Sare (Saare, Sarre) Józef (1850–1929), budowniczy, architekt, wiceprezydent Krakowa. Ur. 1 IX (w literaturze często błędna data 20 XI) w Chorowicach (pow. wielicki) w rodzinie żydowskiej. Był synem Salomona (budowniczego w Krakowie) i Danieli z Kleinbergerów; rodzice S-ego dzierżawili kawałek gruntu i karczmę w Chorowicach, mieli też kamienicę przy ul. Zwierzynieckiej 27 w Krakowie, w której S. mieszkał przez całe życie.
S. uczęszczał do szkół krakowskich. Od r. 1862 uczył się w Instytucie Technicznym, był tam uczniem m.in. Filipa Pokutyńskiego. W czasie powstania styczniowego S. wraz z kolegami pomagał przy produkowaniu amunicji dla powstańców u swego stryja Szymona Sarego w Przegini Duchownej koło Krakowa. Po ukończeniu Instytutu wyjechał w r. 1867 do Wiednia, gdzie studiował w tamtejszej politechnice, słuchał też wykładów w Ingenieur Schule. W r. 1869, po uzyskaniu dyplomu inżyniera, powrócił do Krakowa. Wstąpił za namową ojca do służby rządowej jako bezpłatny, niezaprzysiężony praktykant budowlany. Do grudnia 1869 pracował przy budowie kolei w Galicji Zachodniej (przy trasowaniu szlaku pod linię kolejową: z Krakowa Podgórze przez Skawinę, Zator, Jordanów, Nowy Targ do granicy z Węgrami). Dn. 31 III 1870 został praktykantem budownictwa w Namiestnictwie lwowskim, z przydzieleniem do starostwa w Tarnowie. Prowadził wtedy w lecie 1870 budowę mostu na Wisłoce w okolicach Jaworza, a w r. 1871 prace nad uregulowaniem brzegów Wisły w Karsach (pow. dąbrowski). W czasie pobytu w Tarnowie zajmował się też konserwacją budynków rządowych w tym mieście.
Po złożeniu 15 VII 1872 egzaminu z budownictwa lądowego, drogowego i wodnego, został S. adiunktem budownictwa wraz z jednoczesnym przeniesieniem do starostwa we Lwowie. Od marca 1875 pracował w Oddziale Technicznym przy Namiestnictwie we Lwowie, prowadząc nadzór nad budownictwem sądów i więzień. Zaprojektował wówczas nowe skrzydło dla zakładu karnego przy ul. Halickiej we Lwowie. Jednocześnie w l. 1874–7 prowadził budowę zaprojektowanej przez siebie Szkoły Wydziałowej (późniejszego gimnazjum) przy ul. Kopernika w Tarnowie. Od 31 I 1878 był członkiem Tow. Politechnicznego we Lwowie, w lutym 1880 wszedł do Zarządu i pełnił funkcję zastępcy sekretarza Towarzystwa.
W końcu 1880 r. S. powrócił do Krakowa. Został oddelegowany, w czerwcu 1881, jako inspicjent budowy Collegium Novum. Nadmierną skrupulatnością zraził do siebie Feliksa Księżarskiego, projektanta i kierownika tej inwestycji. Został więc w kwietniu 1882 odwołany do Namiestnictwa lwowskiego, jednak dzięki poparciu Kazimierza Badeniego decyzja ta została uchylona i S. pozostał w Krakowie, pracując w Oddziale Technicznym starostwa krakowskiego. Przydzielony do prac przy przebudowie Teatru Starego, wiele starań przykładał do należytego urządzenia wnętrz.
