Stogowski Józef Bronisław (1899–1940), sportowiec, olimpijczyk.
Ur. 27 XI w Toruniu w rodzinie robotniczej, był synem Józefa i Eleonory z Glińskich.
Do szkoły średniej uczęszczał S. w Toruniu. W tym czasie uprawiał biegi sprinterskie. W czerwcu 1917 został wcielony do armii niemieckiej, w której służył do listopada 1918. Na początku r. 1919 wstąpił do Organizacji Wojskowej Pomorza oraz Straży Ludowej w Toruniu. Po przejęciu tam władzy przez Polaków w styczniu 1920 otrzymał 25 III t.r. przydział do Ekspozytury II Oddz. Naczelnego Dowództwa WP w Grudziądzu; prowadził odtąd działalność wywiadowczą na terenie niemieckiego Pomorza. Aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Pillau (obecnie Bałtyjsk w obwodzie kaliningradzkim), został zwolniony po trwającym miesiąc śledztwie. Dn. 15 II 1921 odszedł S. na własną prośbę ze służby wojskowej, po czym podjął pracę jako urzędnik w Oddz. Zakładu Ubezpieczeń Wzajemnych w Toruniu. Wrócił do uprawiania sportu; grał w piłkę nożną na pozycji środkowego pomocnika drużyny Klubu Sportowego «Vistula» Toruń, a od r. 1922 Toruńskiego Klubu Sportowego (TKS). Jako reprezentant TKS wystąpił dwukrotnie w finałach piłkarskich mistrzostw Polski (1925, 1926), następnie przez dwa sezony grał w lidze (1927–8). W grudniu 1928 przeszedł do zespołu «Polonia» Warszawa; w klubie tym w r. 1929 rozegrał tylko jeden mecz ligowy, bowiem kontuzja przerwała jego karierę piłkarską.
Równocześnie uprawiał S. hokej na lodzie i w tej dyscyplinie osiągał największe sukcesy, także po odniesionej kontuzji. Od grudnia 1925 był bramkarzem drużyny hokejowej TKS, z którą trzykrotnie wystąpił w finałach mistrzostw Polski (w r. 1927 drużyna zajęła szóste miejsce, w r. 1928 – trzecie, a w r. 1929 – czwarte); w l. 1930 i 1931 grał z tą drużyną w półfinałach mistrzostw Polski. W hokejowej reprezentacji Polski wystąpił na drugich zimowych igrzyskach olimpijskich w szwajcarskim St. Moritz (11–19 II 1928); drużyna po zremisowanym meczu ze Szwecją 2:2 i porażce z Czechosłowacją 2:3 zajęła w grupie eliminacyjnej trzecie miejsce i odpadła z dalszych gier. W r. 1928 i 1930 wchodził S. w skład hokejowej reprezentacji Europy na mecze z Kanadą. W listopadzie i grudniu 1929 reprezentował barwy «Legii» Warszawa w meczach rozgrywanych w Austrii. W plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na dziesięciu najlepszych sportowców Polski w r. 1931 zajął ósme miejsce. W r. 1932 jako chorąży polskiej ekipy hokejowej uczestniczył w zimowych igrzyskach olimpijskich w Lake Placid (USA); Polacy zajęli ostatnie, czwarte miejsce. Po rozwiązaniu sekcji hokejowej TKS w grudniu 1933 przeszedł S. do Akademickiego Związku Sportowego (AZS) Poznań, ale nadal mieszkał, pracował i trenował w Toruniu. W r. 1934 przyczynił się, grając na pozycji bramkarza, do zdobycia przez AZS Poznań tytułu hokejowego mistrza Polski. Po raz trzeci był olimpijczykiem w r. 1936 na igrzyskach w Garmisch-Partenkirchen; Polska – po zwycięstwie nad Łotwą 9:2 oraz porażkach z Kanadą 1:8 i Austrią 1:2 – zajęła trzecie miejsce w grupie eliminacyjnej (na cztery grające zespoły) i odpadła z turnieju. W l. 1927–38 rozegrał S. siedemdziesiąt meczy hokejowych w reprezentacji narodowej. Ośmiokrotnie grał w mistrzostwach Europy (drużyna polska zajęła miejsca: w r. 1927 i 1930 – czwarte, 1929 i 1931 – drugie, 1933 – piąte, w l. 1935, 1937 i 1938 reprezentacja była niesklasyfikowana) oraz sześciokrotnie w mistrzostwach świata (zajęli tam miejsca: w r. 1930 – piąte, 1931 – czwarte, 1933 – siódme/ósme, w l. 1935, 1937 i 1938 – niesklasyfikowani). S. uprawiał także tenis; był kilkakrotnie mistrzem Torunia w tej dyscyplinie. Do jego podstawowych zalet zawodniczych należały: refleks, ofiarność i waleczność. Angażował się też w działalność społeczną w ruchu sportowym, m.in. jako sędzia piłkarski kategorii międzyokręgowej.
