Rusiecki (Izdbieński z Ruśca) Jan h. Poraj (zm. 1612), działacz sejmikowy, poseł na sejmy, podsędek, potem sędzia ziemski kaliski. Pochodził ze średniozamożnej rodziny z Izdebna w ziemi kaliskiej, z jej gałęzi, która dziedziczyła na Ruścu (pow. kcyński) i używała nazwiska Rusieckich. Był synem Jakuba (zm. przed r. 1573) i Katarzyny z Gnojeńskich, córki Leonarda (poległego w r. 1526 w bitwie pod Mohaczem). Miał braci: Wojciecha i Filipa oraz siostrę Annę, zamężną za Maciejem Włościejewskim.
Działalność polityczną rozpoczął R. w okresie bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego. Uczestniczył w okazowaniu woj. wielkopolskich pod Środą 8 V 1587 i podpisał uchwaloną wówczas protestację przeciw niektórym postanowieniom sejmu konwokacyjnego (uchwała o poborze, o okazowaniu). Dn. 19 IX t. r. był na sejmiku średzkim, który poparł elekcję Zygmunta Wazy na tron polski i uchwalił pospolite ruszenie pod Wiślicę na 5 X w celu zabezpieczenia elektowi drogi do stolicy. Na sejmiku tym wybrano R-ego na posła na sejm koronacyjny w Krakowie. Sejm w r. 1589 wyznaczył go do deputacji do korektury prawa ziemskiego kor. Na odbytym 11 IX 1589 nadzwyczajnym sejmiku w Środzie, zwołanym w czasie pobytu króla w Rewlu na wieść o zagrożeniu ze strony Tatarów, został R. – wówczas już komornik kaliski – obrany posłem na zjazd w Łęczycy złożony na 20 IX przez prymasa Stanisława Karnkowskiego na wniosek kanclerza Jana Zamoyskiego i senatorów ziem ruskich i podolskich. R. wziął udział w zjeździe i 22 IX był jednym z oblatujących jego uchwały w grodzie łęczyckim. Po sejmie 1590 r. przyłączył się do opozycji antykanclerskiej w Wielkopolsce.
Był R. marszałkiem odbytego z inicjatyw prymasa i woj. poznańskiego Stanisława Górki zjazdu w Kole, na którym wystąpiono przeciw uchwałom sejmu 1590 r. wzmacniającym stanowisko Zamoyskiego (uchwała o pogłównym i władzy hetmańskiej). Zaraz po zjeździe ogłosił Krótkie opisanie zjazdu kolskiego… [b.m.r.w.], broniąc legalności odbytego zjazdu i podkreślając, że jego uchwały nie były wymierzone przeciw królowi, lecz przeciw konstytucjom naruszającym «wolności i swobody pospolite». Dn. 10 IX t. r. marszałkował deputackiemu sejmikowi w Środzie, na którym doszło do ostrych wystąpień części szlachty przeciwnej uchwałom zjazdu kolskiego. Szczególnie mocno został zaatakowany R. za swój opis zjazdu i za umieszczenie w nim oskarżenia posłów na sejm 1590 r., jakoby przekroczyli instrukcję godząc się na uchwały sejmowe. Nie mogąc uspokoić powstałego tumultu złożył R. rezygnację z funkcji marszałkowskiej, «powiadając, że już nie wie, co z tym dali czynić».
