Podoski Julian, krypt J. P. (1896–1974), dziennikarz, literat. Ur. 6 VI w Zwierzyńcu koło Zamościa, był synem Tadeusza, księgowego, starosty, i Otylii z von Kaiperów, bratem stryjecznym Wiktora, dyplomaty (zob.), i Wiktora, grafika (zob.). Uczył się w Stanisławowie i Lwowie. W r. 1917 rozpoczął studia filozoficzne w Moskwie, następnie przeniósł się na Uniw. Lwow. i ukończył prawo (1923). Zamieszkał w Łucku, gdzie jego ojciec objął urząd starosty. Pierwszy utwór, nekrolog-epitafium na śmierć brata, ogłosił w „Kurierze Lwowskim” w r. 1921 (nr 276). Pracę dziennikarską rozpoczął w łuckim „Głosie Wołyńskim”; publikował w nim od r. 1922 artykuły, felietony, przeglądy polityczne. Współpracował też z „Rzecząpospolitą” (do r. 1927) i na jej łamach drukował m. in. Listy z Kresów Wschodnich i Listy wołyńskie. W l. 1924–6 był korespondentem wołyńskim lwowskiego „Słowa Polskiego” i sekretarzem „Życia Wołynia” (do r. 1927, kiedy przeniósł się do Warszawy), a równocześnie związał się z „Kurierem Warszawskim”, początkowo jako korespondent, następnie w l. 1929–37 jako stały felietonista i korespondent objazdowy. Drukował tu liczne artykuły, felietony, korespondencje, reportaże (np. cykle: Na kresowych szlakach, Wzdłuż i wszerz Polski, Listy wołyńskie, Na rubieży wielkopolskiej, Nad polskim morzem, Listy z Białegostoku i wiele innych). Poruszał różne problemy, wykazując szczególną wrażliwość na sprawy społeczne (np. w cenionych współcześnie reportażach z Polesia), pisał też na tematy polityczne, kulturalne, gospodarcze. Dobre pióro, talent bystrego i wnikliwego obserwatora życia, zapewniły P-emu poczesne miejsce wśród dziennikarzy okresu międzywojennego. Był P. również recenzentem literackim, filmowym i teatralnym. Obok stałej współpracy z „Kurierem Warszawskim” drukował felietony i artykuły także w innych pismach, jak „Dziennik Wileński”, „Gazeta Warszawska”, „Słowo Radomskie”, „Placówka”, „Polska Zbrojna”, „Świat”; sporadycznie w l. 1927–39 publikował też w „Głosie Narodu”, „Głosie Podhala”, „Dzienniku Cieszyńskim”, „Gwiazdce Cieszyńskiej”, „Kronice Polski i Świata”, „Światowidzie”, „Tęczy” i wielu innych. W r. 1928 redagował i wydawał „Głos Przedmieść i Letnisk Warszawy”, a w r. 1938 – czasopismo „Kwadrat”. Na początku lat trzydziestych wiele podróżował po Europie (Włochy, Francja, Austria, Rumunia), a reportaże z tych podróży publikował najczęściej w „Kurierze Warszawskim”. Oddzielnie ogłosił odczyt Barbaryzacja Ziem Wschodnich (W. 1930).
Obok pracy dziennikarskiej P. uprawiał także twórczość beletrystyczną, na ogół «o niewygórowanych ambicjach» (J. J. Lipski), zamieszczał w „Kurierze Warszawskim” i w innych pismach liczne opowiadania, nowele, szkice i obrazki. Część z nich zebrał w tomie pt. 1 samowar a nowel 13 (W. 1938). Napisał też kilka powieści, np. Miss Polonia (W. 1930), Rycerze z K.O.P. (Lw. 1933, dla młodzieży, wyd. 2 pt. Kresowi rycerze, W. 1939), Orły na ziemi. (Osadnicy), (W. 1934). Akcję swoich powieści osadzał na Kresach Wschodnich. Rezultatem podróży do Palestyny była książka W pościgu za słońcem Lewantu. Na „Polonii” do Ziemi Świętej (W. 1934) – napisany żywo i barwnie reportaż.
W okresie okupacji P. mieszkał w Warszawie, pracując jako majster w wytwórni zabawek i gier towarzyskich. Po powstaniu warszawskim 1944 r. przez krótki okres przebywał w Krakowie i tu podjął pracę w „Dzienniku Krakowskim” (późniejszym „Dzienniku Polskim”). Był jednym z współorganizatorów tego pisma i jego współpracownikiem; publikował w nim artykuły, felietony polityczne i społeczne. Pisał również do „Przekroju”. W r. 1946 objął stanowisko szefa prasowego w Min. Przemysłu. W l. 1950–1 brał udział w przygotowaniach Kongresu Nauki Polskiej, jako szef wydziału prasowego. Następnie pracował w Centralnym Zarządzie Szkolnictwa Zawodowego Min. Handlu Wewnętrznego jako sekretarz wydawnictw i wizytator szkół. Nie zaprzestał też pracy dziennikarskiej, współpracując w l. 1952–3 z „Dziennikiem Zachodnim”, „Stolicą”, a w l. 1956–9 z „Expressem Wieczornym” i „Światem Młodych”. Po wojnie napisał też powieść dla młodzieży Sewer szuka skarbu (W. 1950), życzliwie przyjętą przez krytykę i czytelników. W r. 1971 podjął pracę w „Słowie Powszechnym” w Łodzi i jako korespondent działał tu aż do przejścia na emeryturę. Był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Zmarł 30 XII 1974 w Łodzi i został pochowany na tamtejszym Starym Cmentarzu.
Z pierwszego małżeństwa z Ireną z Domaszewiczów (zawartym ok. 1920 r.) pozostawił syna Jana (ur. 1922), dziennikarza Polskiego Radia. Drugie jego małżeństwo z Zofią z Jaworowskich było bezdzietne.
Pol. Bibliogr. Liter., 1944/5, 1948–51, 1959–63, 1973; „Roczn. Liter.” (W.) 1974, [druk.] 1977 (bibliogr.); – Lipski J. J., Warszawscy „Pustelnicy” i „Bywalscy”, W. 1973 II (fot.); Wysocki A., List do redakcji, „Życie Wołynia” 1927 nr 10 s. 6; Zechenter W., Upływa szybko życic, Wyd. 2., Kr. 1975 II; – Nekrologi z r. 1975: „Kur. Pol.” nr 2, „Prasa Pol.” nr 8 s. 48 (mc), „Tryb. Ludu” nr 2, „Tyg. Powsz.” nr 14, „Życie Warszawy” nr 5 i 6; – IBL PAN w W.: Kartoteka bibliograficzna; Dembowski B., Rodowód i dzieje familii… Podoskich, mszp. w posiadaniu Marty Podoskiej Koch w Warszawie. – Informacje syna Jana Podoskiego.
Cecylia Gajkowska