W tym czasie S. projektował wiele budynków użyteczności publicznej, szczególnie dla Wydz. Lekarskiego UJ, oraz budynki szkolne w Krakowie. W r. 1885 wyjechał wraz z chirurgiem Janem Mikuliczem w podróż do Wiednia, Budapesztu, Heidelbergu, Strasburga i Berlina, gdzie zwiedzali najlepiej zaprojektowane i urządzone kliniki chirurgiczne. Rezultatem tej podróży było zaprojektowanie przez S-go (przy udziale i konsultacji Mikulicza) kliniki chirurgicznej przy ul. Kopernika 40 w Krakowie, uznanej wówczas za jedną z najnowocześniejszych w państwie austro-węgierskim. Uroczyste otwarcie odbyło się 4 X 1889; S. został za projekt odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa. Na prośbę rektora UJ Stanisława Tarnowskiego S. uczestniczył w pracach nad urządzeniem i wyposażeniem wnętrz w Collegium Novum (1887). W l. 1892–3 projektował budynek Collegium Medicum przy ul. Grzegórzeckiej 16 (i dozorował budowę do jej ukończenia w r. 1895). Wspólnie z Janem Matulą sporządził plan nadbudowy gmachu Collegium Nowodworskiego przy ul. św. Anny (1891). Zaprojektował (m.in. przy współpracy Stanisława Ciechanowskiego) i prowadził w l. 1893–6 budowę szkoły realnej (obecnie Liceum im. Witkowskiego) przy ul. Studenckiej 12. Jego projektu był – podobny stylistycznie – budynek gimnazjum im. króla Jana III Sobieskiego przy ul. Sobieskiego 9, wybudowany w l. 1896–7, i gmach Gimnazjum św. Anny (obecnie Liceum im. Nowodworskiego) przy pl. Na Groblach 9 (z r. 1897). Nadal projektował obiekty dla Wydz. Lekarskiego: w l. 1897–8 nawiązujący do klasycyzujących form neorenesansowych budynek Kliniki Okulistycznej przy ul. Kopernika 38 (przy konsultacji profesorów okulistyki Lucjana Rydla i Bolesława Wicherkiewicza), w l. 1899–1901 (przy współpracy Ignacego Wentzla) Klinikę Chorób Wewnętrznych przy ul. Kopernika 15.
Jako urzędnik Oddziału Technicznego, dzięki dobrej znajomości problematyki budowlanej i sumiennemu realizowaniu powierzonych sobie zadań, szybko pozyskał S. uznanie władz i w r. 1889 awansował na nadinżyniera. Na tym stanowisku sprawował pieczę nad wznoszonymi wówczas w Krakowie budowlami, np. w r. 1889 przyjął techniczny nadzór nad budową Poczty Głównej, w r. 1891 był inspicjentem budowy zakładu dla zaniedbanych chłopców – fundacji Aleksandra Lubomirskiego. W l. 1898–1903 czuwał nad budową gmachu starostwa krakowskiego (później siedziba Urzędu Wojewódzkiego) przy ul. Basztowej 22; wyjątkowo wysokie fundusze rządowe przeznaczone na cele tej budowy pozwoliły S-mu wygospodarować duże oszczędności, za które wyposażono wnętrza budynku. W r. 1893 S. został kierownikiem Oddziału Technicznego starostwa, gdzie przybyły mu obowiązki z zakresu spraw wodnych i drogowych. Otrzymał w listopadzie 1894 tytuł radcy budownictwa. Przez wiele lat S. uczestniczył w pracach Międzynarodowej Komisji Regulacji Wisły; za osiągnięcia w działalności tego zespołu został odznaczony w maju 1898 przez cara Mikołaja II Orderem św. Stanisława.
Od r. 1880 był S. członkiem Krakowskiego Tow. Technicznego, w l. 1884–7 pełnił w nim funkcję skarbnika, w r. 1888 wiceprezesa, a w l. 1889–92 prezesa. W okresie 1892–4 pozostawał członkiem zarządu, w r. 1912 został mianowany członkiem honorowym tego Towarzystwa. Należał także (od r. 1886) do Austriackiego Stow. Inżynierów i Architektów w Wiedniu. W lutym 1889 został wydelegowany przez Krakowskie Tow. Techniczne i wybrany przez Radę Miasta do jury konkursu na projekt gmachu teatru miejskiego (obecnie im. Słowackiego przy pl. św. Ducha w Krakowie), w grudniu 1890 Rada powołała S-go do Komisji Teatralnej oraz do Komitetu Budowy Teatru Miejskiego.
