INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Skidełł      x. Jan Skidełł. Portret w: Przyjaciel Ludu, rok 7, nr 21, Leszno, 21 listopada 1840, s.161.,

Jan Skidełł  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

Kliknij, aby edytować tekst...

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skidełł Jan (1789–1837), profesor Uniw. Wil., kanonik kapituły katedralnej wileńskiej, pisarz religijny. Ur. 30 XII na Żmudzi, w pow. telszewskim.

Początkowo S. uczył się w powiatowej szkole w Kalwarii, później w Telszach do r. 1817. Następnie studiował na Uniw. Wil. w r. 1817/18; słuchał tam wykładów fizyki, chemii, algebry i literatury łacińskiej. Dn. 14 XI 1818 wstąpił do Seminarium Głównego, złączonego z Uniw. Wil.; został wyświęcony na księdza w r. 1822. Studia zakończył w końcu czerwca 1823, uzyskując dwa doktoraty: z teologii na podstawie rozprawy De eminentia et iuribus episcoporum super presbiteros (Wil. 1823) i z prawa kanonicznego na podstawie pracy De simoniae crimine (Wil. 1823). W t.r. rozpoczął S. na Uniw. Wil. wykłady z «nauki chrześcijańskiej». Po usunięciu z uczelni Michała Bobrowskiego w r. 1824, był zastępcą profesora. Gdy w r. 1826 Bobrowski powrócił na katedrę Pisma św., S. objął jako profesor zwycz. katedrę archeologii biblijnej i homiletyki, a w r.n. (po śmierci Platona Sosnowskiego), przeniesiono go na katedrę teologii moralnej i pastoralnej. Wykładał do zamknięcia Uniw. Wil. w r. 1832. Po otwarciu Akademii Duchownej w Wilnie (1833) również powierzono mu tę katedrę. Pozostał na niej do śmierci.

Zaliczany do wybitniejszych profesorów wileńskich, był S. zdolny i bardzo pracowity. W czasie nauki w Seminarium Głównym nabawił się gruźlicy; Tomasz Dobszewicz pisał o nim, że miał «postać wyschłą, słabowitą i nieco zgarbioną». W wykładach teologii moralnej S. opierał się w pewnym stopniu na podręczniku F. Pollaschka „Theologia moralis” (T. 1–2, Olomouci 1803, Wil. 1824). Ważniejszymi jego dziełami były: Celniejsze prawidła homiletyki czyli wymowy kazalnej (Wil. 1835) i Krótki rys historii nauki moralnej wraz z wizerunkami charakterystycznymi celniejszych moralistów („Wizerunki i Roztrząsania Nauk.” T. 9: 1835 s. 5–48). Ponadto opracował 2. i 3. część Katechizmu większego dla młodzi rzymsko-katolickiego wyznania uczącej się w naukowych zakładach w Rosji… (Wil. 1834, wznawianych później w Wilnie w l. 1846, 1853 i w Kijowie w r. 1853). Wydał też „Kazania ks. Jana Kantego Chodaniego […] z pozostałych po śmierci rękopisów” (Wil. 1828, Wyd. 2, 1832), które poprzedził wstępem z własnymi uwagami homiletycznymi. Kilka kazań (m.in. Kazanie o wynagradzaniu szkód na sławie i majątku) ogłosił w zbiorze pt. Kazania w czasie jubileuszu w kościele św. Jana wileńskim miane… (Wil. 1826). Od r. 1829 był S. kanonikiem katedralnym wileńskim. Zmarł 20 XI 1837 w Wilnie, pochowany został na cmentarzu Bernardyńskim. Kazanie na pogrzebie wygłosił ks. Ludwik Trynkowski („Piśmiennictwo Krajowe” 1840 nr 43, 44, 46).

 

Fot. z litografii Antoniego Klukowskiego wg rys. Karola Rypińskiego w: Worotyński W., Seminarium Główne w Wilnie…, (po s. 164); – Estreicher XIX w.; Janowski, Słown. bio-bibliogr. Uniw. Wil.; Polscy kanoniści (wiek XIX i XX), W. 1981 (tu r. ur.: 1790); Słown. Pol. Teologów Katol., IV (bibliogr.); – Bieliński, Uniw. Wil., I–III (tu r. ur.: 1792); Dzieje teologii katol., III cz. 1, 2; Kurczewski J., Biskupstwo wileńskie, Wil. 1912 s. 350–2; Małachowicz E., Wilno. Dzieje, architektura, cmentarze, Wr. 1996; Skimborowicz H., Życiorys, „Piśmiennictwo Krajowe” 1840 nr 4–42; Worotyński W., Seminarium Główne w Wilnie. Drugi okres dziejów i zniesienie (1816–1833), Wil. 1938 s. 165–8, 284–5; – Dobszewicz T. J., Wspomnienia z czasów, które przeżyłem, Kr. 1883 s. 95 6; [Fijałkowski A. M.], Wspomnienie o życiu i pismach śp. X. Jana Skidełła, Wil. 1842.

Tadeusz Krahel

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
 

Postaci z tego okresu

 

w biogramy.pl

 

Józef Ignacy Kraszewski

1812-07-28 - 1887-03-19
pisarz
 

Aleksander Kokular

1793-01-09 - 1846-04-06
kolekcjoner
 
więcej  
  Wyślij materiały Wyślij ankietę
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.