413 na rzecz Wojciecha Malskiego. W l. 1412–22 występował także z tytułem cześnika kaliskiego (pozn.?). W r. 1422 otrzymał kasztelanię śremską. W r. 1423 był też tenutariuszem należącego do biskupa lubuskiego klucza dóbr Kazimierz Biskupi pod Koninem. Pozostawał w bliskich stosunkach ze stryjem i zapewne protektorem Andrzejem Łaskarzem (zob.). W styczniu 1424 r. miał bawić wraz z Łaskarzem w Rzymie w antykrzyżackim poselstwie od Władysława Jagiełły do papieża. Po śmierci biskupa (1426) odziedziczył jego majątek Gosławice z zamkiem i przyległościami. W t. r. posłował wraz z Januszem Kościeleckim i Władysławem Oporowskim do wielkiego mistrza krzyżackiego.
Wiosną 1430 r. (przed 3 V) otrzymał urząd wojewody brzeskiego. W t. r. podpisał na czele rycerstwa kujawskiego przyrzeczenie obioru na tron polski jednego z synów Władysława Jagiełły po śmierci starego króla (dokument w „Cod. Pol.”, II nr 576 pod datą 1433 r.). W najbliższych latach L. rozwinął znaczną aktywność w radzie królewskiej. W grudniu 1430 r. uczestniczył w delegacji wysłanej przez zjazd w Warcie do ks. Świdrygiełły z żądaniem uwolnienia króla Jagiełły uwięzionego na Litwie. W r. n. posłował tam ponownie, domagając się zwrotu Polsce Podola. Był członkiem kilkuosobowej rady wojennej kierującej wyprawą łucką Jagiełły jesienią 1431. Wystąpił jako asesor sądu w sprawie o zniesławienie królowej Sonki przez Jana Strasza z Kościelnik. Jesienią 1432 jeździł ze Zbigniewem Oleśnickim na Litwę, celem osadzenia Zygmunta Kiejstutowicza na tronie wielkoksiążęcym. Wiosną 1433, przed wojną krzyżacką, był L. członkiem delegacji polskiej na zjazd w Słońsku pod Raciążem (którego strona krzyżacka nie obesłała).
Jeszcze za życia Władysława Jagiełły otrzymał starostwo brzeskie (przed 4 III 1434). W lipcu 1434 należał do dostojników koronnych, którzy poręczyli za młodocianego Władysława Jagiellończyka, że po dojściu do lat sprawnych potwierdzi przywileje kor. Następne półtora roku spędził L. na negocjacjach z Krzyżakami, będąc, wraz z podkanclerzym Wincentym Kotem, głównym twórcą pokoju zawartego w Brześciu 31 XII 1435; w początkach 1436 r., po ratyfikacji dokumentu pokojowego przez stronę polską, jeździł L. z Kotem do Prus dla odebrania przysięgi od wielkiego mistrza. Za panowania Władysława III, na przełomie 1438 i 1439 r., utracił starostwo brzeskie na rzecz kaszt. inowrocławskiego Mikołaja ze Ściborza. W latach następnych brał udział w większości sejmów walnych i sejmików kujawskich. Po klęsce warneńskiej wybrany został na sejmie piotrkowskim w sierpniu 1445 członkiem delegacji do Kazimierza Jagiellończyka na Litwę z żądaniem przyjęcia przez królewicza korony polskiej; 5 X t. r. był u Kazimierza w Grodnie. Uczestniczył jeszcze w sejmie piotrkowskim w marcu 1446; 3 V 1447 wraz z innymi panami wielkopolskimi zawierał w imieniu króla-elekta pokój z miastami śląskimi: Wrocławiem, Namysłowem i Środą Śląską. W latach następnych nie brał żywszego udziału w życiu publicznym, być może odsunięty od wpływów przez młodego króla.
L. żył jeszcze 15 X 1448 r.; 31 X 1449 r. występuje wdowa po nim Anna (wg Uruskiego z Sieroszewa). Pozostawił znaczny klucz dóbr ziemskich w pow. konińskim: Gosławice (gdzie za życia L-ego konsekrowano w r. 1444 okazały kościół, jeden z nielicznych w Polsce gotyckich kościołów z nawą na planie ośmioboku z prostokątnym dwuprzęsłowym prezbiterium, oraz erygowano mansjonarię) z zamkiem i 11 przyległymi wsiami oraz królewskim lasem Czerniec. Dobra te przeszły na jego synów: Andrzeja Łaskarza, Jana, Aleksandra i Wojciecha. Andrzej (kanonik gnieźnieński, zm. 1454) i Jan rozpoczęli w r. 1433 studia na Uniw. Krak. Pozostali synowie L-ego, żyjący po śmierci ojca początkowo w niedziale majątkowym, nie wyróżnili się w życiu publicznym.

Korytkowski, Prałaci gnieźn., II 444 5; Boniecki; Uruski; Fedorowicz, Dostojnicy i urzędnicy; Gąsiorowski A., Urzędnicy wielkopolscy 1385–1500, Spisy, P. 1968; Katalog zabytków sztuki w Polsce, W. 1952 V z. 8 s. 4; – Acta capitulorum, II; Album stud. Univ. Crac., I 21, 81; Cod. epist. saec. XV, I–III; Cod. Pol., II; Długosz, Historia, IV–V; Kod. Mpol., IV; Kod. Wpol., V; Łaski, Liber benef., I 229, 232; Pawiński A., Sejmiki ziemskie, W. 1895 dod. s. XXXIII–XXXV, XXXIX, XLIV; Przyczynki do dziejów polskich z Archiwum miasta Wrocławia, Wyd. A. Mosbach, P. 1860 s. 99; Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198–1525, Göttingen 1948–50 I nr 4396, 6816, 6817, 6843, 6926, 7082,7095, 7121, II nr 2372, 2373, 2386, 2393, 2399, 2405; Starod. prawa pol. pomn., II nr 2341, 2346, 2347, 2391, 3193; – AGAD: księgi Brześć terr. 5 f. 9, 30, 38, Brześć castr. 1 a s. 22; Arch. Państw. w P.: księgi Kr. 1 f. 9v.–10, Konin Ziem. 1, saepe, Ziem. 2 f. 109v.–110v., Ziem. 3 f. 46v., 84, 211, Ziem. 4 f. 85v., 104, 136v., 160v.–161v., 164v., 209v., Kalisz Ziem. 5 f. 250v., Pyzdry Ziem. 7 f. 213v.
                                                                                                                                                                                                                                Antoni Gąsiorowski

 

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.