Ślósarz Jan (1850—1917), ksiądz rzymskokatolicki, docent Uniwersytetu Lwowskiego.
Ur. 20 XI w Węglówce (pow. myślenicki) w rodzinie chłopskiej, był trzecim z dziewięciorga dzieci Marcina i Reginy z domu Drabik. Po ukończeniu czteroklasowej szkoły ludowej w Myślenicach Ś., za namową stryja, bernardyna Juliana Ślósarza, uczył się od r. 1867 w gimnazjum niższym w Rzeszowie, a od r. 1871 w gimnazjum wyższym w Brzeżanach. Po zdaniu 23 VII 1875 matury wstąpił do rzymskokatolickiego seminarium duchownego we Lwowie i podjął studia na Wydz. Teologicznym Uniw. Lwow. W r. 1879 uzyskał absolutorium, a także przyjął święcenia kapłańskie we Lwowie i został wikariuszem w Bełzie. W celu kontynuowania nauki udał się w r. 1880 do Wiednia; studiował tam w Wyższym Inst. Naukowym dla Księży Diecezjalnych św. Augustyna (Augustineum) oraz na Wydz. Teologicznym tamtejszego uniwersytetu. Dn. 21 X 1885 uzyskał stopień doktora teologii na podstawie rozprawy Lis de investitura saec[uli] XI et XII inter Pontifices Romanos et Imperatores romano-germanicos agitata (b.m.w. 1896). W l. 1885—8 pełnił obowiązki wikariusza parafii p. wezw. Matki Bożej Śnieżnej we Lwowie. Równocześnie od 23 XI 1886 do r. 1890 był adiunktem na Wydz. Teologicznym Uniw. Lwow. Dodatkowo uczył we Lwowie jako zastępca katechety w IV Gimnazjum im. Franciszka Józefa (1886—90) i III Gimnazjum (1890—2), a także pełnił obowiązki prefekta alumnów w lwowskim seminarium duchownym (1888—92). W r. 1891 odbył podróż do Włoch, zwiedzając Rzym i inne ośrodki kultury chrześcijańskiej. Dn. 24 VI 1892 został mianowany rzeczywistym nauczycielem religii rzymskokatolickiej w V Gimnazjum we Lwowie, a 16 VII 1894 w miejscowej szkole realnej, gdzie uczył do 28 I 1905. W r. 1894 ogłosił pracę Geschichtlicher Abriss des Seminars der Lemberger Erzdiöcese ritus latini (Zschokke W., „Die theologischen Studien und Anstalten der katholischen Kirche in Oesterreich”, Wien—Leipzig). Na I Zjeździe Katechetów w Krakowie, w dn. 27—29 VIII 1895, wygłosił referat O planie nauki w szkołach średnich. W r. 1897 opublikował Katechizm religii katolickiej dla młodzieży szkół średnich (Lw., wyd. 2, 1899, wyd. 3, 1908) oraz artykuł Egzorta przy rozpoczęciu II półrocza („Dwutyg. Katechetyczny i Duszpasterski” R. 1 nr 3). Był współorganizatorem II Zjazdu Księży Katechetów w dn. 26—28 VIII 1897 we Lwowie. Z okazji 900. rocznicy śmierci św. Wojciecha zainicjował w r. 1897 proces rewindykacji od austriackich władz wojskowych byłego klasztoru Misjonarzy i kościoła p. wezw. św. Wojciecha we Lwowie (odzyskany 14 VI 1905, został ponownie poświęcony 29 IV 1906 przez arcybp. lwowskiego Józefa Bilczewskiego). W r. 1898 powołał Tow. Bursy św. Wojciecha w celu założenia internatu dla ubogich uczniów szkół średnich; pełnił funkcję sekretarza Towarzystwa, a od r. 1911 rektora kościoła oraz internatu. Po czteroletnich zabiegach, z okazji 50-lecia panowania cesarza Franciszka Józefa I, odzyskał 2 XII 1898 (zamieniony w r. 1783 na magazyn tytoniu) kościół Bernardynek p. wezw. Niepokalanego Poczęcia NMP we Lwowie, w którym odtąd odprawiano nabożeństwa dla gimnazjalistów. Za swą działalność został odznaczony przywilejem rokiety i mantoletu. Z języka niemieckiego przetłumaczył Mały katechizm religii rzymskokatolickiej (Lw. 1898), a w „Gazecie Kościelnej” opublikował wspomnienie O. Julian Ślósarz (R. 7: 1898 nr 23). W powołanym w r. 1899 we Lwowie Związku Księży Katechetów wchodził w skład jego Wydziału oraz wygłaszał referaty. W l. 1899—1902 był członkiem Zarządu Głównego Kółek Rolniczych we Lwowie, a w r. 1901 także delegatem lwowskiej Kurii Metropolitalnej do Kółek Rolniczych i Związków Parafialnych. Inicjował budowę lokalnych dróg oraz propagował nowoczesne metody uprawy roli i zakładanie sadów owocowych.
