Herman Juliusz (1858–1933), kolekcjoner. Pochodził z warszawskiej plutokracji o ambicjach kulturalnych; sam był bardzo zamożnym handlowcem (m. in. właścicielem domu handlowo-ekspedycyjnego). Uprawiał malarstwo i muzykę, gromadził dzieła sztuki i otaczał się ich twórcami. Studiował na Politechnice w Rydze; w pracowni W. Gersona pobierał pierwsze nauki malarstwa. Studia artystyczne kontynuował od r. 1881 w Akademii Monachijskiej. W r. 1884 udał się wraz z J. Fałatem do Francji i Hiszpanii. Następnie osiadł w Warszawie, skąd bardzo często wyjeżdżał za granicę. Jego dom gromadził licznych malarzy; do serdecznych przyjaciół H-a należeli m. in. Wyczółkowski, Fałat, Malczewski (który go parokrotnie portretował). Gościł ich też niejednokrotnie na polowaniach w swym majątku Piasecznica pod Sochaczewem. H. związany był przez długie lata (od 1895) z Tow. Zachęty Sztuk Pięknych, którym kierował w l. 1904–16, piastując poza tym różne funkcje organizacyjne i artystyczne. Posiadał piękną kolekcję obrazów, m. in. Ucztę u Wierzynka Matejki, Romea i Julię Makarta, szereg obrazów Chełmońskiego, Wyczółkowskiego, Fałata, Masłowskiego, A. Gierymskiego, Wyspiańskiego, Mehoffera, Stanisławskiego i in. Sam malował akwarelą i pastelami (w Muz. Narod. w Warszawie autoportret, zakupiony w 1921). H. był też melomanem; grał na wiolonczeli, komponował pieśni, należał do członków-założycieli Stołecznej Filharmonii. Rozwijał szeroką działalność handlową, był współorganizatorem tramwajów elektrycznych w Warszawie. Zmarł 1 IV 1933 r. w Warszawie (pozostawił wdowę i synów), pochowany został na Powązkach.
Chwalewik E., Zbiory polskie, Wyd. 2., W., Kr. 1927 II 388–9; [Piątkowski H.], Katalog zbiorów TZSP w Warszawie, 1935 s. 45; – Masłowski M., Stanisław Masłowski, Wr. 1957; Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, LXXV, W. 1936 s. 42, 54, 92; – Fałat J., Pamiętniki, W. 1935 s. 93 i n.; Krzywoszewski S., Długie życie, 1947 I 47, 226; Rosen J., Wspomnienia, W. 1933 s. 16; Trzebiński M., Pamiętnik malarza, Wr. 1957; Wyczółkowski L., Listy i wspomnienia, Oprac. M. Twardowska, Wr. 1960; – „Kur. Warsz.” 1933 nr 92, 93, 95, 97; Spraw. Komitetu TZSP za r. 1933 s. 15; „Świat” 1933 nr 14 s. 19.
Andrzej Ryszkiewicz