Pogonowski Józef Narcyz, pseud. Marcin Wrona (1874–1949), farmaceuta, właściciel ziemski, publicysta. Ur. 28 II w Łącznowoli w pow. łukowskim, w rodzinie ziemiańskiej; był synem Józefa (ur. 1821) i Zofii z Tarkowskich. W l. 1897–1900 studiował farmację na uniwersytecie w Dorpacie i uzyskał dyplom prowizora farmacji. Po ukończeniu studiów pracował w aptece Szumachera w Piotrkowie. Następnie przeniósł się do Łodzi, gdzie w r. 1908 kupił od Władysława Grodzkiego aptekę homeopatyczną i laboratorium farmaceutyczne z zachowaniem dawnej firmy. Był właścicielem i kierownikiem apteki przy ul. Głównej 5 (z przerwą w latach drugiej wojny światowej) do śmierci.
Poza pracą farmaceuty P., jako właściciel domu, zaangażował się w działalność w Tow. Kredytowym m. Łodzi. Został członkiem zarządu Towarzystwa i w r. 1915 wybrano go na członka komisji obywatelskiej informacyjno-monitującej, której zadaniem było bardziej skuteczne ściąganie rat od dłużników. W końcu 1915 r. został zastępcą dyrektora Towarzystwa, w l. 1920–8 był jednym z dyrektorów, a w l. 1928–37 prezesem Towarzystwa. Wybrany na radnego m. Łodzi w kadencji 1919–23 ze Zrzeszenia Nieruchomości, specjalizował się w gospodarce komunalnej. W r. 1920 wszedł do Rady Nadzorczej Gazowni Miejskiej, w listopadzie 1921 do komisji specjalnej do zaprowadzenia kanalizacji i wodociągów m. Łodzi. Był także członkiem komisji i delegacji miejskich jednorazowych lub krótkotrwałych. W styczniu 1923 wybrano go na wiceprezydenta m. Łodzi. Podlegała mu Główna Kasa Miejska i Oddział Obrachunkowy oraz Biuro Ksiąg Ludności Stałej. W maju 1923, w czasie nowych wyborów, nie wszedł już do Rady Miejskiej.
P. ogłosił pod pseud. Marcin Wrona m.in. pracę Mariawici w Polsce (Ł. 1911), pod własnym nazwiskiem broszury: Stan miast polskich i własności nieruchomej (Ł. [1925]), Ostatni mohikanie pomorscy (Ł. 1932), poświęconą Kaszubom. W czasie drugiej wojny światowej w lutym 1940, po zlikwidowaniu przez Niemców apteki, P. wraz z rodziną uciekł do Tarnowskiej Woli, gdzie we własnym dworku urządził nierejestrowaną oficjalnie aptekę (także homeopatyczną). Po wyzwoleniu wrócił do Łodzi i prowadził zorganizowaną w nowym pomieszczeniu przy ul. Głównej 5 aptekę. Zmarł 15 V 1949 w Łodzi. Pochowany został na cmentarzu Katolickim przy ul. Ogrodowej.
W małżeństwie (od r. 1912) z Eugenią z Gadzinowskich (ur. 1887) P. miał czworo dzieci: Józefa Leszka (ur. 1913), redaktora, kapitana Wojska Polskiego, Krystynę (ur. 1916), zamężną Kulińską, zamieszkałą w Rio de Janerio, Annę (ur. 1922), poetkę i nauczycielkę, zamężną za architektem Jerzym Oplustilem, i Barbarę (ur. 1925), artystę plastyka, zamężną Śniadecką. Brat P-ego Alfred (ur. 1885) był lekarzem powiatowym w Lubartowie i wybitnym pszczelarzem.
Bar, Słown. pseudonimów; Rocznik lekarski RP na 1933/34 r., W. 1933 (dotyczy Alfreda P-ego); toż na r. 1948, W. 1949; Słownik współczesnych pisarzy polskich, W. 1978 II (dotyczy córki P-ego Anny); Urzędowy spis lekarzy…, W. 1924/5 (dotyczy Alfreda P-ego); Kikta T., Przemysł farmaceutyczny w Polsce 1823–1939, W. 1972; Pogonowski J., Pogonowscy z Pogonowa, Lw. 1928 s. 19–20; – „Farmacja Pol.” R. 4: 1948 s. 248; – Arch. Państw. w Ł. Akta m. Łodzi sygn. 4117 (Akta osobowe J. P-ego), Rada Miejska w Ł. sygn. 13017 k. 74, 91, 93, Księgi ludności stałej m. Łodzi ks. 559 k. 372, Tow. Kredytowe m. Łodzi sygn. 37, 38, 39; Wydział Farmacji Akad. Med. w Ł.: Gabryś A., Apteka homeopatyczna w Łodzi w przeszłości i obecnie (mszp. pracy magisterskiej); – Informacje Jerzego Pogonowskiego w Materiałach Red. PSB.
Julianna Wasiak