INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Skidełł      x. Jan Skidełł. Portret w: Przyjaciel Ludu, rok 7, nr 21, Leszno, 21 listopada 1840, s.161.,

Jan Skidełł  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1997-1998 w XXXVIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.

Kliknij, aby edytować tekst...

 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Skidełł Jan (1789–1837), profesor Uniw. Wil., kanonik kapituły katedralnej wileńskiej, pisarz religijny. Ur. 30 XII na Żmudzi, w pow. telszewskim.

Początkowo S. uczył się w powiatowej szkole w Kalwarii, później w Telszach do r. 1817. Następnie studiował na Uniw. Wil. w r. 1817/18; słuchał tam wykładów fizyki, chemii, algebry i literatury łacińskiej. Dn. 14 XI 1818 wstąpił do Seminarium Głównego, złączonego z Uniw. Wil.; został wyświęcony na księdza w r. 1822. Studia zakończył w końcu czerwca 1823, uzyskując dwa doktoraty: z teologii na podstawie rozprawy De eminentia et iuribus episcoporum super presbiteros (Wil. 1823) i z prawa kanonicznego na podstawie pracy De simoniae crimine (Wil. 1823). W t.r. rozpoczął S. na Uniw. Wil. wykłady z «nauki chrześcijańskiej». Po usunięciu z uczelni Michała Bobrowskiego w r. 1824, był zastępcą profesora. Gdy w r. 1826 Bobrowski powrócił na katedrę Pisma św., S. objął jako profesor zwycz. katedrę archeologii biblijnej i homiletyki, a w r.n. (po śmierci Platona Sosnowskiego), przeniesiono go na katedrę teologii moralnej i pastoralnej. Wykładał do zamknięcia Uniw. Wil. w r. 1832. Po otwarciu Akademii Duchownej w Wilnie (1833) również powierzono mu tę katedrę. Pozostał na niej do śmierci.

Zaliczany do wybitniejszych profesorów wileńskich, był S. zdolny i bardzo pracowity. W czasie nauki w Seminarium Głównym nabawił się gruźlicy; Tomasz Dobszewicz pisał o nim, że miał «postać wyschłą, słabowitą i nieco zgarbioną». W wykładach teologii moralnej S. opierał się w pewnym stopniu na podręczniku F. Pollaschka „Theologia moralis” (T. 1–2, Olomouci 1803, Wil. 1824). Ważniejszymi jego dziełami były: Celniejsze prawidła homiletyki czyli wymowy kazalnej (Wil. 1835) i Krótki rys historii nauki moralnej wraz z wizerunkami charakterystycznymi celniejszych moralistów („Wizerunki i Roztrząsania Nauk.” T. 9: 1835 s. 5–48). Ponadto opracował 2. i 3. część Katechizmu większego dla młodzi rzymsko-katolickiego wyznania uczącej się w naukowych zakładach w Rosji… (Wil. 1834, wznawianych później w Wilnie w l. 1846, 1853 i w Kijowie w r. 1853). Wydał też „Kazania ks. Jana Kantego Chodaniego […] z pozostałych po śmierci rękopisów” (Wil. 1828, Wyd. 2, 1832), które poprzedził wstępem z własnymi uwagami homiletycznymi. Kilka kazań (m.in. Kazanie o wynagradzaniu szkód na sławie i majątku) ogłosił w zbiorze pt. Kazania w czasie jubileuszu w kościele św. Jana wileńskim miane… (Wil. 1826). Od r. 1829 był S. kanonikiem katedralnym wileńskim. Zmarł 20 XI 1837 w Wilnie, pochowany został na cmentarzu Bernardyńskim. Kazanie na pogrzebie wygłosił ks. Ludwik Trynkowski („Piśmiennictwo Krajowe” 1840 nr 43, 44, 46).

 

Fot. z litografii Antoniego Klukowskiego wg rys. Karola Rypińskiego w: Worotyński W., Seminarium Główne w Wilnie…, (po s. 164); – Estreicher XIX w.; Janowski, Słown. bio-bibliogr. Uniw. Wil.; Polscy kanoniści (wiek XIX i XX), W. 1981 (tu r. ur.: 1790); Słown. Pol. Teologów Katol., IV (bibliogr.); – Bieliński, Uniw. Wil., I–III (tu r. ur.: 1792); Dzieje teologii katol., III cz. 1, 2; Kurczewski J., Biskupstwo wileńskie, Wil. 1912 s. 350–2; Małachowicz E., Wilno. Dzieje, architektura, cmentarze, Wr. 1996; Skimborowicz H., Życiorys, „Piśmiennictwo Krajowe” 1840 nr 4–42; Worotyński W., Seminarium Główne w Wilnie. Drugi okres dziejów i zniesienie (1816–1833), Wil. 1938 s. 165–8, 284–5; – Dobszewicz T. J., Wspomnienia z czasów, które przeżyłem, Kr. 1883 s. 95 6; [Fijałkowski A. M.], Wspomnienie o życiu i pismach śp. X. Jana Skidełła, Wil. 1842.

Tadeusz Krahel

 

 
 

Powiązane zdjęcia

   
 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.

Media

 
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.