Czaplic Szpanowski Kadian, h. Kierdeja († po r. 1575), ziemianin wołyński, zwolennik ruchu różnowierczego w. XVI w. Na popisie wojska litewskiego z r. 1528 z bratem Piotrem stawił się z 5 konnymi. W r. 1572 procesował się z ławrą pieczarską. Gdy z Moskwy przybyli do W. Ks. Litewskiego wyznawcy judaistyczno-racjonalistycznej sekty Teodozego Kosego, jednemu z jego towarzyszy, Ignacemu, dał przytułek w swych dobrach, czym wywołał oburzenie prawowiernego ks. Andrzeja Kurbskiego. Poglądy religijne Cz-a można częściowo odtworzyć z odpowiedzi Kurbskiego z 21 III 1575 na nieznany list Cz-a. Cz. interesował się poglądami Lutra, krytykował pisma Jana Damasceńskiego, publicznie na zjazdach szlachty żartował z duchowieństwa prawosławnego. Wśród jego potomków było wielu żarliwych wyznawców »braci polskich«. Pozostawił synów: Teodora, sędziego łuckiego, Jana, wojskiego łuckiego i kasztelana kijowskiego, Mikołaja i Grzegorza.
»Russk. Istor. Bibl.«, XXX 184. Opis dok. arch. uniat. mitr. nr 75; Ustriałow N., Skazania kn. Kurbskago, wyd. 3., Pet. 1868, nr V, 232–6. Literatura ob. Czaplic Aleksander i Jerzy, poza tym Brückner Al., Dzieje kultury, II 365–6; Hruszewski M., VI 426.
Kazimierz Chodynicki