Szczygielska (Wiśniewska-Szczygielska) Józefa Kazimiera (1866–1913), malarka.
Ur. 26 XII w Krakowie. Wychowywała się w rodzinie Juliana Wiśniewskiego (ur. 1843) i poślubionej w r. 1873 Marianny z Matusiewiczów (ur. 1846); mieli oni córki Jadwigę (ur. 1873) i Marylę (ur. 1875) oraz synów Włodzimierza (1874–1911) i Tadeusza (1876–1882); była prawdopodobnie ich przedmałżeńskim dzieckiem. Julian Wiśniewski, z zawodu krawiec, prowadził w Krakowie filię wiedeńskiej farbiarni i pralni chemicznej, a po jej likwidacji został urzędnikiem pocztowym.
Kazimiera po ukończeniu szkoły w Krakowie pracowała jako nauczycielka. Następnie wyjechała na studia artystyczne do Francji i kształciła się w szkole sztuk pięknych w Rouen, gdzie w r. 1893 otrzymała medale: srebrny (za postępy w dziedzinie historii sztuki) i dwa brązowe oraz zaszczytną wzmiankę za rysunki. Naukę kontynuowała w Paryżu pod kierunkiem profesora tamtejszej szkoły sztuk pięknych É. Cuyera. Zadebiutowała t.r., wystawiając obraz Kwiaty w TZSP w Warszawie. Za kompozycje dekoracyjne pokazane we Lwowie otrzymała w r. 1895 wielki srebrny medal. Swoje obrazy eksponowała w r. 1897 w TPSP w Krakowie. Prawdopodobnie pod koniec l. dziewięćdziesiątych osiadła w Łodzi; w grudniu 1901 miała tam wystawę. W r. 1903 poślubiła Antoniego Szczygielskiego (zob.). We wspólnej z mężem pracowni prowadziła w l. 1903–6 kursy rysunków, malarstwa i modelowania w glinie. W r. 1907 przeniosła się z mężem i synem do Krakowa, gdzie t.r. wystawiła w TPSP swe obrazy: kilka portretów, Wnętrze i utrzymany w duchu symbolizmu Wieczór; prace te spotkały się z uznaniem krytyki. W twórczości S-iej dominowały portrety (Portret kobiety z synem – być może autoportret), równie często podejmowała tematy rodzajowe (Zalotnica, Pastuszek) oraz malowała martwe natury i pejzaże, używając najchętniej pasteli.
Pod koniec r. 1908 przeniosła się S. z mężem i synem do Zakopanego. Wzięła udział w wystawach sztuki podhalańskiej w domu Wojciecha Brzegi; obok obrazów (m.in. Zalotnicy, Druciarczyka i kompozycji kwiatowych) pokazała tam hafty z miejscowymi motywami oraz plansze z wzorami do haftu, które cieszyły się sporym zainteresowaniem i wszystkie zostały sprzedane. W czasie pobytu w Zakopanem najprawdopodobniej współpracowała z lwowską Radą Szkolną Okręgową, której własnością były hafty i projekty do haftów S-iej, eksponowane na wystawie sztuki podhalańskiej we Lwowie. Zapewne pod koniec r. 1910 przeniosła się S. z mężem i synem do Budapesztu. W grudniu 1913 towarzyszyła mężowi w podróży do Włoch przez Pragę, przerwanej jego śmiercią. Chorą S. zaopiekowali się w Pradze redaktor František Hovorka oraz primadonny opery praskiej Irma Raichova i Maria Bogucka; umieszczona przez nich w siedzibie Związku Czeskich Kobiet (Ustředni Spolek Českych Žen), S. zmarła tam w grudniu 1913, zapewne 27 XII, kilka dni po pogrzebie męża. Została pochowana na cmentarzu w Pradze.
Z małżeństwa z Antonim Szczygielskim pozostawiła S. syna Tomasza, którym po śmierci rodziców miał się zaopiekować komitet, organizowany przez Hovorkę. Dalsze losy syna nie są jednak znane.
Katalog wystawy podhalańskiej, Lw. 1911; Katalog wystawy TPSP w Krakowie (IX 1907), Kr. 1907; – [Chołoniewski A.] Stos., Nasze artystki. K. Wiśniewska-Szczygielska, „Świat” 1910 nr 35; Daniłowski G., Z Zakopanego, „Tyg. Ilustr.” 1909 s. 773 (fot.); Grzejszczak Ł., „Córy Apellesa” – pierwsze malarki łódzkie, „Kult. i Biznes. Magazyn Regionu Łódz.” 2004 nr 15/16; tenże, Kolonia Apellesowa „przed wielkim jutrem”. Z dziejów plastyki łódzkiej w latach 1890–1918, „Kron. M. Łodzi” 2006 nr 2; tenże, Szkolnictwo plastyczne w Łodzi w latach 1895–1939. Metody kształcenia i ich wpływ na rozwój miejscowego środowiska artystycznego, w: Polskie szkolnictwo artystyczne. Dzieje – teoria – praktyka, W. 2005; Jaworski F., Wystawa w Zakopanem, „Na ziemi naszej” 1909 nr 18; Lubertowicz Z., Wystawa Sztuki w Zakopanem, „Świat” 1910 nr 41; – Wiercińska, Katalog prac TZSP; – „Bluszcz” 1893 nr 4 s. 327 (Kron. działalności kobiecej); „Kur. Warsz.” 1901 nr 356 s. 15; „Rozwój” 1903 nr 199; „Świat” 1909 nr 35, 36, 1914 nr 1 s. 25; „Tyg. Ilustr.” 1910 nr 37 s. 748; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne: „Kur. Warsz.” 1913 nr 359; – AP w Kr.: Spis mieszkańców Krakowa z r. 1881; B. Nauk. PAU i PAN w Kr.: rkp. 2159 t. 18 (Frąckiewicz M., Materiały do słownika biograficznego…) k. 266.
Joanna Daranowska-Łukaszewska