Kurzawski Józef (1870–1925), ksiądz, działacz Narodowej Demokracji, poseł do parlamentu Rzeszy, sejmu pruskiego i Sejmu Ustawodawczego RP. Ur. 18 III w Kotłowie w pow. ostrzeszowskim, był synem nauczyciela. Do gimnazjum chodził w l. 1884–91 w Rogoźnie i Ostrowie, gdzie jego ojciec uczył w szkole średniej. Maturę zdał w Poznaniu, studia filozoficzne i teologiczne odbył w seminariach duchownych w Poznaniu i Gnieźnie (1891–5). Wyświęcony na księdza w Gnieźnie (23 VI 1895) był wikarym kolejno w Kościelcu (pow. Inowrocław), Sypniewie (pow. Wałcz) i w Inowrocławiu. Od czasu wikariatu w Inowrocławiu uczył przez sześć i pół roku religii w szkołach. W r. 1902 został proboszczem i dziekanem w Pakości, a w r. 1924 w Śremie. Pisywał sporo korespondencji do polskich i niemieckich pism kościelnych.
K. był typem księdza-działacza, tak często spotykanym w zaborze pruskim. Zwłaszcza w czasie pobytu w Pakości działał w niemal wszystkich lokalnych stowarzyszeniach gospodarczych i społecznych; był prezesem rad nadzorczych dwóch spółek pożyczkowych i członkiem zarządu w dwóch innych, pracował w Banku Ludowym i «Rolniku». Należał do Tow. Gospodarczego w pow. Mogilno. Działał w katolickich związkach robotniczych. Kierował najpierw podkomitetem wyborczym w Pakości, a potem stał na czele Tow. Wyborczego w pow. Mogilno i przez kilka lat był delegatem okręgu mogilneńskiego na zjazdy Centralnego Komitetu Wyborczego. W r. 1907 po raz pierwszy wyłoniła się jego kandydatura w czasie wyborów do parlamentu, ale dopiero na trzecim miejscu. Natomiast w r. 1911, po śmierci L. J. Jażdżewskiego, wybrany został do sejmu pruskiego z okręgu Jarocin–Kościan–Krotoszyn–Pleszew. W r. 1913 wysuwany był w 2 okręgach, ale nie kandydował. W r. 1912 wybrany został, po ciężkiej walce z niemieckim kandydatem narodowo-liberalnym, do parlamentu w okręgu wyrzysko-szubińsko-żnińskim (po L. Czarlińskim). W r. 1913 brał udział w komisji kół poselskich mających przygotować projekt statutu Rady Narodowej. W parlamencie niemieckim zasiadał do r. 1918. W r. 1919 wybrany został do sejmu ustawodawczego w okręgu Poznań 1 (Mogilno–Wyrzysk–pow. Bydgoszcz–m. Bydgoszcz–Inowrocław–Strzelno–Witków–Żnin–Szubin) z listy Związku Sejmowego Ludowo-Narodowego (koalicja 4 prawicowych ugrupowań pod egidą Narodowej Demokracji). K. zawsze był związany z kierunkiem narodowodemokratycznym, a w sposób najwyraźniejszy zadokumentował to wystąpieniami w sejmie polskim, gdzie gwałtownie zwalczał lewicę. Karierę parlamentarną zakończył w r. 1922, nie przyjąwszy kandydatury w nowych wyborach. Wkrótce ciężka choroba serca uniemożliwiła mu dalszą działalność. Odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta. Zmarł 7 II 1925 r. w Zakładzie Sióstr Elżbietanek w Poznaniu.
Rzepecki T., Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 r., P. 1920 s. 234 (fot.); – Jakóbczyk W., Studia nad dziejami Wielkopolski, P. 1967 III; Księga Jubileuszowa C. T. G., P. 1911 s. 306; Rzepecki K., Pobudka wyborcza, P. 1907–13 I, II (s. 100 fot.), III; – „Dzien. Pozn.” 1925 nr z 19 II; „Kur. Pozn.” 1920 nr 144, 1925 nr 36.
Adam Galos