Plater Jan Ludwik h. własnego (zm. 1736), wojewoda inflancki. Był synem Jana Andrzeja (zob.) i Ludwiki Marii z Grothusów, bratem Ferdynanda Fabiana (zob.). W r. 1698 został mianowany cześnikiem inflanckim, w r. 1700 był pod Olkienikami. Po bracie Janie Andrzeju objął przed 15 V 1708 starostwo dyneburskie. Był posłem z Inflant na walną radę warszawską w r. 1710 i podpisał poparcie generalnej konfederacji sandomierskiej. Posłował na sejm grodzieński 1718 r. W latach następnych prawdopodobnie nie przejawiał większej aktywności, niewiele również wiadomo o jego powiązaniach politycznych. Kontaktował się wtedy z hetmanem w. kor. Adamem Mikołajem Sieniawskim i jego żoną Elżbietą, w korespondencji z którymi określał się jako «… z dawna wielkiemu imieniowi i prześwietnemu domowi… konsekrowany sługa…». Załatwiał rozmaite sprawy hetmańskie na sejmiku dyneburskim. Był posłem na sejm grodzieński 1729 r. Jakkolwiek określano go jako «zaciętego stronnika Leszczyńskiego» (G. Manteuffel), wydaje się, że w czasie bezkrólewia po śmierci Augusta II należał do obozu saskiego. Na początku września 1734 przeprowadził na sejmiku inflanckim wybór koniuszego lit. Udalryka Radziwiłła na posła na sejm pacyfikacyjny w Warszawie. Dn. 17 XI 1735 otrzymał po zmarłym w Królewcu Antonim Morsztynie województwo inflanckie. Cieszył się autorytetem wśród szlachty inflanckiej, jakkolwiek trudno przypuszczać, aby pompatyczne określenia Jana Augusta Hylzena («mąż z bystrego rozumu, gładkiej na podziw wymowy i ze wszelkich cywilnych i politycznych przymiotów niezrównany», «nieporównany wódz i gospodarz, ojciec i opiekun prowincji naszej») nie były, do pewnego przynajmniej stopnia, podyktowane względami rodzinnymi. Nie wydaje się również, aby jego twórczość literacka wyrastała ponad przeciętność, chociaż wg opinii współczesnych był człowiekiem wykształconym, chętnie chwytającym za pióro. Jego Modlitwy do Przenajświętszej Trójcy… (W. 1857) stanowić miały jedynie część obfitej rzekomo spuścizny literackiej.

P. zgromadził dość znaczny majątek. Był właścicielem Indrycy, w której w r. 1698 ufundować miał drewniany kościół, dóbr Ruhenthal, Warnowicze, Hoftenburg, Nejborn (Neu Born). Od r. 1702 dzierżył królewszczyznę Osuń koło Dyneburga; posiadać miał również inne nadania na terenie Inflant. W maju 1732 sprzedał dobra Gross Schwirkeln Hermannowi Ernestowi von Bruggen. Dn. 25 I 1729 nabył od Jana Ansgarego i Teresy Czapskich za 14 000 talarów bitych dobra Kombulmujża (Frejtagshof) i Krasław (majątek wraz z miastem), rozbudowany przez jego syna Konstantego Ludwika. P. zmarł najprawdopodobniej w listopadzie 1736. Jego pogrzeb odbył się u misjonarzy wileńskich w marcu 1737.

Z małżeństwa z Rozalią z Brzostowskich (zm. prawdopodobnie w r. 1746), kasztelanką trocką, miał synów: zmarłego bezpotomnie Konstantego Józefa (1715–1744), Ferdynanda Ludwika (Konstantego?, 1717?– III 1735), pochowanego prawdopodobnie w kościele Jezuitów w Warszawie, Ignacego, zmarłego bezpotomnie przed r. 1744, Konstantego Ludwika (zob.), oraz córki: Konstancję (zm. 1792?), żonę woj. mińskiego Jana Augusta Hylzena (zob.), Joannę Magdalenę (1725–1810), Marię Alojzę (1729–1802) – benedyktynki wileńskie, Józefę (zm. 1778), żonę Tadeusza Burzyńskiego woj. mścisławskiego (zob.), Magdalenę, oraz dziecko nie znane z imienia.

Portrety P-a i jego żony znajdowały się w Krasławiu – wg nich wykonano miniatury, które znajdują się w zbiorach Tadeusza Plater-Zyberka w Valduc w Belgii (reprod. w: Konarski Sz., Platerowie, Mater. do biogr., geneal. i herald. pol. IV); – Estreicher, XXIV; Szwedowska J., Muzyka w czasopismach polskich XVIII wieku, okres saski 1730–64, Kr. 1975; Bartoszewicz J., Znakomici mężowie polscy w XVIII w., Pet. 1856 II 206 n.; Słown. Geogr., (Indryca, Neu Born, Warnowicze, Krasław); Niesiecki; Uruski; Żychliński; Wolff, Senatorowie W. Ks. Lit.; – Manteuffel G., Inflanty polskie, P. 1879 s. 75, 86; tenże, Krasław, W. 1901 s. 7 n., 26; tenże, Nieco z dziejów dawnego księstwa inflanckiego i wybitniejszych postaci tego województwa od XVII do XIX stulecia, s. 17; tenże, O starodawnej szlachcie krzyżacko-rycerskiej na kresach inflanckich, Lw. 1912 s. 39; Załęski, Jezuici, IV cz. 3; Zielińska T., Magnateria polska epoki saskiej, Wr. 1977; – Diariusz Walnej Rady Warszawskiej, Wil. 1928; Hylzen J. A., Inflanty, Wil. 1750 II 22–3; Istoričeskije Iuridičeskije Materialy, XXXI 421, 428; Korespondencja Józefa Andrzeja Załuskiego, Wr. 1967; Teka Podoskiego, III 306, VI 96; Vol. leg., VI 204; Zawisza K., Pamiętniki…, Wyd. J. Bartoszewicz, W. 1862 s. 350; – AGAD: Arch. Platerów z Antuzowa sygn. 10, Arch. Radziwiłłów, Dz. V nr 11824, 11827, Metryka Lit. Księga Wpisów 149 k. 507; B. Czart.: rkp. nr 5915, nr 29902–29904.

Andrzej Link-Lenczowski