Latem 1939, prawdopodobnie w wyniku odniesionej podczas meczu kontuzji, S. ciężko zachorował i w celu wykonania skomplikowanej operacji został przewieziony do Warszawy; zastał go tam wybuch drugiej wojny światowej. Po kapitulacji Warszawy wrócił do Torunia. Zmarł 14 V 1940 w Toruniu, został pochowany na cmentarzu św. Jerzego (grób się nie zachował). Był odznaczony Medalem Niepodległości (1938).
Rodziny S. nie założył.
Imieniem S-ego zostało nazwane, oddane do użytku w styczniu 1960, sztuczne lodowisko w Toruniu.
Fot. w: „Antena” 1935 nr 13; – Głuszek Z., Polscy olimpijczycy 1924–1976. Leksykon, W. 1980; Iskier przewodnik sportowy, W. 1976 s. 106; Mała encyklopedia sportu, W. 1987 II; Pawlak A., Olimpijczycy. Polscy sportowcy w latach 1924–1998, Kr. 2000 s. 244; Przybyszewski K., Ludzie Torunia odrodzonej Rzeczypospolitej (1920–1939), Tor. 2001 (fot.); Toruński słownik biograficzny, Red. K. Mikulski, Tor. 2004 IV (fot.); Tuszyński B., Księga sportowców polskich ofiar II wojny światowej 1939–1945, W. 1999; tenże, Polscy olimpijczycy XX wieku (1924–2002), Wr. 2004 II; Wryk R., Sport olimpijski w Polsce 1919–1939. Biogramy olimpijczyków, P. 2006 s. 360–2; tenże, Straty osobowe Akademickiego Związku Sportowego w latach II wojny światowej 1939–1945, P. 1991 s. 83; Zieleśkiewicz W., Encyklopedia sportów zimowych, W. 2002 s. 203; – Internet: www.olimpijski.pl (sylwetki polskich olimpijczyków, fot.); – Domański W., Data urodzenia – 1837, w: Igrzyska stare jak świat, W. 1976 s. 52, 54–5; tenże, Śladem hokejowego krążka, W. 1976 s. 32, 38–40, 44–5, 47–8, 50, 52–7, 59, 179–80, 187 (fot.); Kolekcja klubów. Polonia, Warszawianka, Gwardia. Prawdziwa historia trzech klubów, Kat. 2003 VII 266; Legia 1916–1966. Historia. Wspomnienia. Fakty, W. 1966 s. 84; Marcinek K., Plebiscyty. Od Kuchara do Maliny, W. 1988 s. 33; Mróz J., „Stoga” człowiek-maszyna, „Nowości” 1987 nr 250 (fot.); tenże, Toruńczyków przygody z olimpiadą, tamże 1988 nr 30 s. 1, 7; 50 lat na olimpijskim szlaku, W. 1969 s. 66, 68, 80, 95, 98, 443 (fot.); Pół wieku Akademickiego Związku Sportowego, W. [1962] s. 56–8, 86–7, 203–5, 349; Sieniarski S., Kolejowy Klub Sportowy Polonia. 70 lat „Czarnych koszul”, W. 1984 s. 84; Urbanyi Z., Pół wieku hokeja w Polsce. Od Niezabitowskiego do Kosyla, „Gaz. Pomor.” 1975 nr 272; Warsicki S., Działalność Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu 1919–1969, P. 1969 s. 54–5; Wryk R., Akademicki Związek Sportowy 1908–1939, P. 1990 s. 294, 351; tenże, Akademicki Związek Sportowy w Poznaniu w latach Drugiej Rzeczypospolitej (1919–1939), „Wych. Fizyczne i Sport” T. 41: 1997 nr 3 s. 145; – Krygier W., Hokej na lodzie, W. 1935 s. 11–12, 17, 22–3, 27–30, 32 (fot.); Księga adresowa i informacyjna miasta Torunia 1932, [Tor. 1932]; Księga adresowa miasta Torunia 1936, [Tor. 1936]; Sprawozdanie jubileuszowe Akademickiego Związku Sportowego w Poznaniu 1933/34, P. [b.r.w.] s. 58; Warmiński P., Pamiętnik 1927–1939, w: Akademicki Związek Sportowy 1908–1983. Wspomnienia i pamiętniki, Red. R. Wryk, P. 1985, s. 165, 179; Wołkowski A., W pogoni za krążkiem. Wspomnienia, W. 1956 s. 18, 22–3, 30, 39–40, 45, 53, 66 (fot.); – „Nowy Kur.” 1936 nr 20; „Słowo Pomor.” 1930 nr 6; „Sport” 1960 nr 4; „Światowid” 1932 nr 1 (fot.); „Wych. Fizyczne i Sport” T. 34: 1990 nr 3 s. 118–19 (R. Wryk); – CAW: sygn. 124–37144 (akta odznaczeniowe); – Informacje Andrzeja Gowarzewskiego z Kat. i Witalisa Ludwiczaka z P.
Ryszard Wryk