Studniarski Jan Władysław (1876–1946), inżynier elektryk, profesor i rektor Akademii Górniczej w Krakowie.
Ur. 21 III w Szamotułach, był synem Feliksa (1835–1886), lekarza w Szamotułach, od r. 1866 członka zwycz. Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk, i Antoniny z Chosłowskich, młodszym bratem Stefana Tadeusza (zob.).
Po ukończeniu w r. 1894 Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu studiował S. na niemieckich politechnikach (Technische Hochschulen) w Berlinie-Charlottenburgu (1894–7), Stuttgarcie (1897–8), ponownie w Berlinie-Charlottenburgu (1898–1900) oraz w Hanowerze, gdzie na Oddz. Elektrotechnicznym Wydz. Maszynowego uzyskał 16 I 1902 dyplom inżyniera elektryka. Opublikował wtedy artykuł Zur Frage der Prüfung von Eisenbahnachsen auf elektrischem Wege („Zeitung des Vereins Deutscher Eisenbahn Verwaltungen” 1902 nr 61). Również na hanowerskiej politechnice otrzymał 11 I 1905 stopień doktora nauk technicznych na podstawie rozprawy Über die Verteilung der magnetischen Kraftlinien im Anker einer Gleichstrommaschine (Berlin 1905, odb. „Mitteilungen über Forschungsarbeiten” 1906 nr 32). W l. 1905–9 pracował jako asystent w laboratorium elektrotechnicznym politechn. w Berlinie-Charlottenburgu, a w l. 1907–9 jako docent wykładał równocześnie elektrotechnikę prądów silnych oraz technikę prądów zmiennych w berlińskiej Wojskowej Akad. Technicznej (Militärtechnische Akademie). Ogłosił dalsze prace: Über den Energieverbrauch von Wechselstrominstrumenten („Elektronische Zeitschr.” 1909 nr 35–36) i Centrale elektryczne (okręgowe dla rolnictwa) (P. 1910). W l. 1909–11 pracował jako inżynier i rzeczoznawca w oddziale elektrotechnicznym Związku Dozoru Kotłów «Altona» w Hamburgu. Następnie przeniósł się do Austrii i od 11 I 1912 praktykował w dyrekcji kolei lokalnych w Innsbrucku, jednak już po miesiącu przeprowadził się do Galicji, gdzie 10 II t.r objął kierownictwo Kolei Elektrycznej w Tarnowie. Od 2 VII 1914 był dyrektorem tamtejszych Miejskich Zakładów Elektrycznych. Należał do Krakowskiego Tow. Technicznego i był członkiem założycielem powstałej w kwietniu 1914 jego Sekcji Elektrotechnicznej. Opublikował prace Elektrownia miasta Tarnowa, jej pierwszy okres rozwoju (1910–1913) (Tarnów 1914) i Das Elektrizitätswerk Tarnów während der Kriegsereignisse 1914/15 („Elektrotechnik und Maschinenbau” 1915 nr 42–44). Jako uznany specjalista w zakresie elektrotechniki wykonał szereg ekspertyz badawczych, dotyczących m.in. rentowności kolei elektrycznej dla Przemyśla (1912), rozszerzenia i zmiany napędu dla elektrowni w Rzeszowie (1917) oraz rentowności tramwaju miejskiego w Tarnowie (1917).
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w r. 1918, nadal kierował S. Miejskimi Zakładami Elektrycznymi w Tarnowie. W styczniu 1919 na spotkaniu kierowników elektrowni małopolskich w Krakowie zainicjował zrzeszenie się polskich elektrowni i wszedł w skład komitetu organizacyjnego, powstałego 24 IV t.r. Związku Elektrowni Polskich; został członkiem jego pierwszej rady oraz Komisji Taryfowej. W dn. 7–9 VI uczestniczył w Warszawie w ogólnopolskim zjeździe elektrotechników (był członkiem jego prezydium), na którym założono Stow. Elektrotechników Polskich (od 1 VI 1928 Stow. Elektryków Polskich); w Sekcji Przemysłowo-Handlowej zjazdu wygłosił referat Upaństwowienie źródeł energii („Przegl. Elektrotechn.” 1919 nr 5). W r. 1919, na cztery miesiące, przeniósł się do Poznania, gdzie od 4 VII pełnił funkcję wiceprezydenta miasta. Dn. 9 VI 1920 został mianowany profesorem zwycz. elektrotechniki Akad. Górniczej (AG) w Krakowie. W lipcu 1920 odszedł z Miejskich Zakładów Elektrycznych w Tarnowie, po czym na AG zorganizował od podstaw Zakł. Elektrotechniki, przy którym utworzył laboratorium elektrotechniczne. Zgromadził tamże duży zbiór fotografii, który zatytułował „Dzieje i rozwój elektrofizyki i elektrotechniki w portretach ich twórców”. W r. akad. 1921/2 był dziekanem Wydz. Hutniczego AG, a następnie rektorem (1922–4) i prorektorem (1924–6) tej uczelni. W l. 1922–3 przewodniczył Krakowskiemu Tow. Technicznemu. Dn. 27 IX 1923 został członkiem korespondentem Wydz. Nauk Mechanicznych Akad. Nauk Technicznych w Warszawie. W r. 1924 otrzymał członkostwo honorowe Stow. Studentów AG; po powstaniu w r. 1925 studenckiego klubu «Caverna» przy Małym Rynku 6 był do r. 1929 jego kuratorem. W l. trzydziestych był członkiem Komisji Maszyn Elektrycznych Stow. Elektryków Polskich i przewodniczył podkomisji małych transformatorów do instalacji domowych.
