Smogorzewski Janusz, pseud. Burak (1904–1991), fotograf prasowy. Ur. 22 VI w Łodzi, był synem Bronisława, plenipotenta rodziny Druckich-Lubeckich, dyrektora fabryki porcelany w Ćmielowie, a następnie firmy «Aleksander Łakomski», prowadzącej w Warszawie handel porcelaną, fajansem i szkłem, oraz Zofii z Pazderskich, kuzynem Kazimierza (zob.).
S. ukończył w r. 1923 szkołę średnią Kazimierza Kulwiecia w Warszawie. W r. 1920 wraz z drużyną harcerską brał udział w wojnie polsko-sowieckiej w przyfrontowej służbie pomocniczej. Po odbyciu w r. 1923 praktyki fotograficznej założył wraz z Władysławem Złakowskim i Wacławem Machowskim Agencję Fotograficzną w Warszawie przy ul. Zielnej 4. W l. dwudziestych uprawiał zawodowo boks w klubie «Warszawianka». Od poł. r. 1925 do maja 1926 był fotoreporterem w „Kurierze Porannym”. W czasie wydarzeń majowych 1926 r. wykonywał dokumentację fotograficzną walk ulicznych. W l. 1926–30 pracował w Agencji Fotograficznej «Światowid» w Warszawie. Od końca r. 1930 organizował wydz. fotograficzny Polskiej Agencji Telegraficznej, w której pracował do września 1939. Równocześnie był fotoreporterem warszawskiej „Gazety Polskiej” i krakowskiego „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”. Jedną z najbardziej znanych fotografii S-ego było portretowe ujęcie z profilu głowy marszałka Józefa Piłsudskiego, wykonane na święcie kawalerii polskiej w Krakowie w październiku 1933.
W pierwszych dniach września 1939 fotografował S. skutki bombardowania Warszawy. Na apel płk. Romana Umiastowskiego wyruszył na wschód i dotarł na Podole, skąd powrócił do Warszawy. W okresie okupacji niemieckiej dzierżawił paromorgowe gospodarstwo ogrodniczo-rolne we wsi Ostrówek w pow. radzymińskim. W r. 1943 wstąpił do Armii Krajowej (AK); współpracował z Biurem Informacji i Propagandy, a także z prasą podziemną, wydawaną w pow. radzymińskim. W końcu lipca 1944 został wcielony w stopniu szeregowca (pseud. Burak) do 32. pp 8. Dyw. AK i brał udział w walkach z Niemcami. Aresztowany 27 X t. r. w pow. radzymińskim przez NKWD, po długotrwałych przesłuchaniach został za udział w AK zesłany w głąb Rosji. Przeszedł przez obozy w Białogoje i tzw. Mokry Łagier w Borowiczach, kopalnie węgla pod Borowiczami i obóz «Jagła»; od czerwca 1946 do listopada 1947 przebywał w obozie w tajdze w okolicach Swierdłowska.
Do kraju S. wrócił 16 XI 1947. Jego bogate archiwum negatywów i odbitek fotograficznych zaginęło w czasie wojny. Od grudnia 1947 do marca 1948 był fotoreporterem czasopisma „Tydzień” w Warszawie, a następnie kierownikiem technicznym działu «Foto» w Socjalistycznej Agencji Prasowej. Po jej połączeniu się z Agencją Robotniczą (AR) w r. 1950 był kierownikiem «Foto-AR». Od stycznia do maja 1951 pracował jako fotoreporter w Państwowych Wydawnictwach Rolnych i Leśnych, a do końca r. 1952 wykonywał również prace zlecone w warszawskim Wydawnictwie Artystyczno-Graficznym i w pismach rolniczych. Od końca t. r. aż do przejścia na emeryturę w r. 1969 pracował w tygodniku „Stolica”, kierując tu działem ilustracyjnym. Bardzo wiele zdjęć jego autorstwa, dotyczących Warszawy, ukazało się w „Stolicy” oraz innych pismach i wydawnictwach. Był wraz z Edmundem Kupieckim i Zbigniewem Siemaszką współautorem albumu „250 fotografii zamków i pałaców polskich” (W. 1957). Opracowywał koncepcje fotograficzne albumów i folderów o tematyce warszawskiej. Współorganizował wiele wystaw fotograficznych i konkursów, a także uczestniczył w licznych imprezach fotograficznych, szkoleniach i sympozjach zawodowych. Czynny był w Klubie Fotografii Prasowej Stow. Dziennikarzy Polskich. Należał do seniorów «Warszawianki», Spółdzielczego Klubu Sportowego. Zmarł 7 X 1991 w Warszawie i pochowany został na cmentarzu Powązkowskim.
S. był dwukrotnie żonaty: po raz pierwszy z Zofią z Machowskich, po raz drugi z Ireną z Grudniów, 1. v. Hernikową; z pierwszego małżeństwa miał córkę Małgorzatę (zm. 24 VII 1991), zamężną z Leszkiem Moczulskim, politykiem i przewodniczącym Konfederacji Polski Niepodległej, a następnie ze Stanisławem Kuchlewskim; z drugiego związku S. dzieci nie miał, opiekował się pasierbem Januszem Hernikiem.
Duży zbiór negatywów i odbitek fotograficznych S-ego jest przechowywany w Dziale Ikonografii Muz. Historycznego m. st. Warszawy, dokąd trafił wraz z archiwum „Stolicy”.
Bibliogr. Warszawy za l. 1944–54; – Krzyżakowa K., Utrwalić czas…, „Warszawa” 1991 nr 3 s. 2–3 (fot.); Warszawianka. Spółdzielczy Klub Sportowy. 1921–1971, P. 1971 s. 208; – „Życie Warszawy” 1991 nr 238 s. 7, nr 239 s. 16, nr 254 s. 16; – Arch. Stow. Dziennikarzy Pol. w W.: Teczka nr S/S–64; Oddz. Spraw Ludności Urzędu Woj. w W.: Informacje z kartoteki; – Informacje siostrzeńca, Janusza Peczlewicza z W.
Stanisław Konarski