W l. dziewięćdziesiątych XIX w. często współpracował S. z zarządem Krakowa w pracach nad rozbudową miasta jako ekspert w sprawach technicznych. Ze strony Rady Miejskiej otrzymał nawet propozycję wejścia w jej skład, wbrew statutowi, który zabraniał urzędnikom państwowym udziału w samorządzie miejskim. Po odejściu dyrektora budownictwa miejskiego Janusza Niedziałkowskiego, prezydent Krakowa Józef Friedlein prosił S-ego w r. 1895, aby objął to stanowisko, on jednak odmówił. W lutym 1902 został członkiem powołanej przez Radę Miejską komisji do zajęcia się sprawą budowy kanału (połączenie Dunaj–Odra z Wisłą) i portu rzecznego w Krakowie. W r. 1902, gdy zmieniono statut Rady Miejskiej, S. został wybrany na radnego z kurii inteligencji (22 V). Pracował w komisjach: ekonomicznej, gazowo-elektrycznej, inwestycyjnej, tramwajowej, wodociągowej, kanałów spławowych i wodnych oraz rekursowej. Dn. 28 VI 1905 wybrany został na II wiceprezydenta Krakowa. Wybór ten, ze względu na wyznanie S-ego, spowodował poruszenie w wielu kręgach; prezydentowi Juliuszowi Leo czyniono z tego powodu zarzuty. Ponownie wybierany na II wiceprezydenta: 23 VI 1908, 12 VII 1911, 9 VII 1914 (kiedy z grona 80 głosujących 77 osób wypowiedziało się za kandydaturą S-ego) oraz 27 VII 1916; funkcję swą sprawował przez 24 lata aż do śmierci. Jako wiceprezydentowi podlegały mu wodociągi miejskie, gazownia, komunikacja i finanse. Z właściwą sobie pracowitością i solidnością współdziałał S. przy tworzeniu Wielkiego Krakowa. Zasłużył się także przy reorganizacji Magistratu, opracował: Sprawozdanie i wnioski w sprawie organizacji budownictwa miejskiego i powiększenia etatu (Kr. 1910). Zgodnie z zakresem czynności zajmował się: modernizacją dworca kolejowego, rozbudową linii tramwajowych na Salwator, Łobzów, Podgórze (był przy tym delegatem do rady nadzorczej Krakowskiej Spółki Tramwajowej, a następnie jej prezesem), regulacją Wisły i Rudawy wraz z budową murów i bulwarów, budową nowych szkół w niedawno włączonych do Krakowa dzielnicach, unowocześnieniem gazowni i elektrowni miejskiej. Na wniosek S-ego rozbudowano gmach Magistratu. W trosce o stan zdrowotny mieszkańców miasta domagał się zgody na budowę szpitala epidemicznego na Prądniku, czynił starania o pomieszczenie dla zakładu Brata Alberta. Popierał zakładanie boisk sportowych i placów zabaw. Zasługą S-ego było też utworzenie parku ludowego w Lasku Wolskim nabytym przez Kraków (1917). Doprowadził do założenia przy straży pożarnej zakładu oczyszczania miasta (1907). Proponował przeniesienie koszar wojskowych poza obręb Krakowa. Troszczył się o kontynuowanie prac nad odnowieniem wieży kościoła Najśw. Marii Panny (1913) i wieży ratuszowej (1914).