S. prowadził działalność dydaktyczno-naukową i techniczno-przemysłową. Z zakresu dydaktyki ogłosił m.in. artykuły Organizacja naszego szkolnictwa technicznego („Przem. i Handel Górnośląski” 1924 nr 10) i Zur Ausbildungsfrage des Bergakademikers („Zeitschr. des Oberschlesien Berg- und Hüttenmännischen Vereins zu Katowice” 1927 nr 11). Jego prace naukowe dotyczyły elektrotechniki, zwłaszcza pomiarów elektrycznych, oraz maszyn elektrycznych i ich zastosowań; wyniki badań publikował głównie na łamach „Przeglądu Elektrotechnicznego”, m.in. w artykułach Projekt stacji próbnej do badania transformatorów dzwonkowych (1930 nr 10), Badania transformatorów dzwonkowych (1931 nr 11, odb. W. 1931) i Racjonalny typ dyzlogeneratora (1936 nr 22). Dla przemysłu wykonał szereg ekspertyz technicznych, dotyczących m.in. elektrowni miejskiej w Tarnowie (1923), turbogeneratora o mocy 7500 KVA dla elektrowni miejskiej w Krakowie (1926), prób wytrzymałościowych izolacji turbogeneratora o mocy 3500 KVA dla Gwarectwa Węglowego Brzeszcze (1926), rozbudowy elektrowni miejskiej w Kołomyi (1927), elektryfikacji miasta Skoczowa (1928) oraz projektu i budowy elektrowni miejskiej w Bochni (1929). Wchodził w skład komisji Polskiego Komitetu Energetycznego, która w r. 1929 opiniowała program elektryfikacji Polski, zwłaszcza udzielenie koncesji (ostatecznie nieprzyznanej) na jego wykonanie amerykańskiej firmie «W. A. Harriman and Co. Incorporated» (w tej sprawie zabrał głos artykułem Elektryfikacja Polski a koncesja Harrimana, „Przegl. Techn.” 1929 nr 38). Był członkiem polskiego komitetu współorganizującego Międzynarodowy Kongres Elektryczny w r. 1932 w Paryżu. W r. 1938 omówił działalność swego zakładu w obszernym artykule Zakład Elektrotechniki Akademii Górniczej w Krakowie („Przegl. Górn.-Hutniczy” nr 3).
Po wybuchu drugiej wojny światowej został S. aresztowany 6 XI 1939 wraz z innymi krakowskimi profesorami w tzw. Sonderaktion Krakau i wywieziony do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Dzięki interwencji międzynarodowych ośrodków naukowych został zwolniony 8 II 1940 z grupą najstarszych profesorów. Po powrocie do Krakowa wykładał w oficjalnie działającej od jesieni t.r. dwuletniej Państw. Szkole Technicznej Górniczo-Hutniczo-Mierniczej (Staatliche Technische Fachschule für Berg- Hütten- und Vermessungswesen). Dodatkowo pracował w oddziale elektrotechnicznym utworzonego w r. 1942 Zakł. Badań Materiałów (Staatliche Technische Prüfanstalt); od 4 I 1943 był kierownikiem jego laboratorium. Po zakończeniu okupacji niemieckiej i wznowieniu na początku r. 1945 działalności AG objął 1 VI t.r. Katedrę Elektrotechniki i przywrócił działalność jej Zakładu. Wraz z pracownikami wspomagał uruchamiane zakłady przemysłowe w zakresie cechowania i poprawnego działania elektronicznych urządzeń pomiarowych. Zmarł 25 I 1946 w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Był odznaczony Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1928).
