Śmidowicz Jan (1879—1950), inżynier budowlany w Gdyni.
Ur. 5 IX w Poznaniu w wielodzietnej rodzinie rzemieślniczej, był najstarszym synem Stanisława (1852—1912), piekarza, i Stanisławy z Czajkowskich (1859—1949). Jego młodszymi siostrami były: Bronisława, zamężna Matuszewska, i Stefania, w r. 1901 uczestniczki strajku szkolnego we Wrześni.
Ś. uczył się w sześcioklasowej szkole powszechnej we Wrześni, a następnie w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. Po zdaniu matury pracował od poł. r. 1896 przy robotach kolejowych. Od października 1899 do lutego 1902 odbywał służbę wojskową w armii niemieckiej, po czym, korzystając ze stypendium Tow. Pomocy Naukowej im. Karola Marcinkowskiego, studiował na Wydz. Inżynierii i Budownictwa Wodnego Akad. Inżynierskiej w Strelitz w Meklemburgii. Po uzyskaniu 31 V 1905 dyplomu inżyniera budowlanego podjął pracę na Rugii jako kierownik robót w Zakładzie Naprawczym Budowli Morskich w Thiessow, a następnie w kierownictwie Budowy Portu Trajektowego w Sassnitz. W październiku 1909 przeniósł się do Hamburga, gdzie był kierownikiem robót portowych w Przedsiębiorstwie Robót Portowych «Otto Scheffler», a potem kierownikiem robót, projektantem, konstruktorem i kalkulatorem budowy nabrzeży żelbetonowych w filii duńskiego przedsiębiorstwa robót morskich i portowych «Christiani et Nielsen». W tym okresie działał w polskich organizacjach: Tow. Polskie «Nadzieja» i Tow. Polskie «Wyzwolenie», był też prezesem Związku Towarzystw Polskich na Okręg Hamburski. Został delegatem z Hamburga na Polski Sejm Dzielnicowy, który obradował 3—5 XII 1918 w Poznaniu.
W kwietniu 1919 zakończył Ś. pracę w przedsiębiorstwie «Christieni et Nielsen»; wiosną t.r. przyjechał do Polski i osiedlił się w Poznaniu. Dn. 20 V został tam prokurentem (pełnomocnikiem) w Tow. Robót Inżynierskich S.A. (TRI), kierowanym przez Olecha Stelmachowskiego. Po wygraniu przez TRI ogólnokrajowego przetargu na budowę Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków przy wsi Gdynia powierzono mu w październiku 1920 zarząd nowo utworzonego oddziału TRI w Gdyni. Ś. kierował tam robotami hydrotechnicznymi do 7 IX r.n., gdy budowę portu przejął Dep. Spraw Morskich MSWojsk. Był w tym czasie bliskim współpracownikiem kierownika budowy portu w Gdyni, Tadeusza Wendy. Do ważniejszych prac budowlanych Ś-a należały: bocznica kolejowa do tymczasowej przystani, linia kolejowa Kokoszki-Gdynia łącząca Polskę z morzem z ominięciem Wolnego M. Gdańska (1921) oraz pierwsze molo portowe w Gdyni (1921/2). W przetargu ogłoszonym przez Min. Przemysłu i Handlu na budowę w Gdyni portu handlowego Ś. w imieniu TRI złożył 19 I 1924 ofertę zawierającą jego nowatorską propozycję zastosowania w porcie gdyńskim skrzyń pływających jako fundamentów falochronu i nabrzeży (zrealizował ją późniejszy duński wykonawca — firma «Højgaard & Schulz»). Po przegranym przetargu (zwyciężyło Konsorcjum Francusko-Polskie) prowadził z ramienia TRI dalsze prace budowlane i od 4 VII 1924 do 26 XII 1926 wznosił, wg projektu Romualda Milera, gdyński dworzec kolejowy z tunelem i podjazdem kolejowym. W październiku 1924 objął dodatkowo obowiązki zarządcy Spółki Akcyjno-Budowlanej, przejętego wówczas przez TRI polskiego przedsiębiorstwa na terenie Wolnego M. Gdańska. W l. 1925—9 wykonał w porcie gdyńskim nabrzeże i drewnianą ostrogę dla północnego basenu portowego, zbudował tzw. stary port rybacki oraz uczestniczył w budowach m.in. nowego mola zachodniego portu rybackiego, opaski żelbetonowej systemu De Muralda w Karwińskich Błotach, a także gmachów Zarządu Budowy Portu, Urzędu Celnego, magazynu nr 2 przy nabrzeżu Rotterdamskim, chłodni portowej i magazynu dla Cukroportu. Pod koniec r. 1930 zakończył pracę w TRI i otworzył 1 I 1931 w Gdyni przy ul. Mściwoja 10 własną firmę «Jan Śmidowicz inżynier. Przedsiębiorstwo Robót Inżynierskich». Od Urzędu Morskiego i Szefostwa Budownictwa Wybrzeża Morskiego w Gdyni uzyskał t.r. pierwsze zlecenia, m.in. na przebudowę i remont budynku stacji syrenowej w Rozewiu oraz rozbudowę portu rybackiego w Helu. W l.n. prowadził na zlecenie Marynarki Wojennej prace przy budowie