Obowiązki radcy i wiceprezydenta łączył S. z działalnością inwestycyjno-budowlaną w Krakowie, nadal pracując w starostwie. Nazywano go «duchem wszystkich gmachów miejskich». Wszedł w skład jury konkursowego na projekt nowego ratusza na pl. św. Ducha (1903) oraz do komitetu budowy Domu Krakowskiego Tow. Technicznego (1905). W r. 1904 został powołany do udziału w ekspertyzie dotyczącej projektów nowego gmachu Izby Handlowo-Przemysłowej. Do r. 1905 pracował w komitecie budowy siedziby Tow. Lekarskiego w Krakowie. Służył S. fachowymi radami komitetowi restauracji zamku na Wawelu (1907 i 1909). Z ramienia Rady Miejskiej uczestniczył S., obok Lea i Henryka Szarskiego, w «sądzie konkursowym» na Plan Regulacji Wielkiego Krakowa (1909–10), a także przewodniczył konkursowi na projekt zagospodarowania ul. Wolskiej i Błoń (1913–14). Brał udział od kwietnia 1913 w pracach komitetu organizacyjnego Akademii Górniczej w Krakowie i zarazem był przewodniczącym jury konkursowego na projekt jej gmachu.
W grudniu 1908 został S. starszym radcą budownictwa w starostwie krakowskim. Dwa lata później (w czterdziestym roku działalności budowlanej) myślał o przejściu na emeryturę. Jednak na prośbę władz nadal pracował i w grudniu 1910 otrzymał tytuł radcy dworu w budownictwie galicyjskim. Z tej okazji odbyła się (8 XII t.r.) w Grand Hotelu w Krakowie uczta, na której Jan Zawiejski wygłosił humorystyczny utwór poświęcony S-emu (ogłoszony pod pseudonimem Architectus Transruranus, „De omnibus et quibusdam aliis magistratualibus”, Kr. 1910). Działalność S-ego w tych latach była bardzo intensywna. Zaprojektował gmach Collegium Agronomicum przy al. Mickiewicza 21 (1908) oraz współpracował przy sporządzeniu technicznego projektu Collegium Physicum (ul. Gołębia 13) – obydwie te placówki UJ otwarto 4 III 1912. Przy wykonywaniu projektów współpracowali z S-m podlegający mu architekci zatrudnieni w Oddziale Technicznym star. krakowskiego, min. Gabriel Niewiadomski, Stanisław Ciechanowski, Emil Wekluk. Wcześniej pod kierunkiem S-ego pracował Zygmunt Hendel. S. kierował budową Szkoły Przemysłowej (wg projektu Sławomira Odrzywolskiego), oddanej do użytku w r. 1912. Wykonał w r. 1913 projekt techniczny Kliniki Neurologiczno-Psychiatrycznej przy ul. Kopernika 48. Na podstawie opracowanego przez prof. Juliana Nowaka programu S. nakreślił wstępny projekt Zakładu Weterynarii UJ; po zatwierdzeniu w Wiedniu został on szczegółowo rozrysowany przez E. Wekluka i zrealizowany w r. 1914 przy ul. Czystej 18.
W r. 1907 S. został wybrany z Krakowskiej Izby Handlowo-Przemysłowej na posła do Sejmu Krajowego we Lwowie w miejsce zmarłego Arnolda Rapoporta i wstąpił do koła posłów konserwatystów. W związku ze zmianami w układzie stronnictw politycznych i utratą wpływów konserwatystów S., podobnie jak Leo, zgłosił wystąpienie z koła konserwatystów i 24 IX 1907 wszedł do klubu Polskiego Stronnictwa Demokratycznego (PSD), tzw. demokratów bezprzymiotnikowych skupiających posłów z miast. W sejmie S. należał do komisji: drogowej (zastępca przewodniczącego), przemysłowej, sanitarnej, wodnej, gminnej. W r. 1909 został członkiem komisji reformy wyborczej. Zabierał głos w sprawach urządzeń komunalnych (jak np. budowy wodociągów w Tarnowie i Nowym Sączu), zmian w ustawie budowlanej, reorganizacji straży policyjno-wojskowej w Krakowie (1908). Zajmował się sprawą budowy szpitala dla umysłowo chorych w Kobierzynie (1909 i 1914); w związku z tym zwiedził najnowocześniejsze wówczas szpitale psychiatryczne w Buch (pod Berlinem) i Wegelfink (pod Monachium). Ponownie został wybrany na posła do Sejmu Krajowego z Izby Handlowo-Przemysłowej w r. 1913, otrzymując wszystkie głosy swoich 31 wyborców. Był wówczas sprawozdawcą wielu komisji, referował w sejmie sprawy budowy szpitali w Rzeszowie i Białej (1913), kanalizacji dla Jasła, budowy kanałów rzecznych i zmiany ustawy budowlanej dla Krakowa (1914). W r. 1912, gdy Leo został prezesem Koła Polskiego w Wiedniu, zwiększył się zakres obowiązków S-go w zarządzie miasta; zastępował stale prezydenta wraz z I wiceprezydentem H. Szarskim.
