Sokołowski Jan z Warzymowa h. Pomian (1. poł. XVII w.), kasztelan bydgoski, starosta radziejowski. Był synem Jarosława Wojciecha (zob.) i Doroty ze Spławskich.
S. rozpoczynał karierę jako dworzanin królewski, by następnie objąć po ojcu star. radziejowskie za konsensem Zygmunta III udzielonym 9 XII 1620. Mimo sprawowania urzędów na Kujawach rozwinął działalność polityczną w Wielkopolsce; rezydował głównie na zamku Świdwińskim w Szamotułach. W pierwszym sejmie 1626 r. uczestniczył jako poseł z sejmiku w Środzie (16–21 XII 1625). W dwóch następnych latach pozycja S-ego musiała się ugruntować, skoro powierzono mu godność marszałka na zjeździe zwołanym dla okazowania szlachty woj. poznańskiego i kaliskiego pod Środą 3–4 I 1628 oraz na sejmiku posejmowym w Środzie 4 I t.r. Wkrótce potem, 25 I 1628, otrzymał nominację na kaszt. bydgoskiego. Nie przeszkodziło to sejmikowi średzkiemu, zebranemu 23 X 1629, obrać go posłem na sejm. Na sejmie tym S. wszedł do komisji powołanej dla opłacenia wojska służącego w Prusach i Inflantach, uzyskał również 26 XI 1629 zgodę króla na cesję star. radziejowskiego na rzecz brata Macieja.
W r. 1621 w wyniku działu dóbr dokonanego przez ojca otrzymał S. Warzymowo z przyległościami w pow. kruszwickim. Po matce jako spadkobierczyni bezpotomnie zmarłego Macieja Spławskiego odziedziczył wraz z bratem miasto Targową Górkę i dobra w pow. pyzdrskim. Posiadany majątek konsekwentnie powiększał. Największą transakcją był zakup w r. 1622 od Wojciecha Palędzkiego jako opiekuna Andrzeja i Świętosława Węgierskich części miasta i dóbr szamotulskich w pow. poznańskim z zamkiem Świdwińskim. W r. 1626 otrzymał ponadto od brata jego części dóbr i miasta Targowej Górki. Prócz tego S. zgromadził w swym ręku znaczne królewszczyzny. Jeszcze przed objęciem star. radziejowskiego, w r. 1615, Piotr Kościelecki cedował na niego dożywocie na wsi Czołowo w pow. radziejowskim. Lustracja przeprowadzona w l. 1616–20 stwierdziła posiadanie przez S-ego na mocy osobnego przywileju również włók sołeckich w Czołowie, a ponadto cła radziejowskiego, które nabył od bpa poznańskiego Andrzeja Opalińskiego, oraz wójtostwa radziejowskiego. W r. 1626 za zezwoleniem królewskim z 23 V t.r. odkupił od Andrzeja i Jadwigi Obornickich królewszczyznę obornicką w pow. poznańskim. Zbyt intensywne powiększanie majątku ziemskiego stało się zapewne przyczyną zadłużenia S-ego. Liczne procesy sądowe wytoczone mu przez wierzycieli oraz niestawienie się przed sądem (ani osobiste, ani przez pełnomocników) doprowadziły do wyroku banicji wydanego przez generała Wielkopolski Stanisława Przyjemskiego 8 VII 1630. W rezultacie S. opuścił kraj przed końcem 1631, jak wynika z protokołu lustracji posiadanej przez niego dzierżawy obornickiej.
W l.n. wyrok banicji pozostawał w mocy, a losy S-ego i miejsce pobytu nie są znane. Majątkiem dysponowała żona. Po jej śmierci opiekę nad małoletnimi dziećmi sprawował ich wuj Andrzej Tuczyński, który objął również dzierżawę obornicką. W r. 1642, przy okazji cesji tej tenuty na rzecz Stanisława i Zofii Skórzewskich, strony liczyły się jeszcze z możliwością zwrotu Obornik S-emu. Już jednak w r.n. (przed 31 VIII 1643) król mianował jego następcę na kaszt. bydgoskiej. Mimo utraty urzędu S. występował w l. 1644–51 w sprawach sądowych nadal jako kaszt. bydgoski, od r. 1648 bez określenia «banita». Dalsze koleje jego życia nie są znane.
S. był żonaty od r. 1624 z Marianną Tuczyńską (zm. 1638), córką kaszt. poznańskiego Krzysztofa; miał z nią syna Krzysztofa (ur. 1628) i córkę Annę.
Niesiecki; Elektorowie, (Maciej); Urzędnicy, VI/2; – Dzieje Obornik, P. 1990 s. 85; Kaczorowski W., Koronacja Władysława IV w r. 1633, Opole 1992 s. 78 (Maciej); Seredyka J., Parlamentarzyści drugiej połowy panowania Zygmunta III Wazy, Opole 1989 s. 87; – Akta sejmikowe woj. pozn., I cz. 2; Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1616–1620, Wr. 1994 cz. 1–2; Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1628–1632, Wr. 1967 cz. 1, 3; Radziwiłł, Pamiętnik, I (zapiska nie znajduje potwierdzenia w innych źródłach); Teki Dworzaczka, CD-ROM, Kórnik–P. 1995; Vol. leg., III 648; – AGAD: Metryka Kor. 165 k. 9v.–10v., 204v.–205v., 174 k. 180v.–181v., 176 k. 203v.–204v., 177 k. 431–432; AP w P.: Poznań Grodzkie 40 k. 445–446v., Poznań Grodzkie 1287 k. 59v.–61, 63–65,79v.–82v., 215v.–217, 292–293v., 365v.–369, 502–503v., 520–521v., 661–662v., 667–668v., 708–710v.
Waldemar Chorążyczewski