falochronów i nabrzeży w portach wojennych Gdyni i Helu, wzniósł pomost dla łodzi podwodnych oraz dokonał remontu pochylni dla hydroplanów w Pucku. W Gdyni przeprowadził roboty kanalizacyjne, zbudował drewniany most na rzece Chylonce i pochylnie dla stoczni, a w Jastarni wybudował pomost. W r. 1939 przeniósł firmę do nowo wybudowanej siedziby przy ul. Karpackiej 8. W czasie drugiej wojny światowej przedsiębiorstwo Ś-a zostało przejęte przez Niemców i Ś. pracował w nim jako pomoc techniczna. W październiku 1941 został wysiedlony z Gdyni i zamieszkał w Krakowie, gdzie podjął pracę w Komisarycznym Zarządzie Zakładów Przemysłu Zbożowego i nadzorował budowy magazynów wykonywanych przez spółdzielnie rolnicze. Po wyzwoleniu Gdyni spod okupacji niemieckiej wrócił 24 IV 1945 do miasta i wznowił działalność swego przedsiębiorstwa. Na zlecenie Biura Odbudowy Portu oraz Gdańskiego Urzędu Morskiego prowadził w l. 1945—8 tymczasowe zabezpieczenie, odbudowę i przebudowę nabrzeży w Gdyni, a w gdańskim Nowym Porcie wykonał, wg własnego projektu, przebudowę nabrzeży Północnego i Zachodniego w Basenie Wolnocłowym. Dn. 13 XII 1948 firma Ś-a została przejęta przez Państw. Przedsiębiorstwo Budownictwa «Hydrotrest», a Ś. został obciążony domiarem. W styczniu 1949 zatrudnił się jako konsultant ds. morskich w centrali «Hydrotrestu» w Gdyni oraz w Biurze Projektowym Budownictwa Morskiego w Gdańsku. Zmarł 20 XI 1950, został pochowany na cmentarzu Witomińskim. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (1937) i Złotym Krzyżem Zasługi (1946), a także Medalem Niepodległości (1938).
W zawartym w r. 1905 małżeństwie z Zofią z Witkowskich (1887—1959) miał Ś. córkę Janinę Helenę (1908—1988), zamężną Nowakowską, mgr matematyki, oraz trzech synów: Tadeusza Felicjana (1906—1978), inżyniera, dyrektora Oddz. III «Hydrotrestu» (1948—51), dyrektora «Hydrobudowy I» (1960—3), naczelnika wydz. produkcji w Zjednoczeniu Budownictwa Wodno-Inżynieryjnego w Warszawie (1963—71), Zbigniewa Jana (1911—1994), podporucznika saperów, w kampanii wrześniowej 1939 r. uczestnika obrony Gdyni i Oksywia, oficera sztabowego II Korpusu Polskiego, uczestnika bitew pod Monte Cassino i Ankoną, po drugiej wojnie światowej architekta w Stirlingshire w Szkocji, i Bogdana Mścisława (1914—2010), inżyniera mechanika, hydrogeologa, pilota 315. Dywizjonu Myśliwskiego «Dęblińskiego» w Polskich Siłach Powietrznych na Zachodzie, współzałożyciela Morskiego Klubu Seniorów Lotnictwa.
Imię Ś-a nosi od r. 1991 ulica w Gdyni.
Encyklopedia Gdyni, Gdynia 2006 I (fot.); Mazurkiewicz B., Encyklopedia inżynierii morskiej, Gd. 1986 s. 82 (fot.); — Filipowicz M., Ludzie, stocznie i okręty, Gd. 1985; Hückel S., Morskie Budownictwo w Gdyni w ostatnim pięcioleciu, „Życie Techn.” 1938 z. 7—8 s. 315—19; tenże, Zarys hydrotechniki morskiej, Gd. 1976 s. 281—2 (fot.); Kitowski S., Sokołowska M., Ulice Gdyni. O historii i patronach, Gdynia 2001 s. 114 (fot.); [Małkowski K.] K.M., Gdyńskie życiorysy, „Roczn. Gdyński” 1992—3 nr 11 s. 285—7 (fot.); Miciński J., Polskie statki pomocnicze i specjalne 1920—1939. Prace Muzeum Morskiego w Gdańsku, Gd. 1967 II 223; Mielczarek R., Budowa portu handlowego w Gdyni w latach 1924—1939, Gd. 2001; Rylke A., W służbie okrętu, Gdynia 1967 s. 206, 208; Sawicki J. K., Ratownictwo morskie w Polsce, Gdynia 2005 II; Sokołowska M., Budował w morzu. Jan Śmidowicz — inżynier, „Dzien. Bałtycki” (dod. Magazyn Rejsy) 1999 nr 100 s. 6—7 (fot.); Toczek R., Kalendarium Gdyni 1917—1939, Gdynia 2010; — Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego, P. 1998; Hückel S., Inżynierskie wspomnienia, Gd. 1981; Księga adresowa Gdyni-Portu z przedmieściami, Oprac. W. Kostkowski, Gdynia 1933 s. 68; Sokół F., Żyłem Gdynią, Gdynia 1988; Wykaz stypendystów wspieranych od 1 stycznia do 31 grudnia 1905 przez Towarzystwo Pomocy naukowej imienia Karola Marcinkowskiego dla młodzieży Wielkiego Księstwa Poznańskiego, P. 1906; — „Dzien. Bałtycki” 1971 nr 206, 208, 1995 nr 14; „Gaz. Gdań.” 1936 nr 1 s. 8; — Muz. M. Gdyni: Akta Ś-a; — Mater. ze zbiorów rodzinnych, udostępnione przez Tadeusza Śmidowicza.
Ryszard Mielczarek