Po wybuchu pierwszej wojny światowej współdziałał S. w powołaniu 16 VIII 1914 Naczelnego Komitetu Narodowego (NKN), w którym reprezentował PSD. Z końcem września t.r. jako przedstawiciel Rady Miejskiej czuwał nad ewakuacją mieszkańców zagrożonego oblężeniem Krakowa. W październiku postawiono S-go na czele Dep. Organizacyjnego NKN w miejsce Stanisława Strońskiego. W związku z ewakuacją miasta oraz częstą nieobecnością prezydenta i rezygnacją I wiceprezydenta, S. przez 6 tygodni sprawował w zastępstwie obowiązki prezydenckie. Dopiero po rozwiązaniu Rady Miejskiej (październik 1914) i ustanowieniu dla Krakowa komisarza rządowego w osobie Juliana Nowaka (przez Namiestnictwo), S. dn. 10 XI wyjechał do Wiednia. Zimę 1914/15 spędził w Wiedniu, w lecie 1915 wyjechał z rodziną do Marienbadu dla podratowania zdrowia. Wrócił do Krakowa w listopadzie 1915 i objął pracę w starostwie. Na pierwszym posiedzeniu reaktywowanej Rady Miejskiej (20 VII 1916) złożył rezygnację, lecz został przez Radę poproszony o jej wycofanie. Tydzień później został S. ponownie wybrany na II wiceprezydenta. Uzyskał natomiast przeniesienie na emeryturę ze starostwa (27 VIII 1917). Otrzymał wówczas Krzyż Komandorski Orderu Franciszka Józefa. W czasie wojny od r. 1916 zasiadał w Komitecie Budowy Fabryki Sztucznego Azotu w Galicji, a w r. 1917 m.in. doprowadził do skutku budowę linii tramwajowej do Podgórza.
Stworzone dzięki odzyskaniu niepodległości szanse rozwoju przemysłu S. starał się wykorzystać dla dobra miasta. Wcześniej jeszcze, 11 VII 1918 wniósł wniosek do Rady Miejskiej o zakupienie od firmy «H. Kulka i S-ka» kamieniołomów porfirowych w Miękini pod Krzeszowicami, łomów dolomitowych w Chrzanowie i Libiążu, a także gruntu w Regulicach. Po uchwaleniu tej inwestycji oraz zaciągnięciu pożyczki w Banku Przemysłowym, 3 X 1918 zawiązano spółkę z gminami Lwowa i Tarnowa «Kamieniołomy Miast Galicyjskich»; S. został członkiem Rady Nadzorczej, a następnie jej prezesem. Zasługą S-go było też nabycie kamieniołomu w Berestowcu na Wołyniu. Przedsięwzięcia te dostarczały miastu materiałów do remontów zniszczonych dróg. Ponadto współdziałał S. przy wykupieniu w r. 1919 kopalni węgla w Jaworznie z rąk obcego kapitału przez konsorcjum gmin miast Kraków i Lwów oraz banków galicyjskich. Utworzono wówczas spółkę «Komunalne kopalnie węgla», których wiceprezesem i członkiem komitetu wykonawczego został S.
