Mackiewicz Jarosz Jan h. Pobóg (1672 – ok. 1732), podczaszy miński, poseł sejmowy i działacz kalwiński. Był synem Krzysztofa, w l. ok. 1686–1702 miecznika smoleńskiego, i Teofili z Cedrowskich, córki pamiętnikarza Jana Cedrowskiego (zob.). Braćmi M-a byli: Hrehory (1679–1752), podczaszy miński od r. 1733, stronnik Augusta III, i Krzysztof (ur. 1682), miecznik i rotmistrz miński w r. 1710, a podczaszy mścisławski w l. 1715–25. Ur. 13 XII, ochrzczony został M. dopiero 3 III 1675 w zborze kalwińskim w Żupranach. Podpisał elekcję Augusta II w r. 1697, przy czym przypisano mu, zapewne omyłkowo, tytuł podczaszego połockiego. W r. 1698 został porucznikiem chorągwi pospolitego ruszenia mińskiego, dowodzonej przez jego ojca Krzysztofa, która wyruszyła pod Ławno przeciwko Sapiehom. W r. 1700 został deputatem mińskim na Trybunał Główny W. Ks. Lit. zwołany na r. 1701. W wyprawie przeciwko Sapiehom w r. 1700 i bitwie olkienickiej wziął udział już jako strażnik miński. Po śmierci ojca odziedziczył dobra Duszczyce położone koło Radoszkowicz w woj. mińskim i obowiązek opieki nad zborem kalwińskim w pobliskim Lebiedziewie. Zarządzał również częścią dóbr neuburskich; od r. 1713 był administratorem dóbr Newel.
Nadal związany z obozem antysapieżyńskim, w toku wojny północnej dowodził M. jako rotmistrz jedną z chorągwi pospolitego ruszenia szlachty mińskiej walczącej w szeregach konfederacji sandomierskiej ze stronnikami Stanisława Leszczyńskiego. Wówczas to Krzysztof Zawisza, starosta miński, stronnik Sapiehów, otrzymał od Leszczyńskiego kaduk na jego dobra. Dn. 7 I 1710 M. obrany posłem mińskim na Walną Radę Warszawską, 8 III t. R. został członkiem deputacji do kalkulacji skarbu W. Ks. Lit. W kwietniu t. R. wziął udział w naradzie posłów dysydenckich w Warszawie zastanawiających się nad sposobami obrony praw politycznych dysydentów polskich. W r. 1712 posłował na sejm z woj. mińskiego nadal jako strażnik miński. W maju 1712 został podczaszym mińskim. W trudnej po sejmie 1717 r. dla dysydentów sytuacji objął M. po Michale Wołku, chorążym starodubowskim, odpowiedzialną funkcję generalnego aktora zborów ewangelickich W. Ks. Lit. Był jednym z organizatorów generalnego synodu w Gdańsku, który 27 II 1719 odnowił zgodę sandomierską między kalwinami i luteranami, a 19 VI t. R. podpisał w Kiejdanach, jako generalny aktor zborów lit., akt zjednoczenia obu Kościołów. Dn. 30 VIII 1728 uczestniczył w zjeździe generalnym dysydentów w Gdańsku. Zwalczał wszelkimi dostępnymi środkami legalnymi szerzące się bezprawie i nadużycia duchowieństwa katolickiego w stosunku do zborów protestanckich. Zmarł przed 1 II 1733.
M. był dwukrotnie żonaty. Ok. r. 1711 utracił pierwszą żonę Katarzynę ze Szretterów, córkę skarbnika lit. (poślubioną w r. 1700), i ożenił się z Zofią nieznanego nazwiska. Pozostawił z pierwszej żony dwie córki: Teofilę, za Michałem Galińskim, i Annę, za Mikołajem Gintowtem Dziewiałtowskim, podczaszym wiłkomirskim. Z drugiej żony pozostawił syna Hrehorego, starostę kołaczewskiego, i córkę Zofię, za Bogusławem Mnińskim, podczaszym zakroczymskim.
Boniecki, XVI 230, 233 (mylnie podany herb); Uruski; – Konarski S., Szlachta kalwińska w Polsce, W. 1936 s. 74, 79, 182–3, 291 (tworzy z Jarosza Jana M-a dwie postaci); Łukaszewicz J., Dzieje Kościoła wyznania helweckiego w Litwie, P. 1842–3, I 313, 345, 371; – Acta Stanów W. X. Lit. na pospolite ruszenie… między Ławnem a Puzewiczami A. D. 1698 Dnia 21 Decembris, Wil. 1699; Diariusz Walnej Rady Warszawskiej z r. 1710, Wyd. R. Mienicki, Wil. 1928 s. 70, 298, 302, 307; Elektorów poczet, Wyd. O. Pietruski, Lw. 1845 s. 206; Pamiętnik Jana Cedrowskiego, w: Dwa pamiętniki z XVII wieku, Wyd. A. Przyboś, Wr.–Kr. 1954 s. 15; Vol. Leg., VI fol. 101; Zawisza K., Pamiętniki, Wyd. J. Bartoszewicz, W. 1862 s. 300; – AGAD: Sumariusz Metryki Lit. Ks. Zap. 157 fol. 18 i 28 (regest nominacji na podczaszostwo mińskie), Arch. Radziwiłłów dz. V teka 191 nr 9053 (8 listów oryginalnych z l. 1704–32).
Tadeusz Wasilewski