Kotlarczyk Józef (1907–1959), ślusarz, wybitny piłkarz, członek TS «Wisła» w Krakowie, wielokrotny reprezentant Polski. Ur. 13 II w Krakowie, syn Walentego, poborcy miejskiego, i Małgorzaty z Godawów. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Krakowie. Pracował i terminował w zawodzie ślusarza w zakładach firmy L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper S. A. w Krakowie. Mimo iż był wyuczonym ślusarzem, do r. 1939 nie podjął pracy zawodowej na dłuższą metę. Dopiero w czasie okupacji hitlerowskiej pracował w swoim zawodzie w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągowym w Krakowie.
Karierę zawodniczą w zakresie piłkarstwa rozpoczął ok. r. 1922 w KS «Nadwiślan» w Krakowie. W r. 1927 za namową brata Jana wstąpił do TS «Wisła» w Krakowie. Po udanym debiucie w II drużynie, awansował w tymże roku do I drużyny i pozostał w niej aż do końca swej kariery, tj. do r. 1939. Na pozycji prawego pomocnika był jednym z najwybitniejszych piłkarzy nie tylko w Polsce, ale i w Europie. W reprezentacji Polski zadebiutował w r. 1929 i od tego czasu do r. 1937 reprezentował barwy narodowe 35 razy. W r. 1936 na Olimpiadzie w Berlinie był kapitanem drużyny reprezentacyjnej i najlepszym polskim piłkarzem oraz jednym z najlepszych zawodników formacji defensywnych w całym turnieju.
Po wybuchu drugiej wojny światowej brał K. udział w konspiracyjnym ruchu sportowym; początkowo jako czynny piłkarz w drużynie TS «Wisła», a następnie jako jeden z organizatorów tego ruchu na terenie Krakowa. Po drugiej wojnie światowej poświęcił się zawodowi trenera piłkarskiego. Początkowo pracował w tym charakterze w TS «Wisła» w Krakowie, a następnie (1952–1959) szkolił I drużynę piłkarską w MKS «Polonia» w Bydgoszczy. Na rok przed śmiercią opiekował się ponadto II ligową drużyną piłkarską KS «Pomorzanin» w Toruniu. W pracy trenerskiej osiągnął wiele sukcesów, doprowadzając m. in. zespół MKS «Polonia» dwukrotnie do I ligi piłkarskiej. Pod koniec swej kariery trenerskiej (1958 r.) ogłosił K. drukiem wspomnienia sportowe pt. Spod Wawelu na olimpijski stadion. Wspomnienia Józefa Kotlarczyka (Oprac. Z. Sosnowski i Z. Urbanyi, „Ilustr. Kur. Pol.” 1958 nr 268, 274, 280, 286, 292, 298). K. nie był żonaty. Zmarł w Bydgoszczy 28 IX 1959 r. Był odznaczony m. in. dwukrotnie Srebrnym Krzyżem Zasługi (1936, 1958), Srebrną Odznaką Polskiego Związku Piłki Nożnej I kl., Złotą Odznaką TS «Wisła-Gwardia» w Krakowie.
Starszym bratem K-a był Jan Andrzej (1903–1966), również z zawodu ślusarz, zasłużony piłkarz. W r. 1925 z powodzeniem zadebiutował w I drużynie TS «Wisła» i od tego czasu do r. 1936 bronił barw tego klubu (421 razy). Barw Polski w reprezentacji narodowej bronił 24 razy. Jako członek zarządu TS «Wisła» w Krakowie należał do grona organizatorów konspiracyjnego życia sportowego na terenie Krakowa w latach okupacji hitlerowskiej.
Portret (olej., 1928) pędzla W. Hofmana w posiadaniu M. Kotlarczykowej w Krakowie; – Księga pamiątkowa wydana z okazji jubileuszu 50-lecia Gwardia–Wisła w Krakowie, Kr. [b. r.] s. 113; Maliszewski T., Szymkowiak M., Na stadionach piłkarskich, W. 1967 s. 43, 53–7, 63; Mielech S., Gole, faule i ofsaidy, W. 1957 s. 234–5; 60 lat pod szczęśliwą gwiazdą, Kr. 1967; Towarzystwo Sportowe Wisła w Krakowie w trzydziestolecie swego istnienia 1906–1936, Kr. 1936 s. 54, 58; – „Dzien. Pol.” 1959 nr 231, 233, 1966 nr 169; „Ilustr. Kur. Pol.” 1959 nr 230; „Piłka Nożna” 1959 nr 11; „Przegl. Sportowy” 1959 nr 176; „Tempo” 1959 nr 40, 1966 nr 90; – Dokumenty rodzinne w posiadaniu Stefanii i Tadeusza Kotlarczyków z Krakowa oraz ich informacje.
Kazimierz Toporowicz