W kwietniu 1919 witał S. w Krakowie w imieniu miasta gen. Józefa Hallera. W t.r. został wydelegowany przez Min. Spraw Zagranicznych z tajną misją (nie udało się ustalić, co było jej przedmiotem) rządu polskiego do Paryża i Londynu, dokąd udał się w końcu sierpnia. Został (1925) członkiem honorowym Polskiego Korpusu Weteranów Wojskowych w Podgórzu pod protektoratem gen. Hallera.
W l. dwudziestych S. zabierał głos na forum Rady Miejskiej w imieniu: sekcji ekonomicznej, skarbowej, gruntowej, komisji drogowo-kanałowej, wodociągowej i tramwajowej. W r. 1922 zajmował się sprawą uzyskania przez gminę miasta Krakowa kompleksu gruntów (między ul. Krupniczą a ul. Czystą) pod budowę nowych gmachów dla UJ. Przewodniczył komitetowi budowlanemu siedziby Powszechnej Kasy Oszczędności w Krakowie (projekt Adolfa Szyszko-Bohusza). Sprawował patronat nad budową domu Związku Górników w Krakowie (projekt Janusza Zarzeckiego). Dn. 1 VII 1925 obchodził S. uroczysty jubileusz dwudziestolecia wiceprezydentury w Krakowie. Parokrotnie jeszcze pełnił obowiązki prezydenta, m.in. po śmierci Jana K. Federowicza (8 VII 1924) do ustanowienia komisarza rządowego, jak i po odwołaniu komisarza Witolda Ostrowskiego (2 VI 1926) do wyboru na prezydenta Karola Rollego (17 VI t.r.). W r. 1929 został wybrany na honorowego członka Polskiego Tow. Politechnicznego we Lwowie.
S. nie był przedstawicielem Żydów w Radzie Miejskiej, podtrzymywał jednak więzi ze społecznością żydowską. Był pierwszym prezesem Krajowego Komitetu Opieki nad Sierotami Żydowskimi. Otrzymał członkostwo honorowe kilku żydowskich stowarzyszeń społecznych, służąc im swą pomocą i radą. Ceniony przez współczesnych, «przeżył wszystkie kryzysy i przewroty polityczne, bo poza wielką wiedzą fachową był człowiekiem wielkich zalet osobistych. Punktualny, obowiązkowy, słowny, a przede wszystkim wrażliwy na ludzką krzywdę…» (Manuel Rympel), S. do ostatnich chwil życia pracował, nawet gdy choroba nie pozwalała mu już urzędować w Magistracie. Zmarł 23 III 1929 w Krakowie. Pochowany został na cmentarzu Izraelickim przy ul. Miodowej, a w pogrzebie jego wzięły udział liczne rzesze mieszkańców. S. był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta (1926).
Dla uczczenia pamięci S-ego Rada Miejska w maju 1929 utworzyła fundację im. Sarego na stypendia dla studentów medycyny i nauk technicznych oraz przemianowała ul. Zieloną w Krakowie na ul. Józefa Sarego.
Z małżeństwa (od czerwca 1874) z Celiną Krautzerówną (1854–1925), córką lekarza z Tarnowa, miał S. czworo dzieci, z których Romuald i Hugo zmarli w dzieciństwie (w r. 1880 we Lwowie), syn Zenon (1883–1961), inżynier budowy maszyn, pracował przed pierwszą wojną światową w zakładach «Škoda» w Czechach, w l. 1914–19 był naczelnym inżynierem warsztatowym w Fabryce Maszyn i Wagonów Zieleniewskiego, później był zatrudniony w Spółce Inżynierskiej przy ul. Tarłowskiej 3 w Krakowie; córka Elza (1882–1957), 1.v. Łomińska, 2.v. Krausowa, była miłośniczką sztuk plastycznych i kolekcjonerką; cenną kolekcję rodzinną dzieł sztuki przekazała Muzeum Narodowemu w Krakowie.