S. był żonaty (od 21 IX 1914) z Anną z Lipińskich; małżeństwo było bezdzietne.
Portret S-ego w todze rektorskiej w auli Akad. Górn.-Hutniczej w Kr.; – Absolwenci Gimnazjum i Liceum Świętej Marii Magdaleny w Poznaniu 1805–1950, Oprac. A. Białobłocki, P. 1995; Bibliografia publikacji pracowników Akademii Górniczo-Hutniczej z lat 1919–1958, Oprac. M. Górkiewicz, Kr. 1960; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; Peretiatkowicz–Sobeski, Współcz. kultura pol.; Słown. pol. tow. nauk., II cz. 2; Słown. techników, z. 10; Who’s Who in Central- and East-Europe 1933/34, Zürich 1935; toż 1935/6, Zürich 1937; Życiorysy profesorów i asystentów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1919–1964), Kr. 1965 (fot.); – Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej. Jubileusz 75-lecia Wydziału 1922–1977, Kr. 1987 (fot.); Akademia Nauk Technicznych 1920–1932, W. 1932 s. 73–4 (częściowa bibliogr.); toż 1933–7, W. 1937 s. 6; Bolewski A., Pierzchała H., Losy polskich pracowników nauki w latach 1939–1945. Straty osobowe, Wr. 1989; Długosz J., Polska Akademia Nauk Technicznych w Warszawie (1920–1939). Zarys dziejów, skład osobowy, osiągnięcia, P. 2002; Gwiazdomorski J., Wspomnienia z Sachsenhausen. Dzieje uwięzienia profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kr. 1969 s. 274; Hist. Nauki Pol., IV cz. 1–3; Historia elektryki polskiej, W. 1976 I (fot.), W. 1977 II; Historia Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1919–1959, W. 1959 s. 35; Kronika i spis absolwentów Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica 1919–1979. 2. Pion Hutniczy, Kr. 1979 s. 9 (fot. portretu), s. 14, 16–19, 29–30, 32; Lubiatowski J., Prof. dr inż. Jan Studniarski (1876–1946), „Przegl. Elektrotechn.” R. 47: 1971 nr 11 s. 506 (fot.); 50 lat Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w fotografii, Kr. 1971 s. 15 (fot. nr 42, 92); Piłatowicz J., Projekty i programy elektryfikacji Polski w latach 1918–1939, Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol., S. D, 1984 z. 10 s. 131, 133–4; 75 lat Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, Kr. 1994 s. 15, 18 (fot. portretu); 75 lat Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1919–1994, Red. T. Skarzyński, W. 1994 s. 10, 15–18, 56; 60 lat AGH w fotografii, Kr. 1979 s. 14 (fot. nr 49, 95); Trudne lata Akademii Górniczej, Kr. 1989; Urbańczyk S., Uniwersytet za kolczastym drutem, Kr. 1969 s. 268; Veritate et scientia. Księga pamiątkowa w 125-lecie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Red. A. Gąsiorowski, W.–P. 1982 (dot. ojca, Feliksa); Z dziejów Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1919–1967, Kr. 1970; – Gospodarka elektryczna w Polsce, W. 1922 s. 9, 1923 s. 9, 1926 s. 49, 53, 193, 540, 1930 s. 247, 1132, 1935 s. 219; Informator o władzach i organach Stowarzyszenia Elektryków Polskich, W. 1936/7 s. 12, 28, 1937/8 s. 13, 38, 1939 s. 19, 43; Rocznik polityczny i gospodarczy, W. 1938 s. 479, 1939 s. 504; Składy osobowe i spisy wykładów Akademii Górniczej za l. akad. 1921/2–1938/9, Kr.; – „Biul. Inform. Pracowników. Gaz. Pracowników Akad. Górn.-Hutniczej” 1994 nr 5 s. 6; „Dzien. Urzędowy Min. WRiOP” R. 15: 1932, dod. „Ruch Służbowy” nr 1 s. 11; Kalendarzyk Stowarzyszenia Elektryków Polskich na r. 1933, s. 17, 40; – „Dzien. Pol.” 1946 nr 27 (nekrolog); – Mater. Red. PSB: Fot. portretu S-ego, informacje z r. 1995 bratanicy S-ego, Antoniny Jarmułt-Mlickiej z P.
Stanisław Tadeusz Sroka