Kozolubski Juliusz Marcin (1897–1964), oficer W.P., historyk wojskowości. Ur. 3 VI w Wiener Neustadt, był synem Marcina i Franciszki z Jasińskich. Uczęszczał do gimnazjum w Drohobyczu. Po zdaniu egzaminu podoficerskiego we wrześniu 1914 r. wstąpił do Legionu Wschodniego; po jego rozwiązaniu wrócił do gimnazjum i w styczniu 1916 r. zdał maturę. Powołany do wojska austriackiego, odznaczył się na froncie wschodnim. Ukończył szkołę oficerską w Opawie, potem Armeegasschule w Wiedniu. Ranny na froncie włoskim, 1 VIII 1918 r. został mianowany podporucznikiem. 13 XI t. r. znalazł się w armii polskiej we Francji jako dowódca kompanii 4. p. piechoty oraz jako oficer gazowy i operacyjny 2. dyw. piechoty, awansował na porucznika 1 VIII 1919 r.; był stażystą École Speciale Militaire de St. Cyr (1 XI 1918–8 VIII 1920). Po powrocie do kraju odbył studia w Wyższej Szkole Wojennej (2 XI 1921–15 X 1923) i 1 VII 1923 r. awansował na kapitana. Następnie pracował w Biurze Ścisłej Rady Wojennej (26 X 1923–15 X 1926), skąd przeszedł do Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego (WINW); służbę liniową odbył w 83 p. piechoty w Kobryniu (14 XI 1928–22 XII 1929), następnie już w Oddziale III Sztabu Głównego jako referent, potem kierownik samodzielnego referatu odbył normalne studia historyczne na Uniw. Warsz. pod kierunkiem Wacława Tokarza, uzyskując w czerwcu 1933 r. magisterium. Od 1 IV 1934 r. znów w WINW, gdzie zorganizował wydział prasowy, którego został szefem. Nie doczekawszy się awansów w wojsku przeszedł w r. 1935 do Komendy Głównej Policji Państwowej (KGPP), skąd w następnym roku przeniesiono go do rezerwy ze stopniem majora. Podczas kampanii wrześniowej K. organizował działania bojowe policji nad Pilicą, w randze inspektora PP, jako szef sztabu KGPP. Do końca wojny przebywał na Zachodzie prowadząc szkolenie formujących się jednostek polskich na obczyźnie (jako podpułkownik).
Wszechstronnie uzdolniony poliglota, rysownik, instruktor i sztabowiec, pracę pisarską rozpoczął w „Bellonie” w r. 1920. Tu m. in. ogłosił studium z dziejów wojny światowej Bitwa pod Caporetto (tłumaczone na język rosyjski). Pod kierunkiem Tokarza wyspecjalizował się w historii powstań listopadowego i styczniowego; ogłaszał studia naukowe i artykuły popularne (O prowadzeniu wojny 1863 r., „Przegl. Hist.” 1937/8, Piechota w obronie Warszawy 1831, W. 1932, Dywizja ułanów w osłonie, W. 1927, Strategia polska pierwszego okresu wojny 1831 r., w: „Pamiętnik V Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich”, Lw. 1930, W 100 rocznicę powstania listopadowego wydał wspólnie z A. Englertem, w: Przewodnik po polach bitew wojny polsko-rosyjskiej 1830–1831 r., W. 1931). Z racji prac w WINW pisał o zagadnieniu propagandy; interesując się umundurowaniem należał do założycieli Tow. Przyjaciół Muzeum Wojska i publikował liczne przyczynki od tomu I „Broni i Barwy”. Prace historyczne kontynuował na emigracji, publikując też w „Tekach Historycznych” (1948) rozprawę o służbie sardyńskiej gen. W. Chrzanowskiego. Zajął się również numizmatyką; był wybitnym rzeczoznawcą w tej dziedzinie. Zmarł w Londynie 14 XI 1964 r. Ożeniony 26 X 1920 r. ze Stanisławą Smoleniówną, miał dwoje dzieci.
Enc. Wojsk.; Łoza, Czy wiesz, kto to jest?; – Głowacki L., Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej, W. 1960; – Romeyko M., Przed i po maju, W. 1967 I–II; – „Teki Hist.” T. 13: 1965 s. 211–2 (M. Kukiel, nekrolog); – Centr. Arch. Min. Spraw Wewn.; Centr. Arch. Wojsk.: Akta personalne; Papiery po S. Gepnerze w posiadaniu syna Ignacego.
Stanisław Herbst