Portret S-go, przez Jacka Malczewskiego (olej., 1913) (reprod. w: Katalog Wystawy Żydzi Polscy, Muz. Narod. w Krakowie, czerwiec–sierpień 1989 poz. 48); Portret, przez Józefa Mehoffera (rys. węglem, 1928) (reprod. w: Józef Mehoffer, Katalog wystawy zbiorowej, Muz. Narod. w Krakowie, Kr. 1965 ilustr. 48) – obydwa w Muz. Narod. w Kr.; Portret S-go, przez Ludwika Machalskiego w Urzędzie Miasta Krakowa; Fot. z l. dwudziestych XX w. w: Mater. Red. PSB; Portret żony S-go, Celiny, przez Józefa Mehoffera (olej, 1919), (własność Muz. Narod. w Kr.); – W. Ilustr. Enc. Gutenberga; Łoza, Architekci; Nitsch A., Słownik polskich architektów i budowniczych służby zdrowia, W. 1985; Österr. Biogr. Lexikon; PSB (Hendel Zygmunt, Mikulicz Jan, Rydel Lucjan); Thieme-Becker, Lexikon d. Künstler; – Architektura XIX i początku XX w., Wr. 1991; Bąk J., Semper in altum, Kr. 1976; Bąk-Koczarska C., Juliusz Leo, twórca Wielkiego Krakowa, Wr. 1986; taż, Władze miejskie Krakowa w latach wojny, w: Kraków w czasie I wojny światowej, Kr. 1990 s. 70–1, 73, 75, 85; Beiersdorf Z., Purchla J., Dom pod Globusem, Kr. 1988 s. 29–31, 34–6, 41–2, 44; Chrzanowski T., Kornecki M., Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kr. 1982; Ciechanowski A., Opis budynku kliniki okulistycznej UJ, Kr. 1898 s. 100–1; Dobrowolski T., Sztuka Krakowa, Kr. 1978; Garlicki A., Geneza Legionów, W. 1964; Grodziska-Ożóg K., Cmentarz Rakowicki w Krakowie, Kr. 1983 s. 135; Inż. Józef Sare 1850–1929, „Architekt” 1929 nr 4 s. 25–6; Kraków – rozszerzenie granic 1909–1915, Kr. 1931 (fot.); Krasnowolski B., Ulice i place krakowskiego Kazimierza, Kr. 1992 s. 199–200; Nasi Kandydaci, nakładem Red. „Nowin”, Kr. [b.r.w.]; Nowacki K., Architektura krakowskich teatrów, Kr. 1982; Przeorski T., Inż. Józef Sare, wiceprezydent miasta, „Dzien. Rozporządzeń dla Stoł. Król. m. Krakowa” 1929 nr 3 s. 58–9; Purchla J., Formowanie się środowiska architektów krakowskich w II poł. XIX w., „Roczn. Krak.” R. 54: 1988; tenże, Jak powstał nowoczesny Kraków, Kr. 1979; Rożek M., Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa, W.–Kr. 1993; tenże, Żydowskie zabytki krakowskiego Kazimierza, Kr. 1990 s. 30; Schmidt A., Historia Zakładu i Katedry Fizjologii w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, Kr. 1895 s. 49–51; Srokowski K., N.K.N., Kr. 1923; Stadtmüller K., Józef Sare, „Czasopismo Techn.” 