INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan V (Doliwa, z Lutogniewa)      Jan (Doliwa), Biskup Poznański, roku 1360 - portret asortacyjny: w Bartosz Paprocki, Gniazdo Cnoty, Kraków 1578, s. 1046 - w zbiorach Biblioteki Narodowej w Warszawie - źródło kopii cyfrowej: POLONA.pl - fragment.

Jan V (Doliwa, z Lutogniewa)  

 
 
Biogram został opublikowany w latach 1962-1964 w X tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 
Jan V (zm. 1374), biskup poznański. Pochodził z wielkopolskiego rodu Doliwów. W l. 1351–5 występuje z tytułem prepozyta krakowskiego. Biskupem poznańskim został mianowany 11 I 1356 r. i papieską prowizję odebrał osobiście w Awinionie. Jako biskup prowadził ożywioną działalność na polu gospodarczym swojej diecezji, przeprowadzał lokacje na prawie średzkim i magdeburskim, zabezpieczał i poszerzał stan posiadania biskupstwa poznańskiego. Przez szereg lat prowadził układy z arcybiskupem gnieźnieńskim, zmierzające do uściślenia i ustalenia granic między diecezją poznańską i archidiecezją gnieźnieńską. Długoletni spór z księciem mazowieckim Ziemowitem o dziesięciny ze wsi tego księcia na terenie diecezji poznańskiej zakończył w r. 1368 układem regulującym ich płacenie. W r. 1357 wziął J. udział w obradach synodu w Kaliszu. Liczne pokwitowania są dowodem jego żywego udziału w zbieraniu świętopietrza na terenie diecezji poznańskiej. J. był stronnikiem dworu zarówno za panowania Kazimierza Wielkiego, jak i później, w czasie rządów królowej Elżbiety i Ludwika Wielkiego węgierskiego; tenże tytułuje J-a «dilectus consiliarius»; w r. 1363 udzielił J. królowi Kazimierzowi ślubu z Jadwigą, księżniczką żagańską, prawdopodobnie na podstawie sfałszowanej dyspensy papieskiej, zwalniającej rzekomo króla z węzłów małżeńskich z Adelajdą. Gdy Ludwik Wielki osadził na starostwie wielkopolskim Małopolanina, Ottona z Pilicy, i wywołał tym niezadowolenie oraz protest Wielkopolan, J., zdecydowany zwolennik Andegawenów, stanął wraz z innymi Doliwitami po stronie Ottona i przyczynił się do uśmierzenia wrogich dla króla i starosty nastrojów w Wielkopolsce. W procesie przeciw Jankowi z Czarnkowa, oskarżonemu o wykradzenie insygniów monarszych z grobu Kazimierza Wielkiego, był J. jednym z asesorów i podpisał wyrok. W r. 1372 przewodniczył sądowi restytucyjnemu, mającemu rozsądzać sprawy zwrotu majątków, odebranych przez króla Kazimierza Wielkiego szlachcie, klasztorom i miastom w Wielkopolsce.
 
 
Dąbrowski J., Ostatnie lata Ludwika W. 1370–1382, Kr. 1918; Kozierowski S., Studia nad pierwotnym rozsiedleniem rycerstwa wielkopolskiego. IX. Ród Doliwów, P. 1923 s. 17; Sappok G., Die Anfänge des Bistums Posen und die Reihe seiner Bischöfe v. 968–1498, Leipzig 1937 s. 121–3; Semkowicz A., Adelajda, Krystyna i Jadwiga, żony Kazimierza W., „Kwart. Hist.” R. 12: 1898 s. 561–6; – Długosz, Opera, I 500; Kod. katedry krak., I; Kod. mogilski; Kod. Wpol., III; Mon. Pol. Hist., II 651, 665 (Kronika Janka z Czarnkowa); Mon. Pol. Vat., II; Vet. Mon. Pol., I.
 
 
                                                                                                                                                                                                                                  Zofia Leszczyńska
 
 
 
 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.