Pieniążek Jan (1881–1963), działacz ruchu ludowego i społeczny, poseł na Sejm. Ur. 10 VI w Mokrej Stronie w pow. przeworskim, w rodzinie chłopskiej, był synem Wojciecha i Małgorzaty z Kotlińskich. Ukończył 4-klasową szkołę ludową. Służył następnie przez 7 lat w armii austriackiej jako wachmistrz w 6 p. kawalerii. Zmobilizowany w czasie pierwszej wojny światowej, prowadził tajną działalność niepodległościową. Później przyczynił się do zorganizowania kompanii z pow. przeworskiego, która brała udział w walkach o Lwów w l. 1918–19. Jeszcze przed wojną P. rozpoczął pracę polityczną i społeczną. Był sekretarzem kółka rolniczego, członkiem rady powiatowej, członkiem rady nadzorczej Stowarzyszenia Kółek Rolniczych. Działał też jako członek Tow. Szkoły Ludowej. Zbliżył się do ludowców i został członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL), a następnie PSL-«Piast» i był prezesem Rady Powiatowej PSL-«Piast» w Przeworsku. W r. 1919 został wybrany na posła do Sejmu Ustawodawczego w okręgu 45: miasto i powiat Jarosław-Przeworsk z listy PSL-«Piast». Był posłem również w kadencjach 1922–7 i 1928–30, wybierany z okręgu 47 (Rzeszów, Jarosław, Przeworsk, Łańcut, Nisko) z tej samej listy. W Sejmie przejawiał ożywioną działalność w Komisjach: Budżetowej, Wojskowej, Ochrony Pracy i Skarbowej. P. przez dłuższy czas popierał linię polityczną Wincentego Witosa, z którym łączyła go przyjaźń. Uważał się za przedstawiciela interesów chłopskich; sam był zamożnym rolnikiem (miał 30-morgowe gospodarstwo). Wielokrotnie zabierał głos na plenum Sejmu i w Komisjach sejmowych oraz podczas obrad klubu parlamentarnego PSL-«Piast», broniąc chłopów przed nadmiernymi – jego zdaniem – podatkami, zwłaszcza gruntowymi. Krytykował Kasy Chorych i przymusowe ubezpieczenie społeczne jako godzące w interesy chłopskie. Po zamachu majowym 1926 r. występował przeciwko rządom sanacyjnym, wielokrotnie domagał się głosowania w Sejmie za votum nieufności dla rządu, wzywał do zjednoczenia ruchu ludowego.
Zaangażowany żywo w sprawy stronnictwa, był P. w l. 1919–30 prezesem zarządu powiatowego PSL-«Piast» w Przeworsku, w l. 1921–4 członkiem Rady Naczelnej (RN) PSL-«Piast», a w l. 1926–8 członkiem prezydium klubu parlamentarnego PSL-«Piast». Wchodził też w l. 1926–31 do Zarządu Głównego PSL-«Piast». W l. 1927–31 był znów członkiem RN PSL-«Piast», a po zjednoczeniu stronnictw ludowych w r. 1931 został członkiem RN Stronnictwa Ludowego; funkcję tę pełnił do r. 1933. P. wielokrotnie występował na wiecach i kongresach PSL-«Piast». M.in. reprezentował PSL-«Piast» na kongresie PSL-«Lewicy» 27 VIII 1922 w Rzeszowie, kiedy to PSL-«Lewica» miała połączyć się z «Piastem». P. podkreślał zawsze swoją chłopskość i występował nawet w r. 1927 do Witosa z petycją, że we władzach PSL-«Piast» jest za mało chłopów i trzeba przeprowadzić zmiany, zwalczał natomiast «Wici», zarzucając im komunizowanie. Na procesie brzeskim był świadkiem obrony Witosa, zwracał wówczas uwagę na znaczenie PSL-«Piast» jako czynnika wychowującego chłopów w duchu patriotycznym. Jeszcze w r. 1936 P. chciał zorganizować wysłanie petycji do marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego o ułaskawienie Witosa.
W wyborach w r. 1930 P. kandydował do Sejmu RP, lecz lista Centrolewu, z której był wysunięty, została unieważniona. P., który w latach trzydziestych nie odgrywał już większej roli na arenie politycznej, być może dlatego właśnie wstąpił w r. 1938 do Obozu Zjednoczenia Narodowego i został w r. 1938 wybrany na posła do Sejmu w okręgu 79: Przeworsk-Łańcut. Ta wolta polityczna nie jest zupełnie zrozumiała i była zaskoczeniem dla wszystkich. Był też P. w latach międzywojennych przez długi czas (1920–34) wójtem gminy Mokra Strona, udzielał się w wielu organizacjach gospodarczych i społecznych, m.in. jako członek zarządu Banku Ziemi Przeworskiej, Małopolskiego Tow. Rolniczego, wiceprezes Okręgowego Tow. Rolniczego, członek powiatowego wydziału samorządowego w Łańcucie, zastępca członka wydziału Rady Wojewódzkiej. Po drugiej wojnie światowej P. nie brał już udziału w życiu politycznym. Zmarł 28 IV 1963 w Mokrej Stronie.
W małżeństwie z Ewą z Koniecznych (1890–1960) P. miał ośmioro dzieci, m.in.: Stanisława (ur. 1908), Jana (1909–1961), Józefa (ur. 1911), Zofię (ur. 1912) i Katarzynę (ur. 1914).
Giza, Władze stronnictw lud., s. 590–600, 628; Izby Ustawodawcze, „Przekrój” 1939 (fot.); Mościcki-Dzwonkowski, Parlament RP 1919–27 (fot.); Rzepeccy, Sejm i Senat 1922–7, s. 295 (fot.), 296, 465, 467, 469; Rzepeccy, Sejm i Senat 1928–33, s. 98 (fot.), 99, 207, 214; Rzepecki, Sejm 1919, s. 208 (fot.), 209, 274, 280, 285; [Zieleniewski L.] Scriptor, Sejm i Senat 1938–1943, W. 1939; – Bełcikowska A., Stronnictwa i związki polityczne w Polsce, W. 1925 s. 206, 207, 666; Fołta W., Ruch ludowy w Przeworskiem, W. 1975; Ruch ludowy na Rzeszowszczyźnie, L. 1967; Szaflik J. R., Polskie Stronnictwo Ludowe Piast 1926–1931, W. 1970; – Klub parlamentarny PSL–Piast 1926–1931. Protokoły posiedzeń, W. 1969; Proces 11 więźniów brzeskich przed Sądem Okręgowym w Warszawie, Cieszyn 1932 s. 197; Spraw. stenogr. Sejmu, 1919–30; Witos W., Moja tułaczka, W. 1967; tenże, Moje wspomnienia, Paryż 1965 III; Wspomnienia weteranów ruchu ludowego, W. 1968; – Informacje urzędu parafialnego z Przeworska.
Krzysztof Dunin-Wąsowicz