Puttkamer Jerzy h. Bradacice (zm. po 1806), pułkownik w. lit., konfederat barski, sędzia grodzki żmudzki. Był synem Kazimierza, sędziego ziemskiego żmudzkiego, i Bystramówny, młodszym bratem Jacka Antoniego (zob.).
Związał się P., podobnie jak i jego brat Jacek, z rodziną Sapiehów. Już na początku lat sześćdziesiątych występował w stopniu pułkownika wojsk lit. i generał-adiutanta Aleksandra Sapiehy, hetmana polnego lit. Gdy w r. 1763 Sapieha poróżniony przy otwarciu Trybunału z Karolem Radziwiłłem opuszczał Wilno, to Marcin Judycki, klient radziwiłłowski zaatakował kawalkadę towarzyszącą hetmanowi i jadącego na jej czele P-a «kańczugiem bez żadnej racji niewinnie obił». W r. 1764 P. podpisał z księstwem żmudzkim elekcję Stanisława Poniatowskiego. W r. 1767 został mostowniczym rosieńskim i urząd ten pełnił do r. 1784. Był w r. 1769 deputatem na Trybunał Lit. Do konfederacji barskiej przystąpił najprawdopodobniej na wiosnę 1771, gdy Szymon Kossakowski przedsięwziął wyprawę na Litwę. Już niewątpliwie w kwietniu jako pułkownik konfederacji żmudzkiej na czele samodzielnego oddziału zbrojnego wziął udział w wielkim rajdzie Kossakowskiego wokół granic W. Ks. Lit., a następnie wycofał się wraz z nim wzdłuż granicy pruskiej na Mazowsze. Dn. 31 X uczestniczył P. w przegranej bitwie pod Lipinami koło Przasnysza. Z pomocą Władysława Mazowieckiego przeprawił się w pierwszej dekadzie listopada z całą partią lit. przez Wisłę pod Tokarami koło Płocka. Dn. 12 XI P. rozłożył się obozem w Koźminie (w woj. kaliskim) i 14 t. m. zawiadomił o tym Józefa Zarembę. Pomagał wówczas Katarzynie z Sapiehów Sapieżynie w obejmowaniu majętności koźmińskiej i radolińskiej, które były własnością jej brata Piotra, woj. smoleńskiego (zm. 25 I 1771), a do których wnosiła pretensję również jej bratowa Joanna z Sułkowskich Sapieżyna. Także w interesie Katarzyny Sapieżyny P. osłaniał przed Prusakami dobra Koźmin i strzegł je przed zajazdem, do którego przygotowywał się Piotr Radoliński. Wezwany przez Kossakowskiego, ruszył 22 XII «śpiesznym marszem» ku fortecy jasnogórskiej. Wraz z Kazimierzem Pułaskim brał wówczas udział w działaniach, które miały na celu osłonę Jasnej Góry i Lanckorony. Dn. 11 I 1772 powrócił P. na swe poprzednie leże do Koźmina. Mimo trudności aprowizacyjnych w wyniszczonym kraju potrafił P. utrzymać w swym oddziale wyjątkową karność i subordynację; dziedzicom i administratorom oraz kupcom wystawiał rewersy zabezpieczając ich należności na swych dobrach lit.
