Noskiewicz Jan Włodzimierz (1890–1963), entomolog i zoogeograf, profesor Uniw. Lwow. i Wrocł. Ur. 8 X w Sanoku, był synem urzędnika pocztowego Augusta i Michaliny z Kopystyńskich. Ukończył w l. 1901–9 gimnazjum w Jarosławiu. Pod wpływem swego nauczyciela przyrody Kazimierza Piątkowskiego zainteresował się owadami. Studia rozpoczął w r. 1909 na UJ; po roku przeniósł się na Uniw. Lwow., gdzie do r. 1913 studiował zoologię pod kierunkiem Józefa Nusbauma. W l. 1913–18 był nauczycielem w II Szkole Realnej we Lwowie; w r. 1917 złożył egzamin państwowy dla nauczycieli szkół średnich. W l. 1918–20 był nauczycielem w gimnazjum w Krasnymstawie, po czym przeniósł się do Lwowa i był do r. 1922 starszym asystentem w Zakładzie Zoologii Uniwersytetu, kierowanym przez Jana Hirschlera. W l. 1922–39 był pracownikiem naukowym i bibliotekarzem w Muzeum Przyrodniczym im. Dzieduszyckich, a także z przerwami pracował jako nauczyciel w gimnazjach lwowskich, m. in. od r. 1929 w II Gimnazjum im. K. Szajnochy. W r. 1927 N. uzyskał na Uniw. Lwow. stopień doktora filozofii w zakresie zoologii na podstawie dysertacji pt. Rozród wielozarodkowy u Halictoxenos simplicis Nosk. (promotor J. Hirschler). Dn. 11 I 1937 na tymże Uniwersytecie uzyskał stopień docenta zoologii systematycznej i zoogeografii na podstawie niepublikowanej rozprawy pt. Faunistyczna regionalizacja Polski. W l. 1937–40 uczył także w Pedagogium. Jednocześnie w r. akad. 1938/9 miał na Uniwersytecie wykłady zlecone z entomologii i zoogeografii.
W czasie wojny od stycznia 1940 do czerwca 1941 N. wykładał na Uniw. Lwow. i równolegle był pracownikiem naukowym Muzeum Przyrodniczego Ukraińskiej Akademii Nauk (byłego Muzeum im. Dzieduszyckich). Po wkroczeniu Niemców do Lwowa aż do końca 1941 r. pozostawał bez pracy, a następnie w l. 1942–4 pracował jako karmiciel wszy w Instytucie do Badań nad Tyfusem Plamistym Rudolfa Weigla. Równocześnie od jesieni 1943 brał udział w tajnym nauczaniu w szkolnictwie średnim, a od kwietnia 1944 na Wyższych Kursach Nauczycielskich. Od 1 VIII 1944 do 31 V 1946 ponownie pracował na Uniw. Lwow. jako kierownik katedry zoologii bezkręgowców oraz Muzeum Przyrodniczego, a także w Instytucie Pedagogicznym. W czerwcu 1946 N. był repatriowany do Wrocławia, gdzie na tamtejszym Uniwersytecie objął kierownictwo katedry systematyki zwierząt i zoogeografii na Wydziale Nauk Przyrodniczych. Profesorem nadzwycz. został mianowany 12 X 1946, a profesorem zwycz. 22 V 1954. Katedrą kierował aż do przejścia na emeryturę 30 IX 1961, jednakże z braku następcy nadal prowadził wykłady do czerwca 1963. W r. akad. 1955/6 był dziekanem Wydziału Nauk Przyrodniczych na Uniw. Wrocł. W r. akad. 1948/9 wykładał także w Instytucie Pedagogicznym we Wrocławiu.