Dn. 15 XI 1900 habilitował się Ś. z teologii pastoralnej na Wydz. Teologicznym Uniw. Lwow. na podstawie pracy O cenzurach kościelnych i ekskomunikach w szczególny sposób papieżowi zastrzeżonych (Lw. 1900). Po otrzymaniu 6 V 1901 veniam legendi wykładał jako docent prywatny zagadnienie „O udzielaniu Świętego Sakramentu Pokuty” (do końca r. akad. 1903/4). W r. akad. 1902/3 był delegatem docentów do Rady Wydz. Teologicznego Uniw. Lwow. W r. 1901 był komisarzem do szkół ludowych, a także delegatem Kurii Biskupiej w Przemyślu do stałej komisji układania planów i aprobowania książek szkolnych. Należał do Tow. Wzajemnej Pomocy Kapłanów we Lwowie. W r. 1902 wydał pracę Władza kluczów w Świętym Sakramencie Pokuty (Lw.). W r. 1903 został mianowany referentem Kurii Metropolitalnej, a w r. 1904 egzaminatorem prosynodalnym. Po śmierci ks. Jana Hausmanna wszedł 28 XII 1904 w skład Kapit. Metropolitalnej, a w r. 1909 został asesorem Sądu Metropolitalnego. Od r. 1912 pełnił obowiązki dziekana dekanatu Szczerzec.
W rodzinnej Węglówce ofiarował Ś. w r. 1893 rodzinną parcelę i sfinansował wybudowanie plebanii oraz kaplicy (poświęcona w sierpniu 1895), do której sprowadził z Rzymu obraz Matki Bożej Anielskiej oraz sfinalizował 25 XI 1912 erygowanie parafii p. wezw. Matki Bożej Anielskiej, a także przebudowę miejscowego kościoła (poświęcony 2 VIII 1913), do którego ufundował dzwon «Jan», żelazną ambonę oraz paramenty i księgi liturgiczne; ponadto uposażył fundację dla stałego organisty. We Lwowie sfinansował renowację katedralnej kaplicy Chrystusa Ukrzyżowanego (Jabłonowskich), łożył również na fundusz budowy kościołów i kaplic w archidiec. lwowskiej. W r. 1917 w „Gazecie Kościelnej” (R. 24 nr 8) opublikował wspomnienie Śp. Ks. Wincenty Jankowski 1842—1917 oraz artykuł O doktorach nie literatach (nr 13). W rękopisie pozostawił pracę De canone librorum Novi Testamenti. Zmarł 1 IX 1917 w Węglówce. Na ścianie miejscowego kościoła umieszczono portret Ś-a autorstwa Antoniego Augustynowicza oraz epitafium na płycie z czarnego granitu.