Dn. 9 II 1772 opuścił P. Koźmin i w ramach podjętej 20 II przez Kossakowskiego i Pułaskiego wyprawy dywersyjnej wziął udział w wycieczce w stronę Dukli, by paraliżować linie komunikacyjne Rosjan i odciągnąć część ich wojsk od Krakowa. Przez cały marzec i pierwszą połowę kwietnia P. zatrudniony był w akcjach, które miały na celu odciążyć broniących się na Wawelu konfederatów. Uczestniczył w próbie wprowadzenia konwoju żywności i lekarstw na Wawel (11, 13, 14 III). Przez koniec kwietnia i cały maj P. brał udział w okolicach Krosna i Rzeszowa w działaniach «dywizji» lit., aż do jej rozpadu w wyniku poddania się części konfederatów (12 VI). Należał on do drugiej jej części, rozbitej pod Kamieniem koło Leżajska i z resztą rozproszonych szukał ocalenia w okolicznych lasach, a następnie schronił się w Głogowie na dworze Marii z Branickich Lubomirskiej, starościny bolimowskiej. Wydany 14 (?) VI przez lokaja księżnej, osadzony został najpierw w Kolbuszowej, a następnie (ok. 26 VI) w więzieniu lwowskim, w którym przesiedział 7 tygodni. Dzięki staraniom Teresy z Pociejów Humieckiej, stolnikowej kor., i jej pomocy pieniężnej, został zwolniony z aresztu, a ponadto otrzymał paszport od władz austriackich. Mimo to, i mimo złożonego recesu, w drodze do domu został 13 VIII w Brześciu Lit. aresztowany, a następnie zaprowadzony do Słonimia. Stąd miał być w końcu sierpnia odesłany do Smoleńska, punktu zbornego konfederatów zsyłanych na Syberię. Niewątpliwie tego uniknął, gdyż nie figuruje na liście sybiraków. Prawdopodobnie wykupiony powrócił do domu. Z ramienia sejmu rozbiorowego 1773–5 był członkiem dwóch komisji do rozpatrzenia spornych spraw majątkowych na Litwie. W r. 1777 zasiadł w Trybunale Lit. W r. 1780 ubiegał się o opróżnione po Ignacym Micewiczu sęstwo grodzkie żmudzkie, ale otrzymał je dopiero w r. 1784; urząd ten pełnił do upadku Rzpltej. W r. 1788 procesował się z bratem o majątek; miał prawdopodobnie jakieś dobra (Lubij?) w pow. telszewskim. W r. 1789 był po raz trzeci deputatem do Trybunału Lit. Z ramienia konfederacji targowickiej jeździł do Połągi w sierpniu 1792 rozpatrywać skargi buntujących się chłopów. W l. 1805–7 był marszałkiem szlachty pow. telszewskiego.
O żonie i potomstwie P-a brak wiadomości.
Informacji Władysława Konopczyńskiego, jakoby P. pełnił funkcję regimentarza połockiego nie potwierdzają znane nam źródła. Anonimowy autor „Generalności całej” zaliczał go do grupy «pułkowników znakomitszych» w konfederacji. Katarzyna z Sapiehów Sapieżyna, której gościem w Koźminie był P. przez 3 miesiące, tak scharakteryzowała P-a: jest to «człek podciwego i nieoszacowanego harakteru, poznawający wszystkie rzeczy należycie».
Estreicher; PSB (Judycki Joachim); Słown. Geogr. (Telsze), Uruski; Elektorów poczet; – Clericus L., Geschichte des Geschlechts der Herren, Freiherren und Grafen von Puttkamer, Berlin 1878–80 s. 751; Konopczyński W., Konfederacja barska, W. 1938 II; – Kalendarz Polityczny dla Królestwa Polskiego i W. Ks. Lit., 1784, 1785, 1794; Kolęda Warszawska 1767, 1768; Konfederacja barska. Wybór tekstów, Kr. 1928 s. 145; Matuszewicz M., Pamiętniki, W. 1878; Protokuł nr 3 pt. Protokuł rezolucyjny na memoriały i wniesienia – od dnia 3 VIII do 20 listopada 1792, nr 4; Vol. leg., VII 353–4, VIII 775; Z pamiętnika konfederatki Teofili z Jabłonowskich Sapieżyny, Kr. 1914; – AGAD: Arch. Radziwiłłów Dz. V 12679; B. Czart.: rkp. 3470, 3868; B. Jag.: rkp. 3049, 6649, 6666, 6669; B. Kórn.: rkp. 2118, 2119 (w obu listy P-a); B. Narod.: B. Krasińskich rkp. 3118; B. Ossol.: rkp. 3035, 3192; – B. Pozn. Tow. Przyjaciół Nauk w P.: rkp IX a (w odpisach autora).
Wacław Szczygielski