Rakowski Jan h. Trzywdar (zm. 1629), poseł na sejmy, podkomorzy wiski. Był synem star. wiskiego Jana (zob.) i Doroty z Oborskich, bratem Mikołaja (zob.) i Wojciecha (zob.).
Działalność sejmikową rozpoczął R. u boku ojca i starszego brata Wojciecha; posłował na któryś z sejmów przed r. 1606. T. r. ojciec scedował nań dwa wójtostwa w Radziłowie i Rudniku za konsensem Zygmunta III, a brat Wojciech wstawiał się za nim do króla, zalecając go do jurydyki wiskiej «jako tego, który i w Inflanciech a swym kosztem przez czas niemały służeł. Więc się też już i w szkole poselskiej ćwiczeł, żonaty i lata swe w dobrym ćwiczeniu trawieł w dobrym postanowieniu…». Wobec skutecznej kontrakcji u króla stronnictwa przeciwnego Rakowskim, nie otrzymał on jednak tej jurydyki. Dn. 6 II 1613 obrano go posłem na sejm warszawski z ziemi wiskiej. Zalecono go również do komisji pruskiej w celu rozgraniczenia posiadłości koronnych z Prusami Książęcymi. Rzeczywiście R-ego powołano do tej komisji z izby poselskiej i stąd miał 8 X t. r. wraz z innymi komisarzami stawić się «do słupa murowanego między Prostkami i Boguszami, przy granicy podlaskiej będącego», na rozmowy z deputatami elektorskimi. Na sejmiku przedsejmowym w Wiznie 20 XI t. r. podpisał protest sztachty przeciwko star. wiskiemu Stanisławowi Grajewskiemu. Cieszący się dużym poparciem szlachty wiskiej, R. został 18 III 1616 ponownie obrany posłem na sejm. Nie uczestniczył w sejmiku wiskim 23 IX 1620, ale w jego imieniu protestował jego sługa Baltazar Chełchowski przeciwko wyborowi na posła na sejm walny sędziego ziemi wiskiej Jana Kuczewskiego. W r. 1621 R. był obecny na sejmiku 14 VI, a następnie przedsejmowym 27 VII, na którym został obrany posłem na sejm. T. r. (2 XII) obrano go, wraz z star. wiskim Mikołajem Kossakowskim, posłem od szlachty wiskiej do Zygmunta III, aby przedstawili stanowisko sejmiku względem podjętej uchwały 1 poboru łanowego «na zapłacenie żołnierza, który służył przeciwko Turkowi». Mieli także domagać się ponownego wyznaczenia komisji «pruskiej», która dotąd nie doszła, a także dopuszczenia rycerstwa wołoskiego do ćwierci darownej. W roku 1625 R. był obecnym na obydwu sejmikach ziemi wiskiej w dn. 1 IV i 16 XII (przedsejmowym). W 1. poł. r. 1626 został podkomorzym wiskim; z tytułem tym uczestniczył w sejmiku swej ziemi 7 IX t. r. W r. 1627 marszałkował sejmikowi przedsejmowemu wiskiemu (31 VIII) i został na nim obrany posłem na sejm. Na sejmiku tym wraz z innymi Rakowskimi: Stanisławem, komornikiem ziemi wiskiej, Andrzejem i Janem z Olszyn ponownie postulował konieczność zwołania komisji «pruskiej». W r. 1628 R. dwukrotnie wziął udział w obradach sejmiku ziemi wiskiej, najpierw w przedsejmowym 5 VI, następnie 12 XII pod laską marszałka Jana Mocarskiego. R. zmarł zapewne w początkach 1629 r., gdyż nie spotkamy jego nazwiska w instrukcjach sejmikowych ziemi wiskiej począwszy od 2. poł. t. r.; opróżnione przez niego podkomorstwo nadano następcy dopiero 5 III 1632.
R. był żonaty z Elżbietą ze Śleszyńskich (a nie z Jadwigą z Buczyńskich, jak u Uruskiego). Miał z niej trzech synów, z których wszyscy wybrali stan duchowny: kanonika płockiego Stanisława (zob.), Jana i Samuela Dominika, zakonnika u dominikanów w Krakowie.
Jan, dziekan łomżyński, kanonik kamieniecki i pleban kolneński (1643) otrzymał ok. r. 1647 tytuł sekretarza królewskiego, był następnie (mianowany ok. r. 1650) bpem sufraganem chełmińskim, prekonizowany 1 VII 1652 przez Innocentego X na bpa tytularnego Tortosy.
Kapica-Milewski I., Herbarz, Kr. 1870 s. 349–50; Niesiecki, VIII 89; Uruski, XV 162–3; – Byliński J., Dwa sejmy z roku 1613, Wr. 1984 s. 246 (błędnie jako star. wiski); Gierowski J. A., Sejmik generalny Księstwa Mazowieckiego na tle ustroju sejmikowego Mazowsza, Wr. 1948 s. 203 (błędnie jako star. wiski); Ochman S., Sejmy z l. 1615–1616, Wr. 1970 s. 219 (błędnie jako star. wiski); – Lustracje województwa mazowieckiego w latach 1617–1620, cz. 1, Wyd. A. Wawrzyńczyk, Wr. 1968 s. 123–4; Vol. leg., III 187 s. 91); – AGAD: Metryka Kor. nr 134 k. 26–27, nr 153 k. 22–23v., nr 178 k. 484–485 (5 III 1632); B. Narod.: BOZ rkp. 3087 k. 270v. (list Wojciecha, kaszt. wiskiego, do Zygmunta III z Brzostowic 14 VI 1606); B. PAN w Kr.: rkp. 8350 (B. Narod. mf 63539) – Lauda ziemi wiskiej cz. 1 za l. 1588–1699, k. 11v., 13 (?), 44v. (?), 54, 55, 59, 60v., 73, 77, 79, 82–83, 89, 91, 93v.–94v., 99v., 107v.; Życiorys Jana bpa sufragana chełmińskiego, opracowany przez Kazimierza Maliszewskiego w Materiałach Red. PSB.
Mirosław Nagielski