Słown. pol. teologów katol., IV (błędy); — Biernat M., Kościół pw. św. Wojciecha biskupa i męczennika oraz dawny klasztor Ks. Misjonarzy, w: Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej, Red. J. K. Ostrowski, Kr. 2011 XIX cz. 1; Chrząszcz C., Wychowawcy elit. Działalność katechetów galicyjskich szkół średnich w latach 1867—1918, Kr. 2014; Długosz T., Rzut oka na dzieje lwowskiego Wydziału Teologicznego, w: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1918—1933, Lw. 1934 s. 30; Hahn W., Kronika Uniwersytetu Lwowskiego (1898/9—1909/10), Lw. 1912 II; Piech S., Wychować dla Kościoła i państwa. Formacja elity duchowieństwa galicyjskiego w Wiedniu 1775—1918, Kr. 2012; Wołczański J., Wydział Teologiczny Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie 1918—1939, Kr. 2002; tenże, Wydział Teologiczny Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1661—1939, w: Universitati Leopoliensi trecentesimum quinquagesimum anniversarium suae fundationis celebranti in memoriam, Kr. 2011; Zaucha T., Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najśw[iętszej] Panny Marii i dawny klasztor ss. Bernardynek, w: Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich Rzeczypospolitej, Red. J. K. Ostrowski, Kr. 2011 XIX cz. 1; — Catalogus (elenchus) universi venerabilis cleri saecularis et regularis Archidioecesis Leopoliensis rit[us] lat[ini] pro anno Domini 1900—1918, Leopoli 1900—18; Czernecki J., Brzeżany. Pamiątki i wspomnienia. W setną rocznicę założenia gimnazjum, Lw. 1905 s. 103; Dwudzieste drugie sprawozdanie Dyrekcji Wyższej Szkoły Realnej we Lwowie za r. szk. 1895, Lw. 1895 s. 74; Pamiętnik 1go zjazdu Księży Katechetów w Krakowie […], 27, 28, 29 sierpnia 1895, Kr. 1896; Sprawozdanie Dyrekcji lwowskiego Gimnazjum im. Franciszka Józefa za r. szk. 1893, Lw. 1893 s. 40; Trzydzieste drugie sprawozdanie Dyrekcji I Szkoły Realnej we Lwowie za r. szk. 1905, Lw. 1905 s. 39; Uniwersytet imienia cesarza Franciszka I we Lwowie. Skład Uniwersytetu i program wykładów 1901/2—1904/5, Lw. 1902—5; — „Gaz. Kośc.” R. 11: 1903 nr 7 s. 61—2; „Gaz. Lwow.” R. 103: 1913 nr 2; „Mies. Katechetyczny i Wych.” R. 3: 1899 nr 19 s. 401—2; „Przew. Kółek Roln.” R. 13: 1899 nr 18; — Wspomnienia pośmiertne z r. 1917: „Gaz. Kośc.” nr 15 ([A.] P[echnik]), „Mies. Katechetyczny i Wych.” (K. Jastrzębski); — AP w Węglówce: Kron. paraf. Węglówka 1895, Liber memorabilium. Pamiętnik kościółka w Węglówce od roku fundacji 1895 [do r. 1932] (mszp.), Weszka T., Parafia Węglówka w latach 1904—1952, Kielce 2004 (mszp. pracy magisterskiej); Arch. Arcybp. Eugeniusza Baziaka w Kr.: Arch. Lwow. Kurii Metropolitalnej obrządku łacińskiego, Akta Konsystorskie 1901 r., toż 1902 r., sygn. 669 (pismo arcybp. Józefa Bilczewskiego do Prezydium Namiestnictwa we Lw., z 24 IX 1902), koresp. arcybp. Bilczewskiego, (pismo ks. Zygmunta Lenkiewicza do arcybp. Bilczewskiego z 27 X 1902, pismo ministra Ludwika Ćwiklińskiego do arcybp. Bilczewskiego, Wiedeń 19 III 1903); Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: [Liber] baptisatorum Wiśniowa 1801—72, 1880—9, Węglówka r. 1850, poz. 444, sygn. APA325 Węglówka (akta paraf.); Central’nyj deržavnyj istoryčnyj archiv Ukraïny we Lw.: F. 197 op. 1 nr 1697 (teczka osobowa); Deržavnyj archiv Lvivs’koï oblasti we Lw.: F. 26 op. 13 nr 186 (toż); — Mater. w posiadaniu autora: S. Szydelski, Wspomnienia z moich czasów, Nysa 1959 s. 103 (mszp.); Zbiory ks. Józefa Gawła SCJ w Tarnowie; — Informacje Antoniny Leśniak z Węglówki (13 III 2015).
Józef Wołczański