N. był jednym z czołowych entomologów polskich, wybitnym specjalistą w zakresie systematyki i biologii rzędu błonkówek Hymenoptera Aculeata, którym poświęcił całe życie. Opisał wiele nowych gatunków nie tylko fauny krajowej i europejskiej, ale także północnoafrykańskiej i środkowoazjatyckiej. Spuścizna naukowa N-a obejmuje ponad 100 pozycji własnych prac, notatek, recenzji i tłumaczenia dwóch podręczników. Pierwszą publikacją były Żądłówki (Hymenoptera Aculeata) nowe dla fauny Galicji („Spraw. Kom. Fizjograficznej PAU”, 1917 LII). Od tego czasu datują się jego 18-letnie badania terenowe wspólnie z Romanem Kuntzem nad fauną Podola, zakończone syntetycznym dziełem pt. Zarys zoogeografii polskiego Podola (Lw. 1938). Stałe badania nad błonkówkami doprowadziły N-a do odkrycia na terenie kraju rzadko spotykanych ich pasożytów z rzędu wachlarzoskrzydłych Strepsiptera, nad którymi prowadził wspólnie z Gustawem Poluszyńskim szczegółowe badania ich rozwoju zarodkowego. W trakcie tych badań odkryli nie znane dotychczas u wachlarzoskrzydłych zjawisko rozwoju wielozarodkowego (poliembrionię), a całość badań ogłosili w dwóch monografiach: Embryologische Untersuchungen an Strepsipteren. I Teil. Embryogenesis der Gattung Stylops Kirby („Bulletin International de l’Académie Polonaise des Sciences et des Lettres” Série B, nr 8–10, Kr. [1927] i Embryologische Untersuchungen an Strepsipteren. II Teil. Polyembryonie („Zool. Pol.” 1935). W tym czasie N. ogłosił swoje najważniejsze dzieło z systematyki palearktycznych błonkówek z rodzaju Colletes, wśród których wyróżnił 125 gatunków, w tym 61 nowo opisanych: Die paläarktischen Colletes-Arten (Lw. 1936). Po wojnie, pracując już we Wrocławiu, rozpoczął nowe badania faunistyczne i od r. 1947 publikował wiadomości o osobliwościach entomologicznych Dolnego Śląska, a także Wyżyny Małopolskiej i okolic Sandomierza. Nadal zajmował się entomofauną ciepłolubną, głównie błonkówkami, jednakże poszerzył swoje zainteresowania również na muchówki Diptera. Od r. 1952 był członkiem kolegium redakcyjnego wydawnictwa „Klucze do oznaczania owadów Polski” i wspólnie z Wojciechem Puławskim opracował rodziny: Złotolitki – Chrysididae, Cleptidae (W. 1958) i Grzebaczowate – Sphecidae (W. 1960).
N. był jednym z członków założycieli powstałej 13 XII 1920 Sekcji Entomologicznej przy Polskim Tow. Przyrodników im. M. Kopernika we Lwowie i członkiem jej zarządu, przekształconej 4 XII 1922 w Polski Związek Entomologiczny. W l. 1921–51 kierował biblioteką tego Związku i równocześnie był współpracownikiem redakcji „Polskiego Pisma Entomologicznego”. Po śmierci Jana Kinela był w l. 1951–2 redaktorem naczelnym tego czasopisma (t. XX–XXII), a następnie aż do śmierci redaktorem serii A. N. zmarł 27 VIII 1963 w Warszawie, pochowany został w Rembertowie. Był odznaczony m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Jego imieniem nazwano nowo odkryte gatunki owadów, np. Otiorrhynchus noskiewiczi Smreczyński. Zbiory entomologiczne N-a znajdują się w Muzeum Przyrodniczym Uniw. Wrocł.
N. był żonaty (od r. 1927) z Janiną Amalią Serwa i miał córkę Teresę (ur. 1930), zamężną Grzelecką, inżyniera ogrodnika.
Fot. portretowa w Inst. Zool. Uniw. Wrocł.; Fot. w Materiałach Red. PSB; – W. Enc. Powsz. (PWN); Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie. Skład Uniwersytetu w r. szk. 1920–21, Lw. 1921 s. 26, 33; toż 1936/37 i 1937/38, Lw. 1937 s. 48; toż 1938/39, Lw. 1938 s. 44–5; Wrocławski Informator Uniwersytecki na lata akad. 1957/58–1961/62; – Fedorowicz Z., Materiały do historii zoologii w Polsce w latach 1914–1939, Studia i Mater. z Dziej. Nauki Pol., S. B, W. 1970 z. 19 s. 97, 101, 112; Księga pamiątkowa II Państwowego Gimnazjum im. Karola Szajnochy we Lwowie, Lw. 1930 cz. I s. 97–119; Smreczyński S., J. Noskiewicz (nekrolog z wykazem publ. i fot.), „Pol. Pismo Entomologiczne” T. 34: 1964 nr 1 s. 4–18; Uniwersytet Wrocławski w latach 1945–1970, Księga Jubileuszowa pod red. W. Floryana, Wr. 1970 s. 193, 203, 206, 211, 217, 229, 237–41, 417; Uniwersytet Wrocławski w latach 1945–1955, Wr. 1959 I 174, 192, 194–6, 203, II 81, 354–7 (bibliogr.); – Sprawozdania Dyrekcji c.k. Gimnazjum w Jarosławiu za l. szk. 1902–9; Uniwersytet i Politechnika Wrocławska, Spisy wykładów w 1. akad. 1946/47–1949/50; Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie. Spis wykładów w r. akad. 1938/39, Lw. 1938 s. 82; Uniwersytet Wrocławski, Spis wykładów w r. akad. 1950/51; – „Pol. Pismo Entomologiczne” T. 33: 1963 nr 2 s. 197 (fot), T. 41: 1971 nr 4 s. 713–22, T. 43: 1973 nr 3 s. 589–600; „Przegl. Zool.” T. 9: 1965 nr 2 s. 208 (fot.); „Słowo Pol.” 1963 nr 206 s. 2, nr 207 s. 2; „Trybuna Ludu” 1963 nr 240 s. 5; „Życie Warsz.” 1963 nr 206 s. 7; – Arch. Uniw. Wrocł.: Akta personalne N-a; – Informacje żony Janiny Noskiewiczowej z W.
Andrzej Dzięczkowski