1929 s. 129–30; Zgórniak M., Neorenesans w architekturze Krakowa, „Roczn. Krak.” R. 57: 1991; Zinkow J., Las Wolski i okolice, Kr. 1978 s. 22; – Bąkowski K., Kronika Krakowa od 1918 do 1923, Kr. 1925 s. 39–40; Estreicher K., Nie od razu Kraków zbudowano, Kr. 1947 s. 49–50; Jaworzańskie Komunalne Kopalnie Węgla – sprawozdanie i bilans 1929, Kr. 1930; Jubileusz wiceprezydenta Sarego, „Czas” 1925 nr 149; Korta K., Gimnazjum św. Anny w Krakowie – wspomnienia ucznia z lat 1888–96, Kr. 1938; Lasocki Z., Wspomnienia szefa administracji P. K. L. i K. Rz., Kr. 1931 s. 17; Mowa wiceprezydenta Sarego, w: Gospodarka gminna m. Krakowa w sześcioleciu 1908–14 oraz program na przyszłość, Kr. 1914; Rympel M., Słowo o Żydach krakowskich w okresie międzywojennym (1918–1939), w: Kopiec wspomnień, Kr. 1964; Spraw. Dyrekcji Muz. Narod. w Krakowie za r. 1909, s. 2, 17; Spraw. stenogr. Sejmu Krajowego z l. 1907–14; Szematyzmy Król. Galicji z l. 1871–1914; – „Architekt” 1902 nr 6 kol. 79, 1903 nr 8 kol. 88, 1905 nr 4 kol. 49, 55, 1907 nr 1 kol. 16–17, 1909 nr 7 kol. 118, nr 8 kol. 152, 1910 nr 4 s. 69, nr 6 s. 90, 1912 nr 5 s. 47, 59, 1913 nr 1 s. 1, nr 11 s. 153, 163, 1914 nr 6–7 s. 93, 95; „Czas” 1897 nr 164, 1905 nr 146, 1907 nr 56, 255, 1908 nr 43, 67, 143, 1910 nr 171, 173, 317, 345, 379, 433, 1912 nr 312, 324, 349, 1914 nr 73, 141, 142, 271, 1922 nr 2, 1929 nr 70, 71, 146; „Czas. Tow. Techn. Krak.” 1891 s. 44, 87, 187–8, 1892 s. 30, 45; „Dzien. Pol.” 1959 nr 57; „Dzien. Rozporządzeń dla Stoł. Król. m. Kr.” 1905 s. 79, 83–4, 87, 90, 1908 s. 83–4, 112–13, 1911 s. 164, 169, 1912 s. 7–8, 1913 s. 42–4, 72, 162, 1914 s. 56, 102, 105, 1918 s. 118, 1919 s. 120–21, 1922 s. 124–5, 1927 s. 378–9, 1929 s. 225; „Echo Krakowa” 1983 nr 33, 1992 nr 240, 1993 nr 2; „Gaz i Woda” 1929 nr 4 s. 84, 1932 nr 10 s. 259; „Głos Narodu” 1905 nr 144, 145, 163, 175, 176, 177, 180, 1929 nr 81, 83, 1934 nr 221; „Górnik” 1923 nr 1; „Ilustr. Kur. Codz.” 1925 nr 178, 201, 212 (dodatek), 1929 nr 83, 84, 85, 86, 179; „Kalendarz J. Czecha” 1902 s. 61, 1906 s. 77, 1907 s. 77, 1910 s. 82, 1914 s. 82–3, 1915 s. 37, 39; „Kalendarz Ilustr. Kur. Codz.” 1930 s. 125; „Naprzód” 1929 nr 70, 71; „Nowa Reforma” 1905 nr 147; „Nowości Ilustr.” 1907 nr 11 (fot.), 1913 nr 28 (fot.), 35, 1914 nr 11, 1916 nr 32 (fot.), 1917 nr 8, 19, 34, 43, 1920 nr 27 (fot.); „Nowy Dzien.” 1929 nr 83, 84, 85; „Przegl. Gazowniczy i Wodociągowy” 1924 s. 150; „Przegl. Lek.” 1889 s. 496–8; „Rękodzieło i Przemysł” 1929 nr 4; „Wiad. Krak.” 1922 nr 51; „Wiad. Pol. Zrzeszeń Techn.” 1930 nr 3; – AP w Kr.: Spis ludności 1890 r., Dz. III poz. 16109; B. Jag.: rkp. 7729 III, 9016 III t. 15, 9803 III, 9807 III; B. PAN w Kr.: rkp. 1993; – Arch. rodzinne Sarów w Kr.: Materiały i dokumenty rodzinne, korespondencja, pisma urzędowe, nominacje, dyplomy, Sare J., Wspomnienia (mszp.), Sare J., Pro aeternam rei memoriam (rkp.); Informacje wnuka, Andrzeja Sarego.
Rafał Róg