Sokołowski Jarosław Wojciech z Warzymowa h. Pomian (zm. 1625), kasztelan brzeski kujawski. Był wnukiem kaszt. lędzkiego Jarosława (zob.), synem Jana i Trzebuchowskiej (imię nieznane), bratankiem Krzysztofa (zob.).
W r. 1581 S. nie występował jeszcze samodzielnie, ale z opiekunami, wkrótce jednak osiągnął wiek sprawny, uczestniczył bowiem 15 I 1587 w zjeździe przedkonwokacyjnym w Radziejowie, gdzie zawiązano konfederację ziemi kujawskiej; został wówczas deputatem do sądów przy woj. brzeskim kujawskim Grzegorzu Kretkowskim. Dn. 12 X 1589 sejmik zebrany w Radziejowie ustanowił go jednym z trzech rotmistrzów w wojsku zaciąganym na pół roku na koszt województw kujawskich. Dn. 24 IV 1597 Zygmunt III dał pozwolenie na cesję przez Wawrzyńca Chlewickiego na rzecz S-ego tenuty Kąkowa Wola wraz z sołectwem i folwarkiem Starczewo w pow. brzeskim kujawskim trzymanej przez S-ego w trzecim dożywociu i stąd nie podlegającej lustracji. S. posiadał ponadto królewską połowę miasteczka Noć w pow. radziejowskim, także nie podlegającą lustracji. Dn. 8 IV 1598 wystąpił po raz pierwszy z tytułem star. radziejowskiego, choć nominację otrzymał dopiero 18 V 1599 po cesji Jana Orzelskiego. Jako star. radziejowski cedował na rzecz swojego sędziego grodzkiego Piotra Buszkowskiego dwie włóki puste w Radziejowie, co zatwierdził król przywilejem z 18 II 1609. Z listu pisanego przez S-ego 7 III 1613 wynika, że ów, aby uniknąć zniszczeń w swych królewszczyznach za przyczyną nieopłaconych żołnierzy, prowadził w Brześciu Kujawskim rozmowy z przedstawicielami skonfederowanego wojska. W rezultacie ustalono kwotę, jaką żołnierze mieli otrzymać od starosty, który zresztą część pieniędzy już im wypłacił. S. starał się uchronić star. radziejowskie także od lustracji dokonywanej w l. 1616–20 dowodząc, że pozostaje ono w czwartym i ostatnim dożywociu, w końcu jednak, być może pod groźbą odesłania sprawy na sejm, zmienił stanowisko. Dn. 9 XII 1620 otrzymał konsens królewski na cesję star. radziejowskiego na rzecz syna Jana.
Dn. 2 I 1618 S. brał udział w sejmiku przedsejmowym województw wielkopolskich w Środzie, bo wobec śmierci Janusza Grzymułtowskiego (26 VI 1617) tylko on mógł być wymienionym w źródle jako kaszt. bydgoski. Deklarował wówczas, podobnie jak inni obecni senatorowie, poparcie na sejmie przynajmniej najważniejszych uchwał sejmikowych, najpewniej dotyczących egzorbitancji szlacheckich. Z zestawienia dat wynika, że jego nominacja na kaszt. bydgoskiego nastąpiła w 2. poł. r. 1617. Jako kaszt. bydgoski uczestniczył w sejmie warszawskim 1620 r., odbywającym się bezpośrednio po klęsce cecorskiej, przybył jednak po zakończeniu wotowania. Dn. 20 II 1621 awansował na kaszt. brzeskiego kujawskiego. W przywileju nominacyjnym odwoływano się do jego niewzruszonej wierności wobec tronu i roztropności. Brak śladów aktywności politycznej S-ego na forum parlamentarnym w l.n., jak i dokonany jeszcze w r. 1621 podział majątku między synami, świadczy o wycofywaniu się przez niego w tym czasie z udziału w życiu publicznym.
S. był człowiekiem zamożnym, w jego posiadaniu znajdowało się kilkanaście wsi w woj. brzeskim; w pow. kruszwickim należało doń Warzymowo z przyległymi wsiami, w pow. przedeckim Modzerowo, gdzie ufundował w r. 1591 murowany kościół p. wezw. św. Stanisława. Brał nadto dobra w dzierżawę, np. w r. 1619 wieś Góry w pow. konińskim. W r. 1598 został wyznaczony na opiekuna synów przez Andrzeja Przyjemskiego, późniejszego kaszt. gnieźnieńskiego. Zmarł w r. 1625 przed 7 IX.
Żoną S-ego była Dorota Spławska, córka Jana, woj. inowrocławskiego, a siostra i spadkobierczyni bezpotomnie zmarłego Macieja, po którym synowie S-ego dziedziczyli Targową Górkę z przyległymi dobrami w pow. pyzdrskim. S. pozostawił dwóch synów: kaszt. bydgoskiego Jana (zob.) oraz Macieja, który objął star. radziejowskie po cesji dokonanej na jego rzecz przez brata.
Niesiecki; Urzędnicy, VI/2; – Borucki M., Ziemia kujawska pod względem historycznym, jeograficznym, archeologicznym i statystycznym, Włocławek 1882 s. 80, 157, 271; Byliński J., Dwa sejmy z r. 1613, Wr. 1984; Pietrzak J., Po Cecorze i podczas wojny chocimskiej, Wr. 1983 s. 167; Seredyka J., Sejm z 1618 r., Opole 1988 s. 58; – Akta sejmikowe woj. pozn., I; Akta synodów różnowierczych w Pol., IV; Dzieje ziemi kujawskiej, Wyd. A. Pawiński, W. 1888 II; Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1616–1620, Wr.–W.–Kr. 1994 cz. 1–2; Pamiętnik p. Macieja Czygenberk Orłowskiego…, Wyd. W. Kętrzyński, „Roczn. Tow. Nauk. w Tor.” R. 13: 1906 s. 11–12; Teki Dworzaczka, CD-ROM, Kórnik–P. 1995; – AGAD: Metryka Kor. 141 k. 179v., 165 k. 9v.–10v., 204v.–205v.
Waldemar Chorążyczewski