Na przedsejmowym sejmiku w Środzie, zdominowanym przez opozycję antykanclerską, wybrano R-ego do grona posłów na sejm. Opozycji, aczkolwiek na sejmie była w mniejszości, udało się przeforsować wybór R-ego na marszałka sejmu (3 XII) wykorzystując prawo, stosownie do którego Wielkopolanom przypadała kolej wysuwania kandydata na marszałka. Okoliczność, iż R. został marszałkiem nie mając za sobą większości, utrudniała mu kierowanie obradami. Zaraz na wstępie nie dano mu dokończyć (4 XII) witania poselskiego, w którym przystąpił do usprawiedliwienia zjazdu kolskiego i wspomniał, że na sejmie 1590 r. zostały pogwałcone wolności szlacheckie. Nie dopuszczono także do wniesienia na forum sejmu postulatu o uchylenie uchwał sejmu 1590 r. R. ustąpił w tej kwestii, mimo wyraźnych zaleceń wyborców, ponieważ przeprowadzenie tego żądania, znosiło automatycznie konstytucję o wyłączenie od tronu polskiego arcyks. Maksymiliana. Nie chciał bowiem R. – jak stwierdził – «słać drogi Maksymilianowi». Przy konkluzji sejmowej wsparł tylko protest posłów wielkopolskich przeciw potępieniu zjazdu kolskiego. Na posejmowym sejmiku 12 III 1591 wraz z resztą posłów podpisał protest przeciw niektórym uchwałom (włączonym do konstytucji bez ich zgody) oraz podtrzymując stanowisko w obronie zjazdu kolskiego. W sierpniu 1592, będąc już podstarościm i surogatem poznańskim (urząd komornika sprawował do r. 1598), został R. wybrany na posła na sejm inkwizycyjny. Nie odegrał na nim poważniejszej roli. Zajęty odtąd funkcją sędziowską mniej udzielał się w życiu politycznym. Na sejmie 1601 r. wyznaczono go ponownie do komisji do korektury prawa ziemskiego kor., na sejmiku posejmowym 3 V t. r. zobowiązano R-ego do gwarantowania pożyczki na zaciąg wojska do Inflant. W r. 1602, po wyborze 15 IV na sejmiku kaliskim, został mianowany przez króla podsędkiem kaliskim. Marszałkował t. r. sejmikowi posejmowemu w Środzie (11 VI), na którym wyrażono zgodę na pobór wg uniwersału. Z sejmiku średzkiego posłował następnie R. na sejm 1603 r.; t. r., wybrany 22 X na sejmiku kaliskim, otrzymał 3 XI nominację na sędziego ziemskiego kaliskiego.
Posłował R. jeszcze na sejmy 1605 i 1606 r., reprezentując na nich stronnictwo regalistyczne; 2 X 1606 protestował w Kaliszu przeciw podjętej przez popierającą rokosz sandomierski szlachtę próbie zahamowania sądów. Dn. 7 VI 1610 podpisał uchwalone podczas zjazdu na roki ziemskie w Kaliszu postanowienie o zachowaniu pokoju pospolitego w związku z wyjazdem króla na wojnę moskiewską.
R. był współdziedzicem Izdebna w ziemi kaliskiej; w r. 1606 przekazał bernardynom w Kazimierzu Biskupim księgozbiór z kościoła parafialnego w Izdebnie w zamian za komemorację podczas piątkowych mszy za dusze swych zmarłych krewnych Benedykta i Marcina Izdbieńskich (zob.). Zmarł w r. 1612, przed 11 X.
Nie wiadomo, czy R. założył rodzinę.
Estreicher, XVIII 705; Niesiecki; Uruski; Urzędnicy, I z. 2 (Izdbieński); – Buczacki L., Urzędy powiatowe w Wielkopolsce na przełomie XVI i XVII wieku, „Przegl. Hist.” T. 74: 1983 z. 3 s. 483, 488; Callier E., Powiat kaliski w XVI stuleciu, P. 1887 s. 21; Dworzaczek W., Skład społeczny wielkopolskiej reprezentacji sejmowej w latach 1572–1655, „Roczn. Hist.” T. 23: 1957 s. 296, 305; Dzieje Wpol., I 531; Hładykowicz K. J., Zmiany krajobrazu i rozwój osadnictwa w Wielkopolsce od XVI do XIX w., Lw. 1932 s. 16; Lepszy K., Rzeczpospolita Polska w dobie sejmu inkwizycyjnego 1589–1592, Kr. 1939; Opaliński E., Elita władzy w województwach poznańskim i kaliskim za Zygmunta III, P. 1981 s. 36; Płaza S., Sejmiki i zjazdy szlacheckie województw poznańskiego i kaliskiego. Ustrój i funkcjonowanie (1572–1632), Kr. 1984 (Zeszyty naukowe UJ, Nr 720) s. 95, 139–40; Polaszewski L., Własność feudalna w województwie kaliskim w XVI wieku, P. 1976 s. 191; Wyczawski H., Klasztory bernardyńskie w Polsce, Kalwaria Zebrzydowska 1985 s. 131 (Izdbieński); – Akta sejmikowe woj. pozn., I (Izdbieński); Arch. domu Radziwiłłów, Kr. 1885, Script. Rer. Pol., VIII; Vol. leg., II 1271, 1501; – AGAD: Metryka Kor., t. 148 k. 180–181; B. Czart.: rkp. 1621 s. 559–561, 585–588, 601–606, 607–618, 634–660; – Uzupełnienia Adama Bieniaszewskiego z P. na podstawie: AP w P.: Kcynia Gr. 22 k. 75, Kcynia Gr. 31 k. 178, Kcynia Z. 9 k. 284, Poznań Gr. 17 k. 509v., Poznań Gr. 19 k. 742.
Włodzimierz Kaczorowski